1- ilk yoshdagi bolalarda kuzatiladigan reflekslar va ularning ahamiyati

10. Хартумли ва Бабкина рефлекси
Кафт - огиз - бошли рефлекси (Бабкина). Boo guru reflekslari uz, uch boshli, til osti va til yutkun nervlarining holatini ax ettiradi. Bola orkasi bilan chalkanchasiga yotqiziladi. Kaft ichiga bosish ogizni ochilishiga, bazan boshini egilishiga, elkani egilishiga, kuzni yumilishiga olib keladi. Bola qulini musht qililishga harakat qilinadi. boo refleksi miyaning hiposkik zharohatlanishida bulmaydi yoki uni qayta tiklash juda uzok vaqt talab etadi. Рефлексы Бабкина (пальмар-огиз). Agar siz bolalarning qo'llarini sekin bosib qo'ysangiz, u og'zini ochadi va boshini bir oz egadi. Tug'ilgandan ikki oygacha mavjud. Xobatokli (Xartumli) refleksi. Bola orkasi bilan chalkanchasiga yotqiziladi. Bu refleks barmoq yoki bo'lgacha bilan yukori labga urish orqali qo'lga qilinadi. Unga zhavoban ogizning oldidagi mushaklarni tortishadi va lablar “Xartumcha” bulib bukiladi. Xartumli refleksli saklanishi V va VII nervlarning saklanishi. Xartumli refleksi 3 – 4 oilikdan keyin yukoladi. Kattaroq yoshda bu reflexning saklanishi, odatta serebral patologiyalarning yuzaga kelishidan dalolat beradi. Xabatok refleksi Barmoqlarning chaqqon tez teginishiga javoban juda o'ziga xos "proboscis" shaklida lablarning chiqib ketishi (yumshoq "tegish"). Qoida tariqasida, proboscis refleksi chaqaloqlarda hayotning birinchi oylarida mavjud bo'lib, keyin u yo'qoladi.
11. Apgar shkalasi xususiyatlari.
1952 йили америкалик врач-анестезиолог Вирджиния Апгар анестезиологлар конгрессида янги туғилган чақалоқлар хаётининг биринчи дақиқаларидаги холатини бахолаш учун ишлатиладиган тизимни расман таклиф қилди. Бу тизим аслида хамширалар учун ишлаб чиқилган бўлиб, қайси чакалоққа кўпроқ эътибор қаратиш лозимлигини тезлик билан аниқлаш учун керак эди.
Апгар шкаласи бўйича балларни хисоблаш. Янги туғилган чақалоқ кўрикдан ўтказилиб бир қатор белгилар бўйича 0, 1 ёки 2 балл бўйича бахоланади. Энг юқори бахо 10 балл хисобланади. Балларни хисоблаш икки маротаба: чақалоқ туғилиши билан 1-дақиқада ва 5-дақиқада ўтказилади. Шу сабабли Апгар бўйича бахолашда доимо иккита сон (масалан 7/6) балл кўрсатилади. Хаётининг биринчи дақиқаларида камдан-кам болалар 10 бал олади. 7-10 балларни олган болалар холати яхши ва аъло хисобланиб, уларга махсус парвариш талаб этилмайди. 4-6 балларни олган чақалоқларни холати қониқарли саналиб, уларга айрим реанимацион чоралар кўрсатилади. 4 баллдан паст бахоланган чақалоқларга эса зудлик билан жонлантириш тадбирлари ўтказилиши талаб этилади. Anesteziologlarning 27-yillik kongressida (1952) amerikalik anesteziolog Virjiniya Apgar birinchi marta hayotning birinchi daqiqalarida yangi tug'ilgan chaqaloqning holatini baholash tizimini rasman taqdim etdi. Bu reanimatsiya muolajalariga bo'lgan ehtiyojni aniqlash uchun bolaning ahvolini dastlabki baholashning oddiy usuli. Shkala beshta ko'rsatkichning umumiy tahlilini o'z ichiga oladi, ularning har biri 0 dan 2 gacha bo'lgan nuqtalarda butun son sifatida baholanadi. Baholash natijasi 0 dan 10 gacha bo'lishi mumkin. Apgar reytingi yangi tug'ilgan chaqaloqning ota-onasiga xabar qilinadigan vazn va balandlik bilan birga uchta parametrdan biridir.