1- laboratoriya mashg`uloti Mavzu: Moki baxyaqatori hosil qiluvchi mashinalar(1022sinf, 97 sinf) Ishdan maqsad

597-M rusumli kaytma ignali tikuv mashinasi
Ko‘p tikuv mashinalarida tikilayotgan materiallar reyka va tepkining birgalikdagi harakati natijasida suriladi. Reyka yuqori ko‘tarilayotganda ostki materialni so’radi. Tepki ustki materialni ostki materialga bosib turgani uchun ikkala material o‘rtasida vujudga kelgan ishkalanish ustki materialning surilishiga sabab bo‘ladi. Tepkining tagi bilan ustki material o‘rtasida ham ishkalanish kuchi paydo bo‘lib, u ustki materialning surilishiga tuskinlik qiladi. Tepki tagining bukik qismi surilishga eng ko‘p qarshilik ko‘rsatadi. Natijada ostki material ustki materialga nisbatan ko‘prok surilib, ostki materialda solkilik hosil bo‘ladi. Solkining kamayishi ostki material surilishini cheklab turishga va tikuvchining tajribasiga boG‘liq.
597-M rusumli tikuv mashinasida ostki material solkisi materiallarning reyka va igna bilan bir vaqtda surilishi natijasida kamayadi; igna materiallar surilayotgan bir paytda mashina platformasining ko‘ndalangiga orqaga tomon qaytadi va reyka pastga tushayotganda materialdan chiqadi. Bu mashina fakat tabiiy tolali, shuningdek, tabiiy tola bilan sintetik tola aralashgan gazlamalardan bitta moki bahyaqator yuritib buyum detallarini tikishga mo‘ljallangan. Mashina asosiy valining aylanish chastotasi 4500 ayl/min gacha, baxyasining yirikligi 0 dan 4 mm gacha rostlanadi. Tiqiladigan gazlamalarning tepki tagida kisilgan holatdagi eng qalinligi ko‘pi bilan 4 mm. Ignalar 0052 № 75-120.

1.15-rasm. 597-M tikuv mashinasi igna mexanizmi.

Igna mexanizmi. 597-M rusumli tikuv mashinasida ikkita krivoship shatunli igna mexanizmi ishlatilgan bo‘lib, u ikki uzeldan iborat: ignani vertikal va gorizontal surish uzeli. Vertikal surish uzeli 97-A rusumli tikuv mashinasining uzeliga uxshash. SHuning uchun faqat ignaning gorizontal qaytarish uzeli tuzilishini ko‘rib chiqamiz (1.15-rasm). Igna 5 tebranma harakatni reyka 3 ning gorizontal surish vali 27 dan oladi. Val 27 ga vint yordamida koromislo 25 mahkamlanib, uning teshigiga vint 23 yordamida mahkamlangan uq 24 kiritilgan. Uq 24 ga shatun 22 ning ostki kallagi kiydirilgan, koromislo 20 ning teshigiga kiritilgan sharnirli barmoq 18 ga esa shatun 20 ning ustki kallagi kiydirilgan. Barmoq 18 ning uk buylab siljishi o‘rnatish xalqasi 19 yordamida bartaraf etiladi. Koromislo 20 vint 21yordamida ustki va l16 ga mahkamlangan. Ustki val 16 ikkita vtulka 17 va 15 da tebranadi. Val 16 ning chap uchiga shtift 14 yordamida vilka 13 mahkamlangan bo‘lib, uning paziga ramka 10 ning barmog’i 11 ga kiydirilgan polzun 12 kiritilgan.
Ikkita yo‘naltiruvchi ramka 10 orasidan igna yuritgich 9 utadi. Ramka 10 ning uki 28 bo‘lib, u vtulka 29 ichiga kiritilgan. Uk 28 ning uk buylab siljishi uk 28 ning o’ng uchiga vint 30 yordamida mahkamlangan o‘rnatish xalqasi 31 yordamida bartaraf etiladi. SHunday qilib, uq 28 ramka 10 ning tayanch nuktasi bo‘ladi. Ramka 10 da vintlar 6 yordamida paz 34 ning yo‘naltirgichi mahkamlangan bo‘lib, pazning ichiga povodok 7 ning barmog’iga kiydirilgan polzun 35 kiritilgan. Yo‘naltiruvchi pazning old qismiga vint 32 yordamida mashinaning old qismiga mahkamlangan tirak 33 tiralib to’radi. Igna 5 ning moki uchiga nisbatan balandligi povodok 7 dagi vint 8 ni bo‘shatgandan keyin igna yuritgich 9 ni vertikal surib rostlanadi