1- labaratoriya ishi (4-soat) mavzu: G‘O‘zadan olinadigan mahsulotlar

12-LABARATORIYA ISHI (4-soat)
MAVZU: «TOLALI MAHSULOTLARNI TOLASINI ARRALI JINLARDA JINLASH USKUNALARI»
Ishdan maqsad: PTK larda chigitli paxtani jinlash texnologik jarayoni, jinlash usullari va uskunalari haqida ma’lumot berish, 4DP-130 rusumli arrali jinlarning konstruksion tuzilishi va ishlash tartibi bilan tanishish.
Topshiriq:
1. Chigitli paxtani jinlash jarayoni va usullari haqida qisqacha ma’lumot bering.
2. 5DP-130 rusumli arrali jinning ishlash tartibi, konstruksion tuzilishi haqida yozing. Asosiy ishchi organining tuzilishi va konstruksion sxemasini chizing.
3. 5DP-130 rusumli arrali jinning ko‘ndalang qirqim sxemasini chizing.
4. 5DP-130 rusumli arrali jinning texnik va texnologik ko‘rsatkichlarini jadval ko‘rinishida yozing.
Ishni o‘tkazish uchun kerakli jixozlar
1. 5DP-130 rusumli jinlash uskunasi.
2. DL-10 rusumli laboratoriya jini, uni ishlatish bo‘yicha ko‘rsatma.
3. Laboratoriya ishi uchun 30-40 kg miqdorida paxta.
Ishning qisqacha mazmuni
Chigitli paxta quritilib, tozalangandan so‘ng paxta tozalash korxonasining bosh binosiga kelib tushadi, u erda esa tola chigitdan ajratib olinadi.
Jinlash jarayoni – bu chigitli paxtaning toasini chigitidan ajartib olishdir, shuning uchun bu jarayon-asosiy jarayon deb hisoblanadi. Tolaning chigitdan ajralish kuchi yakka tolaning uzilish kuchidan (pishiqligidan) 2-3 barobar (1,8-2,4 sN),(3,8-4,2 sN) kam bo‘lgani uchun, u chigitdan o‘sgan (rivojlangan) joyidan uzunligini yo‘qotmagan holda ajraladi.
SHuning uchun g‘o‘zaning uzun tolali va o‘rta tolali paxta navlariga qarab bu ko‘rsatkich har xil bo‘ladi, shunga qarab tolani chigitdan ajratish jarayoni ikki turga: arrali va valikli jinlash jarayonlariga bo‘linadi.
Valikli jinlash korxonalarida uzun tolali chigit paxtalarni I,II va III navlariga ishlov beriladi, arrali jinlar ishlatiladigan korxonalarda esa, o‘rta tolali paxtaning barcha navlariga va uzun tolali paxtaning IV, V navlariga ishlov beriladi.
Arrali jinlarning asosiy ishchi qismi arrali silindr (o‘tkir tishlari bilan) hamda qobirg‘ali panjaradan iboratdir. Bu ikki ishchi organning bir-biri bilan bo‘lgan muloqoti natijasida tola chigitdan ajratiladi, ya’ni arra o‘z tishlari bilan tolani ilib olib, so‘ng uni chigitdan majburan uzib ajratadi, shu usulda tola chigitdan ajraydi.
Jin uskunasinig ustiga o‘rnatilgan ta’minlagich uskunasini asosiy vazifasi: tolasini ajratishga berilgan chigitli paxtani jinning ishchi kamerasiga yaxshi titilgan holda, bir tekisda uzatib berishdan iborat.
PD markali bir barabanli ta’minlagich uskunasining sxemasi 7.1- rasmda keltirilgan.