1- ilk yoshdagi bolalarda kuzatiladigan reflekslar va ularning ahamiyati

13- Bolaning psixofiziologik rivojhlanishida mayor va anomaliya tushunchalari
14. Chaqaloqdagi fiziologik reflekslari va ularning namoyon bôlish tushunchasi.
Reflekslar-organizmning markaziy nerv sistemasi orqali ichki yoki tashqi muhit omillari taʼsiridan retseptorlar qoʻzgʻalishiga javob reaksiyasi. tuzilish mexanizmi reflektor yoydan iborat. Bunda retseptorlar taʼsirotni qabul qilib, sezuvchi (afferent) nervlarga, ular miya markaziga, markaziy nerv sistemasi qoʻzgʻalishi miyadan harakat organlariga uzatuvchi (efferent) nervlarga, ulardan effektorlar — muskullar, bezlar hamda ichki aʼzolarga oʻtkazadi. aʼzolar ishini va ularning oʻzaro taʼsirini tartibga keltirishda, organizm bir butunligini saqlash hamda yashash sharoitiga moslanishda katta ahamiyatga ega.Refleks haqidagi dastlabki tasavvurlarni fransuz filosofi va tabiatshunosi R. Dekart ilgari surgan. 18-асрда рефлекс ва рефлекторный аппарат тогрисидаги та' лимотга швейсариялик А. Галлер, Чекс Ю. Проксаска, Шотланд Ч. Белл, Франсуз Ф. Маджанди ва бошка из хиссасини кош.
19-asrning 2-yarmiga kelib, reflektor (avtomatik, ixtiyorsiz), shuningdek, ixtiyoriy harakatlar toʻgʻrisidagi maʼlumotlar toʻplandi. I. M. Sechenov oʻz asarlarida "hayotdagi barcha ongli va ongsiz aktlar butun mohiyati bilan refleksdir" degan edi. Bu tushunchani I. P. Pavlov oliy nerv faoliyati toʻgʻrisidagi taʼlimotda rivojlantirdi. I. P. Pavlov barcha refleksning kelib chiqishi, mexanizmi va biologik ahamiyatini hisobga olib, tugʻma refleksni shartsiz reflekslar va hayot davomida orttirilgan refleksni shartli reflekslarga ajratdi.Odatda, barcha reflekslarning paydo bo'lish va yo'q bo'lish vaqti bor. Ba'zi reflekslar deyarli tug'ilishdan kuzatiladi va vaqt o'tishi bilan yo'qoladi, boshqalari esa, aksincha, faqat bola katta bo'lganida paydo bo'ladi. Sog'lom bolada reflekslar simmetrik bo'lishi kerak, ya'ni kuzatilgan javob o'ngda va chapda bir xil bo'lishi kerak. Assimetriya -agar reflekslar odatda bir tomondan qo'zg'atilgan bo'lsa, ikkinchisida esa kuzatilmaydi.
Tug'ma reflekslarni o'rganish metodikasi.
✓Xobatokli (Esherix) refleks. Bolaning lablarini barmoq bilan yengil tegizish bilan og'izning dumaloq mushagi qisqaradi, bu esa lablarni hartumsimon cho'zishga olib keladi. 2-3 oy davom etadi
✓ Кидирув (Куссмауль) рефлекси. Og'iz burchagidagi terini silaganda (lablarga tegmasdan) pastki lab pastga tushadi, til og'adi va bosh tirnash xususiyati beruvchi tomonga buriladi (onaning ko'kragini qidiring). Refleks ayniqsa ovqatlanishdan oldin yaxshi ifodalanadi. Tug`ilganda paydo bo`lib, 3 oylikda yo`q bo`lishni boshlaydi. Serebral patologiyalarda kech paydo boladi va 3 oydan keyin ham davom etadi.
✓Kaft – og‘iz – boshli refleks –Babkina refleksi
Bosh barmoq bilan kaftga bosganda chaqaloq boshini buradi va og`zini ochadi. Barcha yangi tug`ilgan chaqaloqlarda mavjud bo`lib, ovqatlantirgandan yaqqol namoyon bo`ladi. Марказий нервная система яллиг'ланишида бошашиш намойон бо'лади. Bu refleks parezlar bo`lganda namoyon bo`ladi.
✓Arshavskiyning tovon refleksi.
Tovon suyagiga barmoq bilan bosilganda, bolada qichqiriq yoki yigi mimikasi paydo bo`ladi.
Uning yo`ligi, ko`rinishini pasayishi va assimetriya nerv sistemasini buzilishidan darak beradi.