1 – laboratoriya ishi tekis ko‘p zvenoli richagli mexanizmlarning tuzilishi va klassifikatsiyasi

Kerakli asbob va uskunalar. Millimetrli po‘lat chizg‘ich, shtangensirkulp, kronsirkulp, transportir va chizmachilik asboblari, laboratoriya hisobot varag‘i (hisobot varag‘ining namunasi ilovada berilgan).
Ishni bajarish tartibi

Har bir talaba laboratoriya ishdan ko‘zlangan maqsadni, bajarilish tartibini va nazariy qismga taalluqli bo‘lgan nazorat savollarni yaxshi bilishi kerak. Mexanizmning strukturasini tekshirish uchun talabaga bitta modelp va berilgan kinematikaviy sxemalardan bittasi beriladi.

1. 
   Modelp yoki mexanizmning tuzilishi bilan tanishilib, uning harakati bo‘yicha vazifasi belgilanadi. Mexanizm zvenolarning o‘zaro joylashuvi yaqqol ko‘ringan vaziyatga o‘rnatiladi.
   
2. 
   Kinematik juft va zvenolarning shartli belgilari yordamida berilgan mexanizmning tuzilish sxemasining eskizi chiziladi.
   
3. 
   Barcha zvenolarni raqamlar bilan belgilangan (tayanchni 0 raqam bilan belgilang). Kinematik juftlarni lotin alfavitining bosh harflari bilan belgilang.
   
4. 
   Qo‘zg‘aluvchi zveno va kinematik juftlar soni aniqlanib, Chebishev formulasi yordamida mexanizmning qo‘zg‘aluvchanlik darajasi W hisoblab topiladi.
   
5. 
   Zvenolarning uzunliklari, stoykalar oralig‘i va stoyka bilan yo‘naltiruvchi oralig‘i o‘lchanib, hisobot jadvaliga yoziladi.
   
6. 
   Mexanizmning uzunlik masshtabi tanlanib, uning kinematik sxemasi chiziladi.
   
7. 
   Agar mexanizmning qo‘zg‘aluvchanlik darajasi W yetakchi zvenolar soniga mos kelmasa, mexanizmdagi passiv bog‘lanishlar yoki ortiqcha erkinlik darajasini xosil qilgan zvenolar aniqlanib, ular mexanizmdan shartli ravishda ajratiladi. Agar oliy kinematik juft bo‘lsa, u ikkita quyi kinematik juftli bir zvenoga almashtirilib, almashtirilgan mexanizmning sxemasi chiziladi.
   
8. 
   Yetakchi zveno strelka bilan ko‘rsatiladi.
   
9. 
   Mexanizm Assur gruppalariga ajratiladi. Har bir gruppa alo’ida chizilib, uning sinfi, tartibi va turi ko‘rsatiladi.
   
10. 
    Mexanizmning sinfi aniqlanib, uning tuzilish formulasi yoziladi.