1-§. Diyorimiz jahon sivilizatsiyasi beshiklaridan biri siz ushbu darslikda iv–xv asrlar


* Mulki devon — davlat yeri * Mulki inju — hukmdor va noiblarga qarashli yerlar * Mulk — xususiy yerlar * Mulki vaqf — masjid va madrasa yerlari



Download 0,58 Mb.
bet62/110
Sana26.02.2022
Hajmi0,58 Mb.
#473087
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   110
Bog'liq
7-SINF O\'ZBEKISTON TARIXI QO\'LLANMA KITOB

* Mulki devon — davlat yeri
* Mulki inju — hukmdor va noiblarga qarashli yerlar
* Mulk — xususiy yerlar
* Mulki vaqf — masjid va madrasa yerlari





Chig‘atoy ulusining bo‘linishi. Mo‘g‘ul hukmdorlari va mulkdorlari o‘rtasida bosib olingan yerlarga nisbatan ikki xil qarash mavjud edi. Ba’zilari ⦁ mahalliy zodagonlar, savdogarlar bilan yaqinlashish, ⦁ hunarmandchilik, dehqonchilikni rivojlantirish, ⦁ Islom dinini qabul qilish tarafdori edi. Boshqalari esa o‘troqlik va shahar hayotiga qarshi bo‘lib, shaharlarni buzib tashlash, bog‘ va ekinzorlarni o‘tloqlarga aylantirishni istardilar.
Asta-sekin Chig‘atoy ulusining bir qator xonlari o‘z urug‘- qabilalari bilan Movarounnahrga ko‘chib kelib, mahalliy aholi bilan qo‘shilib, o‘troqlashib bordilar. Yettisuvda yashayotgan mo‘g‘ullar Movarounnahrga ko‘chib kelganlarni “qoraunas(duragay), Movarounnahrda yashayotgan mo‘g‘ullar esa ularni “jete” (qaroqchi, talonchi) deb atay boshladilar. Bu amalda bir-birini haqorat qilish edi. Ular o‘rtasida ziddiyat, nafrat kuchayib bordi. Oqibatda Chig‘atoy ulusi XIV asrning 40-yillarida ikkiga bo‘linib ketdi.
Chig‘atoy ulusining ⦁ Sharqiy Turkiston va ⦁ Yettisuv qismi Mo‘g‘uliston deb atala boshlandi. 1348-yilda Chig‘atoy naslidan bo‘lgan Tug‘luq Temur Mo‘g‘uliston xoni etib ko‘tarildi. Ulusning g‘arbiy qismi – Movarounnahr mustaqil idora qilinadigan bo‘ldi.

26-§. ETNIK JARAYONLAR VA O‘ZBEK XALQINING SHAKLLANISHI


Etnik jarayon. Jahondagi boshqa xalqlar kabi o‘zbek xalqining shakllanishi ham uzoq yillar davomida sodir bo‘lgan etnik jarayonlar mahsulidir.
O‘zbeklar alohida etnik birlik (elat) bo‘lib, Movarounnahr, Xorazm, Yettisuv, qisman Sharqiy Turkistonning g‘arbiy mintaqalarida shakllangan. O‘zbek xalqining asosini hozirgi O‘zbekiston hududida qadimdan o‘troq yashab, sug‘orma dehqonchilik, hunarmandchilik bilan shug‘ullanib kelgan mahalliy sug‘diylar, baqtriylar, xorazmiylar, farg‘onaliklar, shoshliklar, yarim chorvador qang‘lar, ko‘chmanchi sak­ massaget kab etnik guruhlar tashkil etgan. Shuningdek, Janubiy Sibir, Oltoy, Yettisuv, Sharqiy Turkiston hamda Volga va Ural daryosi bo‘ylaridan turli davrlarda Movarounnahrga kirib kelgan etnik guruh ham o‘zbek xalqi etnogenezida ishtirok etadilar. Yuqorida nomlari keltirilgan etnoslar asosan turkiy va sharqiy eroniy tillarda so‘zlashganlar.




Download 0,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   110




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish