1. … bu asosiy vazifalari tabiat va jamiyat hodisalarining geofazoviy

---

1. … – bu asosiy vazifalari tabiat va jamiyat hodisalarining geofazoviy
ma’lumotlarini maxsus vositalar yordamida
ʻ
to plash, saqlash,
boshqarish, tahlil qilish, modellashtirish va tasvirlashdan iborat
ʻ
bo lgan mutaxassis va tahlilchilar boshqaruvi ostidagi umumlashgan
dasturiy tizimdir?
A) Geoaxborot tizimi B) Ekotizim
C) Geografiya D) Dasturiy ta’minot
2. Geoaxborot tizimi tushunchasi qachon paydo bo’lgan?
A) 1960-yillarda B) 1980-yillarda
C) 1990-yillarda D) 1941-1945-yillarda
3. Geoaxborot tizimi tushunchasi dastlab qayerda paydo bo’lgan?
A) Kanadada B) AQShda
C) Avstraliyada D) Yaponiyada
4. Geoaxborot tizimi dastlab qanday nomlangan?
A) Kanada geografik axborot tizimi
B) AQSh geografik axborot tizimi
C) Yaponiya geografik axborot tizimi
D) Avstraliya geografik axborot tizimi
5. Geoaxborot tizimi dastlabki nomini belgilang.
A) CGIS-Canadian Geographic Information System
B) QGIS -US Geographic Information System
C) JGIS-Japan Geographic Information System
D) AGIS-Australian Geographic Information System
6. Karta so’zining ma’nosi:
A) ingl. map, chart; grek. chartes – varaq ma’nosini bildiradi
B) grek. chartes – yerning kichraytirilgan tasviri ma’nosini bildiradi
C) ingl. map, chart – globus ma’nosini bildiradi
D) ingl. map, chart; grek. chartes – gazeta ma’nosini bildiradi
7. ...- yer yuzi va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga
tushirilgan proyeksiyasining
ʻ
qog ozdagi kichraytirilgan tasviridir
A) Karta B) Globus C) GIS D) GPS
8. Topografik kartalarni varaqlarga
ʻ
bo lish hamda bu varaqlarni
belgilash, ya’ni ularga nom berish tizimiga ... deyiladi
A) Nomenklatura B) Topokarta
C) Kartografik asos D) Legenda
9. Uchish apparatlari yordamida
ʻ
ko rinadigan va yashirin obyektlar,
hodisalar, jarayonlarni deshifrlash va
ʻ
o lchash orqali olingan yer
yuzasining ikki
ʻ
o lchamli fototasviri ... deyiladi
A) Aerofotosurat B) Topokarta
C) Karta D) Fazoviy tasvir
10. ... maxsus stereoskopik asboblar yordamida va kompyuter ekranida
uch
ʻ
o lchamli tasvirlash jarayonida joyning haqiqiy uch
ʻ
o lchamli
tasvir
ʻ
ko rinishini ta’minlaydi.
A) Stereoskopik tasvir B) Fazoviy tasvir
C) Rangli tasvir D) Aerofototasvir
11. Umumiy holatda aerofototasvirlar 2 xil
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi:
A) Yakka turdagi (single photograph, single lens photograph) va
stereoskopik (stereoscopic photograph)
B) Planli aerofototasvir (vertical aerial photograph), perspektiv
aerofototasvir (perspective aerial photograph)
C) Rangli tasvirlar (colour aerial photograph), spektrozonal tasvirlar
(false colour composite)
D) Kontaktli (contact print), kattalashtirilgan (enlargement print)
12. Fotoplyonka turiga qarab aerofototasvirlar 2 xil
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi:
A) Rangli tasvirlar (colour aerial photograph), spektrozonal tasvirlar
(false colour composite), oq-qora yoki monoxrom tasvirlar
B) Planli aerofototasvir (vertical aerial photograph), perspektiv
aerofototasvir (perspective aerial photograph)
C) Kontaktli (contact print), kattalashtirilgan (enlargement print)
D) Yakka turdagi (single photograph, single lens photograph) va
stereoskopik (stereoscopic photograph)
13. Fotoplyonkadan bosmaga chiqarish turiga qarab aerofototasvirlar 2
xil
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi:
A) Kontaktli (contact print), kattalashtirilgan (enlargement print)
B) Planli aerofototasvir (vertical aerial photograph), perspektiv
aerofototasvir (perspective aerial photograph)
C) Rangli tasvirlar (colour aerial photograph), spektrozonal tasvirlar
(false colour composite), oq-qora yoki monoxrom tasvirlar
D) Yakka turdagi (single photograph, single lens photograph) va
stereoskopik (stereoscopic photograph)
14. ... - bu aniq qoidalar asosida tashkil etilgan hamda tasvirlash, saqlash
va boshqarishning umumiy tamoyillariga amal qiladigan ma’lumotlar
jamlanmasidir
A) Ma’lumotlar bazasi – MB (database)
B) Stereoskopik tasvir
C) Planli aerofototasvir (vertical aerial photograph)
D) Perspektiv aerofototasvir (perspective aerial photograph)
15. ... - bu kartalarni proyeksiyalashda, koordinata va balandlik
sistemasini aniqlashda qabul qilingan kartografik generalizatsiyalash
qonunlari asosida tashkil etilgan yuzaning raqamli modelidir
A) Raqamli karta (numerical, digital map)
B) Stereoskopik tasvir
C) Planli aerofototasvir (vertical aerial photograph)
D) Perspektiv aerofototasvir (perspective aerial photograph)
16. Raqamli karta (numerical, digital map) bu
A) Raqamli kartografik ma’lumotdir
B) Raqamli aerofototasvirdir
C) Perspektiv aerofototasvirdir
D) Stereoskopik tasvirdir
17. ... kartografiyalash, karta aniqligi, generalizatsiya, shartli belgilar
tizimining barcha me’yorlari va qoidalari asosida yaratiladi
A) Raqamli karta B) Raqamli aerofototasvir
C) Stereoskopik tasvir D) Aerofototasvir
18. ... oddiy
ʻ
qog ozli, kompyuter va elektron karta yaratishda asos
ʻ
bo lib
xizmat qiladi va kartografik ma’lumotlar bazasi tarkibiga kiradi
A) Raqamli karta B) Aerofototasvir
C) Stereoskopik tasvir D) Raqamli aerofototasvir
19. ... bu avtomatlashgan kartografiyalashning vositalari (grafoqurilma,
plotter,
printer,
digitayzer
yordamida
ʻ
qog ozda,
plastikda,
fotoplyonkadagi tasvir) yordamida grafik qurilmada chiqarilgan karta
turidir
A) Kompyuter kartasi B)
ʻ
Qog ozli karta
C) Raqamli aerofototasvir D) Stereoskopik tasvir
20. ... bu GATning funksional imkoniyatlarini amalga oshirishga yordam
beruvchi va uni yaratuvchi texnologik asosdir
A) GAT texnologiyalari B) Digitayzer
C) Kompyuter D) Grafoqurilma
21. GAT texnologiyalari-
A) GATning funksional imkoniyatlarini amalga oshirishga yordam
beruvchi va uni yaratuvchi texnologik asosdir
B) bu avtomatlashgan kartografiyalashning vositalari yordamida
karta chiqarish usulidir
C) yer yuzi va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga tushirish
usulidir
D) Topografik kartalarni varaqlarga
ʻ
bo lish hamda bu varaqlarni
belgilash tizimidir
22. Geoinformatika –
A) ilmiy, texnologik va ishlab chiqarish faoliyatidir
B) yer yuzi va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga tushirish
usulidir
C) bu avtomatlashgan kartografiyalashning vositalari yordamida
karta chiqarish usulidir
D) Topografik kartalarni varaqlarga
ʻ
bo lish hamda bu varaqlarni
belgilash tizimidir
23. Spatial database –
A) fazoviy ma’lumotlar bazasidir
B) ilmiy, texnologik va ishlab chiqarish faoliyatidir
C) bu avtomatlashgan kartografiyalashning vositalari yordamida
karta chiqarish usulidir
D) yer yuzi va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga tushirish
usulidir
24. Geoinformatika –
A) ilmiy, texnologik va ishlab chiqarish faoliyatidir
B) topografik kartalarni varaqlarga
ʻ
bo lish hamda bu varaqlarni
belgilash tizimidir
C) bu avtomatlashgan kartografiyalashning vositalari yordamida
karta chiqarish usulidir
D) yer yuzi va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga tushirish
usulidir
25. MBBT –
A) ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimidir
B) ma’lumotlar bazasini baholashsh tizimidir
C) ma’lumotlar bazasidan foydalanish tizimidir
D) ma’lumotlar bazasini yaratish tizimidir
26. MB ni yaratish va undan ma’lumotlarni olish tizimi
A) ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) yordamida amalga
oshiriladi
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
1/19

---

B) ilmiy, texnologik va ishlab chiqarish faoliyati davomida amalga
oshiriladi
C) bu avtomatlashgan kartografiyalashning vositalari yordamida
amalga oshiriladi
D) yer yuzi va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga tushirish
asosida amalga oshiriladi
27. Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) yordamida
A) MB ni yaratish va undan ma’lumotlarni olish tizimi amalga
oshiriladi
B) yer yuzi va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga tushirish
asosida amalga oshiriladi
C) bu avtomatlashgan kartografiyalashning vositalari yordamida
amalga oshiriladi
D) ilmiy, texnologik va ishlab chiqarish faoliyati davomida amalga
oshiriladi
28. Vektorlashtiruvchi (vectorizer) –
A)
fazoviy ma’lumotlarni rastr formatdan vektor formatga
ʻ
o tkazuvchi dasturiy vositadir
B) bu avtomatlashgan kartografiyalashni yaratuvchi vositadir
C) yer yuzi va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga tushirish
vositasidir
D) ilmiy, texnologik va ishlab chiqarish faoliyati davomida amalga
oshiruvchi vositadir
29. Fazoviy ma’lumotlarni rastr formatdan vektor formatga
ʻ
o tkazuvchi
dasturiy vosita-
A) Vektorlashtiruvchidir (vectorizer)
B) Digitayzerdir
C) GAT texnologiyalaridir
D) Grafoqurilmadir
30. Kartometriya (cartometry) bu-
A) karta
ʻ
bo yicha
ʻ
o lchashdir
B) raqamli kartani deshifirovka qilishdir
C) raqamli karta yaratishdir
D) karta ma’lumotlarini yaratishdir
31. Karta
ʻ
bo yicha
ʻ
o lchash
A) kartometriya (cartometry) deyiladi
B) vektorlashtirish (vectorithation) deyiladi
C) karta ma’lumotlarini yaratish deyiladi
D) kartani deshifirovka qilish deyiladi
32. Kartometrik
ʻ
ko rsatkichlar bir necha xil
ʻ
bo lishi mumkin, jumladan:
A) uzunlik va masofa
ʻ
bo yicha, maydon
ʻ
bo yicha, hajm
ʻ
bo yicha,
burchak va burchak kattaliklari
ʻ
bo yicha
B) vektor, raster, masofadan zondlash
C) yirik, o’rta, mayda
D) ta’rif, taxlil, o’lchash, kuzatish, monitoring
33. Mavzuli kartalar
ʻ
bo yicha
ʻ
o lchash va hisoblash ishlari maxsus
ʻ
bo limlar –
A) mavzuli kartometriya va morfometriyada olib boriladi
B) geodeziya va kartografiyada olib boriladi
C) vektor, raster ma’lumotlar asosida olib boriladi
D) analiz va sintez asosida olib boriladi
34. Mavzuli kartometriya va morfometriya-
A) mavzuli kartalar
ʻ
bo yicha
ʻ
o lchash va hisoblash ishlarini olib
boruvchi maxsus
ʻ
bo limlardir
B) vektor, raster ma’lumotlar asosida o’lchash olib boriladigan
maxsus
ʻ
bo limlardir
C) analiz va sintez ishlarini olib boruvchi maxsus
ʻ
bo limlardir
D) geodeziya va kartografiyadagi maxsus
ʻ
bo limlardir
35. Geoelement deb ataluvchi va
ʻ
o zida geometriya va matematikani
qamrab olgan fazoviy elementning belgisi
A) obyekt deb ataladi
B) element deb ataladi
C) subyekt deb ataladi
D) maxsus
ʻ
bo limlar deb ataladi
36. Har bir obyekt ... tegishli
ʻ
bo ladi.
A) obyektlar sinfiga
B) alohida subyektga
C) foydalanuvchiga tegishli
D) maxsus
ʻ
bo limlarga
37. Alohida moslamalarning asosiy vazifasi -
A) GATdagi ma’lumotlarni tayyorlash, kiritish, saqlash, boshqarish,
himoya qilish, tasvirlash va aloqa kanallari orqali uzatishdan iborat
B) uzunlik va masofa
ʻ
bo yicha, maydon
ʻ
bo yicha, hajm
ʻ
bo yicha,
burchak va burchak kattaliklari
ʻ
bo yicha ma’lumot olishdan iborat
C) mavzuli kartalar
ʻ
bo yicha
ʻ
o lchash va hisoblash ishlarini olib
borishdan iborat
D) Geoelement deb ataluvchi va
ʻ
o zida geometriya va matematikani
qamrab olgan fazoviy elementni birlashtirishdan iborat
38. Alohida moslamalar turkumiga quyidagilarni kiritish mumkin:
A) raqamlovchi skanerlarni
B) sintetik diofragma radarlar
C) uchish apparatlari
D) geodezik o’lchash asboblari
39. Alohida moslamalar (peripherals, peripheral, peripheral devices,
peripheral equipment, peripheral unit)-
A) tashqi moslama, apparat ta’minotining tarkibiy qismi
ʻ
bo lib, asosiy
kompyuter blokidan ajralgan holatda
ʻ
bo ladi
B) bu
ʻ
ko p varaqli kartalarni
ʻ
bo limlarga
ʻ
bo lish uchun qo’llaniladi
C) geodezik o’lchash asboblari va sintetik diofragmali radarlardan
iborat bo’ladi
D) uchish apparatlari, suniy yo’ldoshlardan tarkib topgan bo’ladi
40. Saqlash va arxivlash vositalariga quyidagilarni kiritish mumkin:
A) tashqi diskovodlar, strimmerlar, modem va muntazam quvvat
ta’minoti (UPS)
B) uchish apparatlari, suniy yo’ldoshlardan tarkib topgan bo’ladi
C) grafoqurilma, printerlar, monitor va boshqa qurilmalar
D) geodezik o’lchash asboblari va sintetik diofragmali radarlar
41. Kartalarning razgrafkasi
ʻ
(bo linishi) –
A)
ʻ
ko p varaqli kartalarni
ʻ
bo limlarga
ʻ
bo lish tizimidir
B) raqamli kartani deshifirovka qilishdir
C) suniy yo’ldoshlar tasviri yordamida raqamli karta yaratishdir
D) raqamli karta legendasidir
42. Kartalarning razgrafkasi tizimida ikki xil
ʻ
bo linish turi
ʻ
qo llaniladi
A)
ʻ ʻ
to g ri burchakli va trapetsiyali
B) geografik koordinatalar va dekart koordinatalar tizimi orqali
C) oddiy va raqamli
D) to’g’ri va yoyiq burchakli
43.
ʻ ʻ
To g ri burchakli razgrafkada kartalar quyidagicha varaqlarga
ʻ
bo linadi:
A) bir xil
ʻ
o lchamli
ʻ ʻ
to g ri burchakli yoki kvadrat varaqlarga
B)
ʻ ʻ
to g ri burchakli uchburchak shaklidagi varaqlarga
C) trapetsiyalar shaklidagi varaqlarga
D) teng tomonli uchburchak shaklidagi varaqlarga
44. Trapetsiyali razgrafkada kartalar quyidagicha varaqlarga
ʻ
bo linadi:
A) trapetsiyalar shaklidagi varaqlarga
B) bir xil
ʻ
o lchamli
ʻ ʻ
to g ri burchakli yoki kvadrat varaqlarga
C) teng tomonli uchburchak shaklidagi varaqlarga
D)
ʻ ʻ
to g ri burchakli uchburchak shaklidagi varaqlarga
45. Kartalarning razgrafkasi varaqlar chegaralari vazifasini quyidagilar
bajaradi:
A) meridian va parallellar
B) X va Y o’qlar
C) Dekart koordinatalari
D) absissa va ordinatalar
46. Kartalarning razgrafkasi meridian va parallellar qanday vazifani
bajaradi:
A) varaqlar chegarasi vazifani bajaradi
B) Dekart koordinatalariga moslash vazifani bajaradi
C) varaqlar masshtabi vazifani bajaradi
D) asosiy bo’linish nuqtalari
47. Rastr grafikasi bu-
A) kompyuter grafikasining zamonaviy
ʻ
ko rinishidir
B) vektor karta yaratish usulidir
C) karta yaratish usulidir
D) dizayn grafikasining zamonaviy
ʻ
ko rinishidir
48. Rastr grafikasida asosiy elementni nimalar tashkil qiladi?
A) piksellar B) meridian va parallellarlar
C) Dekart koordinatalari D) koordinatalar to’ri
49. Pikselni quyidagicha tushunish lozim:
A) oddiygina kvadrat shaklidagi figura
B) tasvirga olish aniqligi
C) Dekart koordinatalaridan tashkil topgan to’r
D) meridian va parallellarlardan tashkil topgan to’r
50. Pixel so’zi quyidagi
ʻ
so zining qisqartmasidan tashkil topgan:
A) “picture element”
B) “picture elevation”
C) “picture reflection”
D) “picture electronic”
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
2/19

---

51. Rastr tasvirdagi piksellar
ʻ
o lchami qanchalik kichik va
ʻ
ko p
ʻ
bo lsa, ...
A) tasvir shuncha aniq
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi
B) tasvir shuncha xira
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi
C) tasvir oq-qora
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi
D) tasvir rangli
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi
52. Rastr tasvirdagi piksellar
ʻ
o lchami qanchalik katta va kam
ʻ
bo lsa, ...
A) tasvir shuncha xira
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi
B) tasvir shuncha aniq
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi
C) tasvir rangli
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi
D) tasvir oq-qora
ʻ
ko rinishda
ʻ
bo ladi
53. Piksellar rastr tasvirlarning ...
A) sifatini belgilaydi
B) qog’ozdagi aksini ifodalaydi
C) oq-qora
ʻ
ko rinishini ta’minlaydi
D) rangli
ʻ
ko rinishini ta’minlaydi
54.
ʻ
Qog ozdagi tasvirni kompyuter xotirasiga avtomatik tarzda kiritish
uchun uni rastr formatga
ʻ
o tkazuvchi qurilma ... hisoblanadi
A) Skaner (scanner) B) Grafoqurilma
C) Kompyuter D) Digitayzer
55. Skanerlar quyidagi turlarga
ʻ
bo linadi:
A) Barcha javob to’g’ri
B) planshetli (flatbed scanner)
C) barabanli (drum scanner)
D)
ʻ
g ildirakli (sheetfeed scanner) va
ʻ
qo l yordamida boshqariluvchi
(handheld scanner)
56. ... – bu geodezik asboblar turkumining yangi avlodi hisoblanib,
berilgan obyektning tasvirini uch
ʻ
o lchamli
ʻ
ko rinishda nuqtalar
jamlanmasi sifatida olishga
ʻ
mo ljallangan
A) Lazer skaner
B)
ʻ
g ildirakli (sheetfeed scanner) skaner
C) planshetli (flatbed scanner) skaner
D) barabanli (drum scanner) skaner
57. Skanerlash (scanning) bu:
A) skaner yordamida analog (oddiy yoki
ʻ
qog oz) tasvirni raqamli rastr
formatga keltirish jarayoni
B) analog ma’lumotlarni kompyuter tizimida chiziqli
ʻ
ko rinishga
keltirish jarayoni
C) analog ma’lumotlarni kompyuter tizimida saqlay olinadigan
raqamli
ʻ
ko rinishga keltirish jarayoni
D) skaner yordamida analog (oddiy yoki
ʻ
qog oz) tasvirni nuqtali
vektor formatga keltirish jarayoni
58. Raqamlashtirish (digitizing) bu:
A) analog ma’lumotlarni kompyuter tizimida saqlay olinadigan
raqamli
ʻ
ko rinishga keltirish jarayoni
B) analog ma’lumotlarni kompyuter tizimida chiziqli
ʻ
ko rinishga
keltirish jarayoni
C) skaner yordamida analog (oddiy yoki
ʻ
qog oz) tasvirni nuqtali
vektor formatga keltirish jarayoni
D) skaner yordamida analog (oddiy yoki
ʻ
qog oz) tasvirni raqamli rastr
formatga keltirish jarayoni
59. Skanerlash jarayonda skanerdan tashqari quyidagi moslamalar ham
ʻ
qo llanilishi mumkin:
A) raqamli videokamera, fotoapparat va grafoqurilma (plotter)
B) invar lentalar, osma invar simlar (24 m), optik kuzatish trubali
masofa
ʻ
o lchagichlar, radiomasofa
ʻ
o lchagichlar
C) monitor, printer, protsessor
D) astrolyabiya, bussol, teodolit
60. Raqamlashtirishda quyidagi qurilmalar
ʻ
qo llaniladi:
A) digitayzer, GATdagi dasturiy ta’minotlar, skanerlar va boshqa
raqamlovchi qurilmalar
B) astrolyabiya, bussol, teodolit
C) monitor, printer, protsessor
D) invar lentalar, osma invar simlar (24 m), optik kuzatish trubali
masofa
ʻ
o lchagichlar, radiomasofa
ʻ
o lchagichlar
61. Joyning matematik modeli bu-
A) Joyning raqamli modeli
B) Joyning digitayzer yordamida raqamlashtirilgan modeli
C) Joyning kichraytirilgan modeli
D) Joyning topografik kartasi
62. Joyning raqamli modeli (Digital Terrain Model – DTM) –
A) topografik karta va planlar turkumiga mos keladigan fazoviy
obyektlarning raqamli
ʻ
ko rinishini tasvirlaydi
B) joyni skanerlangan ma’lumotlar yordamida tasvirlaydi
C) Joyning kichraytirilgan modeli
D) joyni suniy yo’ldoshdan olingan rastr ma’lumotlar yordamida
tasvirlaydi
63. Joyning raqamli modeli (Digital Terrain Model – DTM) –
A) kelgusida raqamli topografik kartalarni ishlab chiqishda asos
ʻ
bo lib
xizmat qiladi
B) joyni skanerlangan ma’lumotlar yordamida tasvirlaydi
C) joyni suniy yo’ldoshdan olingan rastr ma’lumotlar yordamida
tasvirlaydi
D) Joyning kichraytirilgan modeli
64. Relyefning raqamli modeli qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) bu modelda asosan fazoviy obyektlar relyeflarining uch
ʻ
o lchamli
ʻ
ko rinishda aks ettiriladi
B) bu modelda asosan fazoviy obyektlar raster
ʻ
ko rinishda aks
ettiriladi
C) bu modelda asosan fazoviy obyektlar relyefi koordinatalar to’ri
yordamida aks ettiriladi
D) bu modelda asosan fazoviy obyektlar relyefi vektor
ʻ
ko rinishda aks
ettiriladi
65. DEM yaratish uchun quyidagilar asos
ʻ
bo lib xizmat qiladi
A) Barcha javob to’g’ri
B) sun’iy
ʻ
yo ldosh ma’lumotlari
C) nivelirlash ma’lumotlari va topografik kartalar
D) aero va kosmik tasvirlar
66. Relyefning raqamli modelini yaratish uchun quyidagilar asos
ʻ
bo lib
xizmat qiladi
A) Barcha javob to’g’ri
B) nivelirlash ma’lumotlari va topografik kartalar
C) sun’iy
ʻ
yo ldosh ma’lumotlari
D) aero va kosmik tasvirlar
67. Vektor format bu -
A) kartografik axborotlarni
ʻ
yo nalishi va uzunligiga ega
ʻ
bo lgan
vektor
ʻ
ko rinishda tasvirlashdir
B) kartografik ma’lumotlarni matritsa yoki katakchalar
ʻ
ko rinishida
tasvirlashdir
C) nivelirlash ma’lumotlari va topografik kartalar, aero va kosmik
tasvirlardir
D) bu
ʻ
o zining koordinata sistemasiga va har biri
ʻ
o zaro
ʻ
bog lanmagan
xarakterga ega
ʻ
bo lgan kataklar jamlanmasidir
68. Rastr format bu -
A) kartografik ma’lumotlarni matritsa yoki katakchalar
ʻ
ko rinishida
tasvirlashdir
B) bu
ʻ
o zining koordinata sistemasiga va har biri
ʻ
o zaro
ʻ
bog lanmagan
xarakterga ega
ʻ
bo lgan kataklar jamlanmasidir
C) nivelirlash ma’lumotlari va topografik kartalar, aero va kosmik
tasvirlardir
D) kartografik axborotlarni
ʻ
yo nalishi va uzunligiga ega
ʻ
bo lgan
vektor
ʻ
ko rinishda tasvirlashdir
69. Rastr bu -
A) bu
ʻ
o zining koordinata sistemasiga va har biri
ʻ
o zaro
ʻ
bog lanmagan
xarakterga ega
ʻ
bo lgan kataklar jamlanmasidir
B) kartografik axborotlarni
ʻ
yo nalishi va uzunligiga ega
ʻ
bo lgan
vektor
ʻ
ko rinishda tasvirlashdir
C) kartografik ma’lumotlarni matritsa yoki katakchalar
ʻ
ko rinishida
tasvirlashdir
D) nivelirlash ma’lumotlari va topografik kartalar, aero va kosmik
tasvirlardir
70. ... – bu dasturiy qabul qilingan kartalarni proyeksiyalash va shartli
belgilar tizimi kabi texnik vositalar yordamida tasvirlangan hamda
dasturiy boshqarish mumkin
ʻ
bo lgan kartografik tasvir
A) Elektron kartalar
B) Mavzuli kartalar
C) Topografik kartalar
D) Aero va kosmik tasvirlardir
71. Qaysi turdagi kartalar raqamli karta yoki geoaxborot tizimining
ma’lumotlar bazasiga asoslanib yaratiladi?
A) Elektron kartalar
B) Mavzuli kartalar
C) Topografik kartalar
D) Aero va kosmik tasvirlardir
72. Elektron kartalar nimalarga asoslanib yaratiladi?
A) raqamli karta yoki geoaxborot tizimining ma’lumotlar bazasiga
asoslanib
B) topografik kartalarga asoslanib
C) mavzuli kartalarga asoslanib
D) aero va kosmik tasvirlarga asoslanib
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
3/19

---

73. Relyefli joyning tasviri tushirilgan ikkita bir xil suratni
ʻ
ko ruvchi va
ʻ
o sha joyning past - balandliklarini
ʻ
ko rsatib beruvchi optik qurilma
nomi to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Stereoskop B) Astrolyabiya,
C) Bussol D) Teodolit
74. Bir turdagi vektor grafik ma’lumotlar
ʻ
to plami nomi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Qatlam B) Raster C) Jadval D) Poligon
75. Qatlam turlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Nuqtali, chiziqli, poligonli
B) Bo’ylama va ko’ndalang
C) Jadvalli va koordinatali
D) Katakli va pikselli
76. Legenda tushunchasi to’g’ri ta’riflangan javobni belgilang.
A) Shartli belgilar
ʻ
ro yxati
ʻ
bo lib, karta yoki grafikada
ʻ
qo llaniladi
B)
Kartaga mos keladigan obyektlarga biriktirilgan bazaviy
ma’lumotlarning axborot joylashuvi tizimi
C) Mifologik ma’lumotlar to’plami
D) Grafik ma’lumotlarning umumiyligi
ʻ
bo lib, xulosani nashrga berish
uchun
ʻ
mo ljallangan
77. Hisobot tushunchasi to’g’ri ta’riflangan javobni belgilang.
A) Grafik ma’lumotlarning umumiyligi
ʻ
bo lib, xulosani nashrga berish
uchun
ʻ
mo ljallangan
B) Shartli belgilar
ʻ
ro yxati
ʻ
bo lib, karta yoki grafikada
ʻ
qo llaniladi
C)
Kartaga mos keladigan obyektlarga biriktirilgan bazaviy
ma’lumotlarning axborot joylashuvi tizimi
D) Mifologik ma’lumotlar to’plami
78. Geokodlash tushunchasi to’g’ri ta’riflangan javobni belgilang.
A)
Kartaga mos keladigan obyektlarga biriktirilgan bazaviy
ma’lumotlarning axborot joylashuvi tizimi
B) Mifologik ma’lumotlar to’plami
C) Grafik ma’lumotlarning umumiyligi
ʻ
bo lib, xulosani nashrga berish
uchun
ʻ
mo ljallangan
D) Shartli belgilar
ʻ
ro yxati
ʻ
bo lib, karta yoki grafikada
ʻ
qo llaniladi
79. Proyeksiya (kartalar) tushunchasi to’g’ri ta’riflangan javobni
belgilang.
A) bu mavzuli model
ʻ
bo lib, kartada yerning ustki qatlami har bir
nuqtalarini loyihalashga
ʻ
ko maklashadi
B)
Kartaga mos keladigan obyektlarga biriktirilgan bazaviy
ma’lumotlarning axborot joylashuvi tizimi
C) Grafik ma’lumotlarning umumiyligi
ʻ
bo lib, xulosani nashrga berish
uchun
ʻ
mo ljallangan
D) Shartli belgilar
ʻ
ro yxati
ʻ
bo lib, karta yoki grafikada
ʻ
qo llaniladi
80. GAT tizimlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) barcha javoblar to’g’ri
B) Ma’lumotlarni
ʻ
to plash, saqlash va ajratish tizimi
C) Ma’lumotni chiqarish tizimi
D) Ma’lumotlarni boshqarish va tahlil qilish tizimi
81. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda uning
muhim tarkibiy qismi yoki komponentlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) kompyuter tizimi, dasturiy ta’minot, insoniy resurslar, ma’lumot,
tahliliy jarayonlar va zaruriy infratuzilmalar
B) Ma’lumotlarni boshqarish va tahlil qilish tizimi
C) Ma’lumotni boshqarish va tahlil qilish, chiqarish tizimi
D) Ma’lumotlarni
ʻ
to plash, saqlash va ajratish tizimi
82. Geoaxborot
tizimida geofazoviy
ma’lumotlar
bilan ishlashda
kompyuter tizimiga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang.
A) Geoaxborot tizimi va unda
ʻ
qo llaniladigan jihozlarni ishlatish
uchun zarur
ʻ
bo lgan dasturlardir
B) Geoaxborot amallarini bajarish uchun zarur
ʻ
bo ladigan moddiy,
tashkiliy va boshqaruv jarayonlarini
ʻ
o z ichiga oladi
C) Muhim axborotni yaratish uchun zarur
ʻ
bo ladigan va turli xil
tizimga kiritiladigan belgilar
D) Geoaxborot tizimining maqsad va vazifalarini aniqlab beruvchi
malakali geoaxborot tizimi mutaxassislari guruhi va tizimdan
foydalanuvchilar nazarda tutiladi
83. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda dasturiy
ta’minotga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang.
A) geoaxborot tizimi va unda
ʻ
qo llaniladigan jihozlarni ishlatish
uchun zarur
ʻ
bo lgan dasturlar
B) Muhim axborotni yaratish uchun zarur
ʻ
bo ladigan va turli xil
tizimga kiritiladigan belgilar
C) Geoaxborot tizimining maqsad va vazifalarini aniqlab beruvchi
malakali geoaxborot tizimi mutaxassislari guruhi va tizimdan
foydalanuvchilar nazarda tutiladi
D) Geoaxborot amallarini bajarish uchun zarur
ʻ
bo ladigan moddiy,
tashkiliy va boshqaruv jarayonlarini
ʻ
o z ichiga oladi
84. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda insoniy
resurslarga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang.
A) Geoaxborot tizimining maqsad va vazifalarini aniqlab beruvchi
malakali geoaxborot tizimi mutaxassislari guruhi va tizimdan
foydalanuvchilar nazarda tutiladi
B) Muhim axborotni yaratish uchun zarur
ʻ
bo ladigan va turli xil
tizimga kiritiladigan belgilar
C) Geoaxborot amallarini bajarish uchun zarur
ʻ
bo ladigan moddiy,
tashkiliy va boshqaruv jarayonlarini
ʻ
o z ichiga oladi
D) geoaxborot tizimi va unda
ʻ
qo llaniladigan jihozlarni ishlatish
uchun zarur
ʻ
bo lgan dasturlar
85. Geoaxborot
tizimida geofazoviy
ma’lumotlar
bilan ishlashda
ma’lumotga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang.
A) Muhim axborotni yaratish uchun zarur
ʻ
bo ladigan va turli xil
tizimga kiritiladigan belgilar
B) geoaxborot tizimi va unda
ʻ
qo llaniladigan jihozlarni ishlatish
uchun zarur
ʻ
bo lgan dasturlar
C) Geoaxborot amallarini bajarish uchun zarur
ʻ
bo ladigan moddiy,
tashkiliy va boshqaruv jarayonlarini
ʻ
o z ichiga oladi
D) Geoaxborot tizimining maqsad va vazifalarini aniqlab beruvchi
malakali geoaxborot tizimi mutaxassislari guruhi va tizimdan
foydalanuvchilar nazarda tutiladi
86. Geoaxborot
tizimida geofazoviy
ma’lumotlar
bilan ishlashda
infratuzilma va jarayonlarga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang.
A) Geoaxborot amallarini bajarish uchun zarur
ʻ
bo ladigan moddiy,
tashkiliy va boshqaruv jarayonlarini
ʻ
o z ichiga oladi
B) geoaxborot tizimi va unda
ʻ
qo llaniladigan jihozlarni ishlatish
uchun zarur
ʻ
bo lgan dasturlar
C) Muhim axborotni yaratish uchun zarur
ʻ
bo ladigan va turli xil
tizimga kiritiladigan belgilar
D) Geoaxborot tizimining maqsad va vazifalarini aniqlab beruvchi
malakali geoaxborot tizimi mutaxassislari guruhi va tizimdan
foydalanuvchilar nazarda tutiladi
87. GATning funksional imkoniyatlariga to’g’ri ta’rif berilgan javobni
belgilang.
A) Barcha javoblar to’g’ri
B) Ma’lumotlarni bir formatdan ikkinchi formatga aylantirish,
kartografik
proyeksiyalarni
transformatsiyalash,
koordinata
sistemasini
ʻ
o zgartirish orqali ma’lumotlar turini
ʻ
o zgartirish
C) Ichki va tashqi ma’lumotlar bazasida ma’lumotlarni saqlash,
boshqarish, kartometrik operatsiyalar, foydalanuvchining shaxsiy
sozlash (настройка) vositalari
D) Ma’lumotlarni kompyuter xotirasiga mavjud raqamli ma’lumotlar
ʻ
to plami yoki raqamlashtirish
ʻ
yo li orqali kiritish
88. GATning funksional imkoniyatlariga to’g’ri ta’rif berilgan javobni
belgilang.
A) GAT va mos dasturiy vositalarning funksiyalari
ʻ
to plami
B) GATning ma’lumotlarni taqdim etish jarayoni
C) GATning ichki va tashqi ma’lumotlar
ʻ
to plami
D) GATning ma’lumotlar bazasi
89. GAT asosan quyidagi savollarga javob beradi:
A) Barcha javoblar to’g’ri
B) Sharoit. Qayerda joylashgan? Strukturalar. Qanday fazoviy
strukturalar mavjud?
C) Modellashtirish. Agar ….
ʻ
bo lsa, nima
ʻ
bo ladi?
D) Joy. … da nima joylashgan? Sharoit. Qayerda joylashgan?
90. ArcView dasturi quyidagi vazifalarni bajarish uchun
ʻ
mo ljallangan:
A) Barcha javoblar to’g’ri
B) karta hisoboti va xulosalarini printer, plotter yoki grafik fayllarga
ʻ
o tkazish
C) geografik va semantik ma’lumotlarni fazoviy hamda statistik tahlil
qilish, geokodlash, ma’lumotlar bazasi bilan ishlash
D) kartalarni yaratish va tahrir qilish, kartalarni vizuallashtirish va
loyihalash, mavzuli kartalar yaratish;
91. ArcView dasturi quyidagi xususiyatlarga ega:
A) Barcha javoblar to’g’ri
B)
ʻ
O zlashtirilishi oddiy, rastr ma’lumoti bilan ishlash, ma’lumotlarni
vizuallashtirish, geoaxborot tahlil vositalari
C) Ma’lumotlarni sinxron texnologiyada tasvirlash, bir vaqtning
ʻ
o zida tarkibida bir xil ma’lumotlarga ega bir nechta oynalarni ochish
imkoniyati mavjud
D) Ma’lumotlar oynasini 3 xil
ʻ
ko rinishda va xohlagan miqdorda
ʻ
ko rish mumkin: karta oynasi,
ʻ
ro yxatlar va grafiklar
92. ArcView dasturining oddiy
ʻ
o zlashtirilish xususiyati qaysi javobda
to’g’ri ta’riflangan?
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
4/19

---

A) ArcView dasturida foydalanuvchi uchun tushunarli va qulay
interfeys yaratilgan, operatsiyalar tushunarli va oddiy
ʻ
bo lib, bazaviy
ma’lumotlar bilan ishlash imkoniyatiga ega
B) Foydalanuvchiga jadval
ʻ
ko rinishidagi ma’lumotlarni har xil
ʻ
ko rinishda
ʻ
ko rsatish imkoniyatini beradi
C) Bir vaqtning
ʻ
o zida tarkibida bir xil ma’lumotlarga ega bir nechta
oynalarni ochish imkoniyati mavjud, hatto bir oynada ma’lumotlarni
ʻ
o zgartirish natijasida avtomatik ravishda boshqa oynalarda ham
ʻ
o zgarish kuzatiladi
D)
ʻ
Ko rilayotgan dasturda rastr ma’lumotlarini ishga tushirish va
geografik proyeksiyalarga
ʻ
bog lash yetarli darajada sodda keltirilgan
93. ArcView dasturining ma’lumotlarni sinxron texnologiyada tasvirlash
xususiyati qaysi javobda to’g’ri ta’riflangan?
A) Bir vaqtning
ʻ
o zida tarkibida bir xil ma’lumotlarga ega bir nechta
oynalarni ochish imkoniyati mavjud, hatto bir oynada ma’lumotlarni
ʻ
o zgartirish natijasida avtomatik ravishda
boshqa oynalarda ham
ʻ
o zgarish kuzatiladi
B) Foydalanuvchiga jadval
ʻ
ko rinishidagi ma’lumotlarni har xil
ʻ
ko rinishda
ʻ
ko rsatish imkoniyatini beradi
C) ArcView dasturida foydalanuvchi uchun tushunarli va qulay
interfeys yaratilgan, operatsiyalar tushunarli va oddiy
ʻ
bo lib, bazaviy
ma’lumotlar bilan ishlash imkoniyatiga ega
D)
ʻ
Ko rilayotgan dasturda rastr ma’lumotlarini ishga tushirish va
geografik proyeksiyalarga
ʻ
bog lash yetarli darajada sodda keltirilgan
94. ArcView dasturining rastr ma’lumoti bilan ishlash xususiyati qaysi
javobda to’g’ri ta’riflangan?
A)
ʻ
Ko rilayotgan dasturda rastr ma’lumotlarini ishga tushirish va
geografik proyeksiyalarga
ʻ
bog lash yetarli darajada sodda keltirilgan
B) Bir vaqtning
ʻ
o zida tarkibida bir xil ma’lumotlarga ega bir nechta
oynalarni ochish imkoniyati mavjud
C) ArcView dasturida foydalanuvchi uchun tushunarli va qulay
interfeys yaratilgan, operatsiyalar tushunarli va oddiy
ʻ
bo lib, bazaviy
ma’lumotlar bilan ishlash imkoniyatiga ega
D) Bir vaqtning
ʻ
o zida tarkibida bir xil ma’lumotlarga ega bir nechta
oynalarni ochish imkoniyati mavjud, hatto bir oynada ma’lumotlarni
ʻ
o zgartirish natijasida avtomatik ravishda boshqa oynalarda ham
ʻ
o zgarish kuzatiladi
95. ArcView dasturining ma’lumotlarni vizuallashtirish tasvirlash
xususiyati qaysi javobda to’g’ri ta’riflangan?
A) Bir vaqtning
ʻ
o zida tarkibida bir xil ma’lumotlarga ega bir nechta
oynalarni ochish imkoniyati mavjud, misol uchun, belgilar,
diagramma, rang berilgan maydon va chiziqli obyekt
B)
ʻ
Ko rilayotgan dasturda rastr ma’lumotlarini ishga tushirish va
geografik proyeksiyalarga
ʻ
bog lash yetarli darajada sodda keltirilgan
C) Bir vaqtning
ʻ
o zida tarkibida bir xil ma’lumotlarga ega bir nechta
oynalarni ochish imkoniyati mavjud, hatto bir oynada ma’lumotlarni
ʻ
o zgartirish natijasida avtomatik ravishda boshqa oynalarda ham
ʻ
o zgarish kuzatiladi
D) ArcView dasturida foydalanuvchi uchun tushunarli va qulay
interfeys yaratilgan, operatsiyalar tushunarli va oddiy
ʻ
bo lib, bazaviy
ma’lumotlar bilan ishlash imkoniyatiga ega
96. ArcView dasturining hisobotlar va nashrlar hosil qilish xususiyati
qaysi javobda to’g’ri ta’riflangan?
A) dasturida turli
ʻ
ko rinishdagi printer qurilmalaridan karta
ʻ
bo lagi,
jadval, grafik va yozuv
ʻ
ko rinishidagi hisobotlar hosil qilish va
nashrga berish mumkin
B)
ʻ
Ko rilayotgan dasturda rastr ma’lumotlarini ishga tushirish va
geografik proyeksiyalarga
ʻ
bog lash yetarli darajada sodda keltirilgan
C) Bir vaqtning
ʻ
o zida tarkibida bir xil ma’lumotlarga ega bir nechta
oynalarni ochish imkoniyati mavjud, misol uchun, belgilar,
diagramma, rang berilgan maydon va chiziqli obyekt
D) Bir vaqtning
ʻ
o zida tarkibida bir xil ma’lumotlarga ega bir nechta
oynalarni ochish imkoniyati mavjud, hatto bir oynada ma’lumotlarni
ʻ
o zgartirish natijasida avtomatik ravishda boshqa oynalarda ham
ʻ
o zgarish kuzatiladi
97. Mavzuli kartografiyalash va monitoring qilish
ʻ
mo ljallangan maxsus
dasturiy mahsul qaysi javobda to’g’ri ta’riflangan?
A) ArcGIS B) UNIX
C) Mapping (kartografik) tizimlari D) Windows
98. Kartalarni professional ishlab chiqishga
ʻ
mo ljallangan maxsus
dasturiy mahsul qaysi javobda to’g’ri ta’riflangan?
A) Mapping (kartografik) tizimlari B) Windows
C) ArcGIS D) UNIX
99. Modellashtirish va tahlil qilish
ʻ
mo ljallangan maxsus dasturiy mahsul
qaysi javobda to’g’ri ta’riflangan?
A) Mapping (kartografik) tizimlari B) UNIX
C) Windows D) ArcGIS
100. AutoCAD va ARC/INFO dasturlarini birlashtirish orqali atrof-
muhitni
ʻ
o rganish instituti tomonida ishlab chiqilgan maxsus dastur
qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) ArcCAD B) Windows C) ArcGIS D) dBASE
101. ArcCAD ma’lumotlarini
ʻ
ko rish, ekranda tasvirlash va tahlil qilish
imkonini beruvchi dastur qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) ArcView B) dBASE C) Windows D) ArcGIS
102. Topologik tuzilish orqali ma’lumotlarni yaratish,
ʻ ʻ
to g rilash va
boshqarish kabi GAT vazifalarini qamrab oladigan dastur qaysi
javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) ArcCAD B) dBASE C) Windows D) ArcView
103. ArcCADga elektron jadval va geoaxborot ma’lumotlar bazasini
ʻ
o zaro
ʻ
bog lash imkonini beruvchi dastur qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) MS Windows B) ArcGIS
C) QGIS D) ArcView
104. Geodeziyaning amaliy masalalarini hal qilishga
ʻ
mo ljallangan dastur
qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Panorama B) QGIS C) ArcView D) ArcGIS
105. Boshqa dasturlardan qulayligi GPS va elektron taxeometrlardan
olingan ma’lumotlarni qayta ishlashga
ʻ
mo ljallangan dastur qaysi
javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Panorama B) ArcView C) ArcGIS D) QGIS
106. Boshqa dasturlardan qulayligi GPS va elektron taxeometrlardan
olingan ma’lumotlarni qayta ishlashga
ʻ
mo ljallangan dastur qaysi
javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Panorama B) ArcGIS C) QGIS D) ArcView
107. Panorama dasturining boshqa dasturlardan qulayligi qaysi javobda
to’g’ri ko’rsatilgan?
A) GPS va elektron taxeometrlardan olingan ma’lumotlarni qayta
ishlash
B) Rastr ma’lumotlarini ishga tushirish yetarli darajada sodda
keltirilgan
C) Fazoviy tahlil ishlarini bajarish
D)
Geografik proyeksiyalarga
ʻ
bog lash yetarli darajada sodda
keltirilgan
108. Panorama dasturining boshqa dasturlardan noqulayligi (kamchiligi)
qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Fazoviy tahlil ishlarini bajarib
ʻ
bo lmaydi
B) GPS va elektron taxeometrlardan olingan ma’lumotlarni qayta
ishlab
ʻ
bo lmaydi
C) Rastr ma’lumotlarini ishga tushirish yetarli darajada sodda
keltirilmagan
D)
Geografik proyeksiyalarga
ʻ
bog lash yetarli darajada sodda
keltirilmagan
109. Yerning tabiiy shakliga eng yaqin shakl qaysi javobda to’g’ri
ko’rsatilgan?
A) Geoid B) Sferik C) Ellipsoid D) Shar
110. Okean suvi tinch turgan paytda uning sathi
ʻ
bo yicha okean quruqligi
ostidan sathiy yuza
ʻ
o tkazilganda hosil
ʻ
bo ladigan yumaloq shakl
qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Geoid B) Ellipsoid C) Sferik D) Shar
111. Joyning geografik koordinatasini hisoblash uchun asos yoki referens
ʻ
bo lib xizmat qiladigan,
Yerning matematik modeli qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Datum B) Geoid C) Ellipsoid D) Sferik
112. Okean suvi tinch turgan paytda uning sathi
ʻ
bo yicha okean quruqligi
ostidan sathiy yuza
ʻ
o tkazilganda hosil
ʻ
bo ladigan yumaloq shakl
qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Geoid B) Sferik C) Shar D) Ellipsoid
113. Yerning haqiqiy shakli va ellipsoid orasidagi farqni ajratish uchun
ʻ
qo llaniladigan hisoblashlar
ʻ
yig indisi sifatida qaraladigan tushuncha
qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Datum B) Sferik C) Geoid D) Ellipsoid
114. Klark 1866 ellipsoidiga asoslangan, AQSHning Kanzas hududidan
boshlanadigan qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) NAD 27 (North American Datum, 1927)
B) NAD 83 (North American Datum, 1983)
C) WGS-84
D) GNSS
115. Referens-ellipsoidni
mahalliy
geografik
koordinatalarga
transformatsiyalash va k
ʻ
o chirish uchun xizmat
qiladigan
parametrlar
ʻ
to plami qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
5/19

---

A) Datum B) Geoid C) Ellipsoid D) Sfera
116. Geodeziya
va
kartografiyada
geoid
shaklni
berilgan
yoki
ʻ
o rganilayotgan joyning geoid shakliga iloji boricha yaqinlashtirish
uchun
ʻ
qo llaniladigan tushuncha qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Datum B) Ellipsoid C) Geoid D) Sferik
117.
ʻ
O lchamlari aniqlangan va yer sirtida ma’lum holatda oriyentirlangan
(joylashtirilgan) ellipsoid qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Referens-ellipsoid B) Oddiy -ellipsoid
C) Sferik-ellipsoid D) Ellipsoid
118. Mustaqil
Davlatlar
ʻ
Hamdo stligi
(MDH)
mamlakatlarida
va
ʻ
O zbekistonda geodezik
ʻ
o lchashlarga asos sifatida qabul qilingan
ellipsoid qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) Krasovskiy referens-ellipsoidi
B) Sferik-ellipsoid
C) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
D) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
119. Geomarkazlashgan ellipsoidga asoslangan va parametrlari sun ’iy
ʻ
yo ldoshlar orqali aniq hisoblangan umumjahon datumi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
B) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
C) NAD-27
D) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
120. GPS va GNSS tizimlarida hamda AQSH hududi uchun asos
ʻ
bo lib
ʻ
qo llaniladigan datum to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
B) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
C) Krasovskiy referens-ellipsoidi
D) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
121. Hozirgi kunda geomarkazlashgan yagona datum hisoblanadigan
datum to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
B) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
C) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
D) NAD-27
122. Mahalliy datum turkumiga kiruvchi, Krasovskiy ellipsoidiga (1940)
asoslangan datum to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
B) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
C) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
D) NAD-27
123. Mahalliy datum turkumiga kiruvchi, MDH hududida
ʻ
qo llaniladigan
datum to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
B) NAD-27
C) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
D) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
124. Mahalliy datum turkumiga kiruvchi,
ʻ
O zbekistonda
ʻ
qo llaniladigan
datum to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
B) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
C) NAD-27
D) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
125. Umumjahon yoki global datum turiga kiruvchi, asosan Rossiya
Federatsiyasi hududida
ʻ
qo
ʻ
qo llaniladigan datum to’g’ri ko’rsatilgan
javobni belgilang.
A) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
B) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
C) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
D) NAD-27
126. Mahalliy datum turkumiga kiruvchi, Shimoliy Amerika qit’asi uchun
asos
ʻ
bo lib xizmat qiladigan datumlar to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) NAD-27 (North American Datum, 1927) va NAD-83 (North
American Datum, 1983)
B) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
C) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
D) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
127. Mahalliy datumlar to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) NAD-27 (North American Datum, 1927), NAD-83 (North
American
Datum, 1983)
B) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942), WGS-84 (World
Geodetic System, 1984)
C) WGS-84 (World Geodetic System, 1984), NAD-83 (North
American Datum, 1983)
D) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990), NAD-27 (North American
Datum, 1927)
128. Umumjahon yoki global datum turiga kiruvchi datumlar to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) WGS-84 (World Geodetic System, 1984), PZ-90 (Yer parametrlari,
1990)
B) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990), NAD-27 (North American Datum,
1927)
C) NAD-27 (North American Datum, 1927), NAD-83 (North
American Datum, 1983)
D) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942), WGS-84 (World
Geodetic System, 1984)
129. Yerning haqiqiy shaklining markazi bilan mos keladi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
B) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
C) NAD-27 (North American Datum, 1927), NAD-83 (North
American Datum, 1983)
D) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
130. Geodeziya va kartografiyada hamda sun’iy
ʻ
yo ldoshlar navigatsiya
tizimida obyektlarning yerdagi haqiqiy joylashuvini moslash uchun
zarur b
ʻ
o ladigan ma’lumotlar to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Geodezik tizim yoki geodezik ma’lumotlar
B) GPS ( Global Positioning System) ma’lumotlari
C) Global Navigation Satellite Systems (GNSS) ma’lumotlari
D) GRS 80 (Geodetic Reference System, 1980) ma’lumotlari
131. Geodeziya va kartografiyada hamda sun’iy
ʻ
yo ldoshlar navigatsiya
tizimida obyektlarning yerdagi haqiqiy joylashuvini moslash uchun
zarur b
ʻ
o ladigan ma’lumotlar to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Geodezik tizim yoki geodezik ma’lumotlar
B) GNSS (Global Navigation Satellite Systems ) ma’lumotlari
C) GPS ( Global Positioning System) ma’lumotlari
D) GRS 80 (Geodetic Reference System, 1980) ma’lumotlari
132. Global navigatsiya sun'iy yo'ldosh tizimi to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) GNSS (Global Navigation Satellite Systems )
B) GRS 80 (Geodetic Reference System, 1980)
C) GPS ( Global Positioning System)
D) WGS-84 (World Geodetic System, 1984),
133. Global joylashishni aniqlash tizimi to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) GPS ( Global Positioning System)
B) WGS-84 (World Geodetic System, 1984),
C) GNSS (Global Navigation Satellite Systems )
D) GRS 80 (Geodetic Reference System, 1980)
134. Yerdagi obyektlarning joylashuvini hisoblash jamlanmasi yoki modeli
to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Gorizontal datum (Horizontal datum)
B) Datum siljishi (Datum shift)
C) Datum markazi (Datum center)
D) Vertikal datum
135. GPS tizimi uchun ishlab chiqilgan datum to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) WGS-84 (World Geodetic System, 1984)
B) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990)
C) Pulkovo-42 (SK-42, Koordinata sistemasi, 1942)
D) NAD-27 (North American Datum, 1927)
136. Nima uchun GPS tizimidan yoki WGS-84 dan olingan koordinatani
mahalliy referens-ellipsoidga asoslangan koordinata sistemasiga
moslashtiriladi?
A) Aks xolda olingan koordinata bir necha metrdan hatto yuzlab
metrgacha farq qilishi mumkin
B) WGS-84 (World Geodetic System, 1984) tizimiga moslash uchun
C) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990) tizimiga moslash uchun
D) NAD-27 tizimiga moslash uchun
137. GIS muhitida GPS tizimidan yoki WGS-84 dan olingan koordinata
bilan mahalliy referens-ellipsoidga asoslangan koordinata sistemasi
orasidagi farqni bartaraf etish usuli to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) koordinata sistemalari transformatsiya qilish
B) PZ-90 (Yer parametrlari, 1990) tizimiga moslash
C) NAD-27 tizimiga moslash
D) WGS-84 (World Geodetic System, 1984) tizimiga moslash
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
6/19

---

138. Berilgan nuqtaning balandlik koordinatasini dengiz sathiga nisbatan
ʻ
o lchashda
ʻ
qo llaniladigan datum to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Vertikal datum (Vertical datum)
B) Gorizontal datum (Horizontal datum)
C) Datum siljishi (Datum shift)
D) Datum markazi (Datum center)
139. Datumlar orasida koordinatalarning bir -biridan farqlanishi, ya’ni
berilgan nuqtaning yer yuzasida turli joylashishi farqi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Datum siljishi (Datum shift)
B) Gorizontal datum (Horizontal datum)
C) Vertikal datum
D) Datum markazi (Datum center)
140.
ʻ
Qo llanilishiga qarab vertikal datum turlari to’g’ri ko’rsatilgan
javobni belgilang.
A) Barcha javoblar to’g’ri
B) Gorizontal datumlarni hisoblashda
ʻ
qo llaniladigan ellipsoidlarga
asoslangan - geodezik datum
C) Dengiz sathiga nisbatan
ʻ
qo llaniladigan - suv sathi
D) Geoidga asoslangan - gravimetrik
141. Dengiz sathiga nisbatan
ʻ
qo llaniladigan vertikal datum to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Suv sathi datumi B) Gorizontal datum
C) Gravimetrik datum D) Geodezik datum
142. Geoidga asoslangan vertikal datum to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) Gravimetrik datum B) Gorizontal datum
C) Suv sathi datumi D) Geodezik datum
143. Gorizontal datumlarni hisoblashda
ʻ
qo llaniladigan ellipsoidlarga
asoslangan vertikal datum to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Geodezik datum B) Suv sathi datumi
C) Gravimetrik datum D) Gorizontal datum
144. Yerdagi obyektning balandligini hisoblashda
ʻ
qo llaniladigan datum
to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Dengiz
ʻ
o rta sathi – Mean Sea Level (MSL)
B) Gravimetrik datum
C) Geodezik datum
D) Suv sathi datumi
145. Mean Sea Level (MSL) datumlarni
ʻ
qo llanilaishi to’g’ri ko’rsatilgan
javobni belgilang.
A) Yerdagi obyektning balandligini hisoblashda
B) Gravimetrik datumlarni hisoblashda
C) Gorizontal datumlarni hisoblashda
D) Suv sathini hisoblashda
146. Mean Sea Level (MSL) datum parametlarini topish usuli to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Suv sathining oxirgi 19 yildagi suv
ʻ
ko tarilishi va
ʻ
o zgarish
balandliklarining
ʻ
o rta arifmetigi olinadi
B) Suv sathini balandligi suv qaytgan kuni olinadi
C) Suv sathini balandligi suv ko’tarilgan kuni olinadi
D) Suv sathini balandligi qirg’oq chizig’idan hisoblanadi
147. Mean Sea Level (MSL) datumi to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Dengiz
ʻ
o rta sathi datumi
B) Suv sathi datumi
C) Gravimetrik datum
D) Quruqlik yuzasi datumi
148. Qaysi datumni hisoblashda suv sathining oxirgi 19 yildagi suv
ʻ
ko tarilishi va
ʻ
o zgarish balandliklarining
ʻ
o rta arifmetigi olinadi
A) Dengiz
ʻ
o rta sathi datumi (Mean Sea Level (MSL)
B) Quruqlik yuzasi datumi
C) Suv sathi datumi
D) Gravimetrik datum
149. MSL datumi parametlarini topishda suv sathining oxirgi 19 yildagi
suv
ʻ
ko tarilishi va
ʻ
o zgarish
balandliklarining
ʻ
o rtacha
arifmetigidan
tashqari
qanday
ko’rsatkichlar hisobga olinadi?
A) Quyosh va Oyning gravitatsion ta’siri va boshqa ta’sirlarning
ʻ
o rtachasi olinadi
B) Suv sathini balandligi qirg’oq chizig’idan hisoblanadi
C) Suv sathini balandligi suv qaytgan kuni olinadi
D) Suv sathini balandligi suv ko’tarilgan kuni olinadi
150. Kornvalda joylashgan Nyuvlin dengizining 1915–1921-yillar orasidagi
ʻ
o rtacha dengiz sathi asosida qaysi davlat hududining dengiz sathidan
balandligi hisoblanadi?
A) Buyuk Britaniya
B)
Mustaqil Davlatlar
ʻ
Hamdo stligi (MDH) mamlakatlari va
ʻ
O zbekiston
C) Mustaqil Davlatlar
ʻ
Hamdo stligi (MDH) mamlakatlari
D) Markaziy Osiyo mamlakatlari
151. Geodezik datum to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang.
A) Yerdagi nuqtalarning koordinatalarini hisoblash uchun zarur
ʻ
bo ladigan
ʻ
o zgarmas birliklar
ʻ
to plamidir va u boshqa geodezik
ʻ
o lchashlarga asos
ʻ
bo ladi
B) Yer yuzidagi nuqtalar
ʻ
o rnini kenglik va uzoqlik asosida tasvirlash
uchun xizmat qiladi
C) Markaziy Osiyo mamlakatlarida nuqtalar
ʻ
o rnini kenglik va
uzoqlik asosida tasvirlash uchun xizmat qiladi
D) Joyning balandliklari va suv osti chuqurliklarni
ʻ
o lchash uchun
xizmat qiladi
152. Gorizontal datumga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang.
A) Yer yuzidagi nuqtalar
ʻ
o rnini kenglik va uzoqlik asosida tasvirlash
uchun xizmat qiladi
B) Yerdagi nuqtalarning koordinatalarini hisoblash uchun zarur
ʻ
bo ladigan
ʻ
o zgarmas birliklar
ʻ
to plamidir va u boshqa geodezik
ʻ
o lchashlarga asos
ʻ
bo ladi
C) Markaziy Osiyo mamlakatlarida nuqtalar
ʻ
o rnini kenglik va
uzoqlik asosida tasvirlash uchun xizmat qiladi
D) Joyning balandliklari va suv osti chuqurliklarni
ʻ
o lchash uchun
xizmat qiladi
153. Vertikal datumga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang.
A) Joyning balandliklari va suv osti chuqurliklarni
ʻ
o lchash uchun
xizmat qiladi
B) Yer yuzidagi nuqtalar
ʻ
o rnini kenglik va uzoqlik asosida tasvirlash
uchun xizmat qiladi
C) Markaziy Osiyo mamlakatlarida nuqtalar
ʻ
o rnini kenglik va
uzoqlik asosida tasvirlash uchun xizmat qiladi
D) Yerdagi nuqtalarning koordinatalarini hisoblash uchun zarur
ʻ
bo ladigan
ʻ
o zgarmas birliklar
ʻ
to plamidir va u boshqa geodezik
ʻ
o lchashlarga asos
ʻ
bo ladi
154. Biror nuqtaning
ʻ
boshlang ich deb qabul qilingan boshqa bir nuqtaga
nisbatan joylashgan
ʻ
o rnini ifodalovchi miqdorlar ...
A) shu nuqtaning koordinatasi deyiladi
B) shu nuqtaning joylashuvi deyiladi
C) shu nuqtaning balandligi deyiladi
D) shu nuqtaning datumi
155. Geodeziyada
foydalaniladigan
koordinata
sistemasi
to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Barcha javoblar to’g’ri
B) Geografik koordinata sistemasi
C)
ʻ ʻ
To g ri burchakli koordinata sistemasi
D) Qutbiy koordinata sistemasi
156. Yer sirtida nuqtalar va obyektlar
ʻ
o rnini pozitsiyalash uchun
foydalaniladigan koordinata sistemasi to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A)
ʻ ʻ
To g ri burchakli (tekislikda ikki
ʻ
o lchamli va fazoda uch
ʻ
o lchamli)
koordinata sistemasi
B) Barcha javoblar to’g’ri
C) Qutbiy koordinata sistemasi
D) Geografik koordinata sistemasi
157.
ʻ ʻ
To g ri burchakli koordinata sistemasi asosiy xususiyatlari
ʻ
bo yicha
to’g’ri tasniflangan javobni belgilang.
A) Barcha javoblar to’g’ri
B) vazifasi
ʻ
bo yicha – Yulduz va Yer koordinata sistemalari
C) koordinata boshining joylashishi
ʻ
bo yicha – geosentrik va
toposentrik
D) koordinata chiziqlari
ʻ
bo yicha – tekislikda
ʻ ʻ
to g ri burchakli va
fazoda egri
chiziqli (sferik – sharda, ellipsoidal – ellipsoidda)
158. Amalda
ʻ
ko p
ʻ
qo llaniladigan geosentrik (geodezik)
ʻ ʻ
to g ri burchakli
fazoviy koordinata sistemalari to’g’ri ko’rsatilangan javobni belgilang.
A) Gauss-Kryuger koordinata sistemalari
B) Geografik koordinata sistemasi
C) Dekart koordinata sistemalari
D) Geosentrik koordinata sistemasi
159. Koordinatalar boshi sifatida umumiy yer ellipsoidi markazi (Yer
massasining markazi) qabul qilingan va uning Z
ʻ
o qi Yerning aylanish
ʻ
o qi bilan birlashtirilgan koordinata sistemalari to’g’ri ko’rsatilangan
javobni belgilang.
A) Geosentrik koordinata sistemasi
B) Gauss-Kryuger koordinata sistemalari
C) Dekart koordinata sistemalari
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
7/19

---

D) Geografik koordinata sistemasi
160. Qaysi koordinata sistemalarida Yer yuzidagi nuqtaning
ʻ
o rni uning
geografik kengligi va uzoqligi bilan aniqlanadi?
A) Geografik koordinata sistemasida
B) Geosentrik koordinata sistemasida
C) Dekart koordinata sistemalarida
D) Gauss-Kryuger koordinata sistemalarida
161. Qaysi koordinata sistemalarida biror nuqtaning
ʻ
o rnini aniqlashda
asosiy koordinata yuzasi sifatida referens-ellipsoid yuzasi, asosiy
koordinata chiziqlari sifatida esa geodezik meridian va parallellar
qabul qilinadi?
A) Geodezik koordinata sistemasida
B) Gauss-Kryuger koordinata sistemalarida
C) Geografik koordinata sistemasida
D) Geosentrik koordinata sistemasida
162. Yer yuzidagi biror nuqtaning
ʻ
o rni qanday aniqlanadi?
A) Shu nuqtadan
ʻ
o tkazilgan meridian va parallelning kesishgan
nuqta sifatida
B) Dekart koordinata sistemalari yordamida
C) Gauss-Kryuger koordinata sistemalari yordamida
D) Geodezik tayanch nuqtalari yordamida
163. Meridian tekislik tushunchasi to’g’ri tasniflangan javobni belgilang.
A) Yer ellipsoidining kichik
ʻ
o qi orqali
ʻ
bo ylamasiga
ʻ
o tkazilgan kesma
B) Barcha javoblar to’g’ri
C) Yer ellipsoidi markazidan
ʻ
o tkazilgan parallel kesma
D)
Yer ellipsoidining biror nuqtasidan uning aylanish
ʻ
o qiga
perpendikular
ʻ
o tkazilgan kesma
164. Parallel tekislik tushunchasi to’g’ri tasniflangan javobni belgilang.
A)
Yer ellipsoidining biror nuqtasidan uning aylanish
ʻ
o qiga
perpendikular
ʻ
o tkazilgan kesma
B) Yer ellipsoidi markazidan
ʻ
o tkazilgan parallel kesma
C) Yer ellipsoidining kichik
ʻ
o qi orqali
ʻ
bo ylamasiga
ʻ
o tkazilgan kesma
D) Barcha javoblar to’g’ri
165. Ekvator tekisligi tushunchasi to’g’ri tasniflangan javobni belgilang.
A) Yer ellipsoidi markazidan
ʻ
o tkazilgan parallel kesma
B)
Yer ellipsoidining biror nuqtasidan uning aylanish
ʻ
o qiga
perpendikular
ʻ
o tkazilgan kesma
C) Yer ellipsoidining kichik
ʻ
o qi orqali
ʻ
bo ylamasiga
ʻ
o tkazilgan kesma
D) Barcha javoblar to’g’ri
166. Geodezik meridian tushunchasi to’g’ri tasniflangan javobni belgilang.
A) Meridian tekislikning ellipsoid yuzasi bilan kesishishidan hosil
ʻ
bo lgan chiziq
B) Barcha javoblar to’g’ri
C)
Yer ellipsoidining biror nuqtasidan uning aylanish
ʻ
o qiga
perpendikular
ʻ
o tkazilgan kesma
D) Yer ellipsoidining kichik
ʻ
o qi orqali
ʻ
bo ylamasiga
ʻ
o tkazilgan kesma
167. Parallel ushunchasi to’g’ri tasniflangan javobni belgilang.
A) Parallel tekislikning ellipsoid yuzasi bilan kesishishidan hosil
ʻ
bo lgan chiziq
B)
Yer ellipsoidining biror nuqtasidan uning aylanish
ʻ
o qiga
perpendikular
ʻ
o tkazilgan kesma
C) Yer ellipsoidining kichik
ʻ
o qi orqali
ʻ
bo ylamasiga
ʻ
o tkazilgan kesma
D) Barcha javoblar to’g’ri
168. Nuqtaning geodezik kengligini hisoblash to’g’ri tasniflangan javobni
belgilang.
A) Ekvatordan qutblarga tomon 0
0 
dan 90
0
gacha hisoblanadi
B) Qutblardan Ekvatorga tomon 0
0 
dan 180
0
gacha hisoblanadi
C) Ekvatordan qutblarga tomon 0
0 
dan 180
0
gacha hisoblanadi
D) Qutblardan Ekvatorga tomon 0
0 
dan 90
0
gacha hisoblanadi
169. Nuqtaning geodezik uzunligini hisoblash to’g’ri tasniflangan javobni
belgilang.
A) Bosh meridiandan boshlab
ʻ
g arbga (+) va sharqqa (-) tomon 0
0
dan
180
0
gacha
B) Bosh meridiandan boshlab
ʻ
g arbga (+) va sharqqa (-) tomon 0
0
dan
90
0
gacha
C) Qutblardan Ekvatorga tomon 0
0 
dan 180
0
gacha hisoblanadi
D) Qutblardan Ekvatorga tomon 0
0 
dan 90
0
gacha hisoblanadi
170. Qanday nuqtaning geodezik kengligi shimoliy kenglik deyiladi?
A) Nuqta ekvatordan shimolda
ʻ
bo lsa
B) Nuqta bosh meridiandan sharqda
ʻ
bo lsa
C) Nuqta ekvatordan janubda
ʻ
bo lsa
D) Nuqta bosh meridiandan
ʻ
g arbda
ʻ
bo lsa
171. Qanday nuqtaning geodezik kengligi janubiy kenglik deyiladi?
A) Nuqta ekvatordan janubda
ʻ
bo lsa
B) Nuqta ekvatordan shimolda
ʻ
bo lsa
C) Nuqta bosh meridiandan sharqda
ʻ
bo lsa
D) Nuqta bosh meridiandan
ʻ
g arbda
ʻ
bo lsa
172. Berilgan nuqtaning astronomik meridiani tushunchasi to’g’ri
tasniflangan javobni belgilang.
A) Yerning aylanish
ʻ
o qiga parallel qilib
ʻ
o tkazilgan tekislikning
mazkur nuqtadan tushirilgan shovun
ʻ
chizig i
ʻ
yo nalishida yer yuzasi
bilan kesishishidan hosil
ʻ
bo lgan chiziq tushuniladi.
B) Yer ellipsoidining kichik
ʻ
o qi orqali
ʻ
bo ylamasiga
ʻ
o tkazilgan kesma
C)
Yer ellipsoidining biror nuqtasidan uning aylanish
ʻ
o qiga
perpendikular
ʻ
o tkazilgan kesma
D) Parallel tekislikning ellipsoid yuzasi bilan kesishishidan hosil
ʻ
bo lgan chiziq
173. Berilgan
nuqtaning
astronomik
uzunligi
tushunchasi
to’g’ri
tasniflangan javobni belgilang.
A) Yer yuzidagi biror nuqtaning astronomik meridiani bilan boshlan
ʻ
g ich deb qabul qilingan Grinvich meridiani tekisliklari orasida hosil b
ʻ
o lgan burchak
B)
Yer ellipsoidining biror nuqtasidan uning aylanish
ʻ
o qiga
perpendikular
ʻ
o tkazilgan kesma
C) Parallel tekislikning ellipsoid yuzasi bilan kesishishidan hosil
ʻ
bo lgan chiziq
D) Yer ellipsoidining kichik
ʻ
o qi orqali
ʻ
bo ylamasiga
ʻ
o tkazilgan kesma
174. Berilgan
nuqtaning
astronomik
kengligi
tushunchasi
to’g’ri
tasniflangan javobni belgilang.
A) Yer yuzidagi biror nuqtadan tushirilgan shovun
ʻ
chizig i bilan
ekvator tekisligi orasida hosil b
ʻ
o lgan burchak
B) Yer ellipsoidining kichik
ʻ
o qi orqali
ʻ
bo ylamasiga
ʻ
o tkazilgan kesma
C) Parallel tekislikning ellipsoid yuzasi bilan kesishishidan hosil
ʻ
bo lgan chiziq
D)
Yer ellipsoidining biror nuqtasidan uning aylanish
ʻ
o qiga
perpendikular
ʻ
o tkazilgan kesma
175. Berilgan nuqtaning astronomik uzunligining belgilanishi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) λ B) π C) 
ϕ
D) Ω
176. Berilgan nuqtaning astronomik kengligining belgilanishi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A)
ϕ
B) Ω C) λ D) π
177. Geodezik va astronomik koordinatalar sistemalari bitta umumiy nom
bilan ... deb yuritiladi
A) Geografik koordinata
B) Geodezik koordinata
C) Barcha javob to’g’ri
D) Astronomik koordinata
178. Geografik koordinataning afzalligi to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) Yer yuzidagi barcha nuqtalar
ʻ
o rnining yagona tizimda aniqlanishi
B) Geodezik koordinataga nisbatan qulay
C) Astronomik koordinataga nisbatan foydalanish oson
D) Yer yuzidagi barcha nuqtalar 2 o’lchamda aniqlanishi
179. Katta hududlar uchun
ʻ ʻ
to g ri burchakli koordinataning zonal
sistemasida yer shari meridian zonalarga
ʻ
bo linishi to’g’ri ko’rsatilgan
javobni belgilang.
A) Grinvich meridianidan boshlab 6
0
li 60 ta meridian zonalarga
B) Grinvich meridianidan boshlab 6
0
li 90 ta meridian zonalarga
C) Grinvich meridianidan boshlab 9
0
li 60 ta meridian zonalarga
D) Grinvich meridianidan boshlab 9
0
li 90 ta meridian zonalarga
180.
ʻ ʻ
To g ri burchakli yassi koordinata sistemasida nuqtalarning bir-biriga
nisbatan
ʻ
o rni qanday aniqlanadi?
A)
ʻ
O zaro perpendikular ikki chiziqning kesishgan nuqtasiga nisbatan
B) Grinvich meridianidan boshlab g’arb tomon yo’nalish bo’yicha
C)
ʻ
O zaro parallel ikki chiziqning kesishgan nuqtasiga nisbatan
D) Grinvich meridianidan boshlab sharq tomon yo’nalish bo’yicha
181. Dekart
ʻ ʻ
to g ri burchakli yassi koordinata sistemasida
ʻ
o zaro
perpendikular ikki chiziqcha nomi to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) koordinata
ʻ
o qlari
B) yassi koordinatalar
C) Grinvich meridiani
D) O kesishuvch chiziqlar
182. Dekart
koordinata sistemasida vertikal chiziq nomi to’g’ri
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
8/19

---

ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) abssissa (X) B) Grinvich (G)
C) Barcha javob to’g’ri D) ordinata (Y)
183. Dekart koordinata sistemasida gorizontal chiziq nomi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) ordinata (Y) B) Barcha javob to’g’ri
C) abssissa (X) D) Grinvich (G)
184. Dekart koordinata sistemasi va geodeziyada koordinata
ʻ
o qlari farqi
to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) geodeziyada vertikal chiziq – abssissa X, gorizontal chiziq –
ordinata Y
B) geodeziyada vertikal chiziq – ordinata Y, gorizontal chiziq –
abssissa X
C) koordinata boshi 0 hisoblanadi
D) Farq qilmaydi
185. Dekart koordinata sistemasida koordinata boshi belgilanishi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) O B) λ C) 
ϕ
D) Ω
186. Dekart koordinata sistemasida abssissa o’qining belgilanishi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni aniqlang.
A) X B) 
ϕ
C) λ D) Ω
187. Dekart koordinata sistemasida ordinata o’qining belgilanishi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni aniqlang.
A) Y B) λ C) Ω D) 
ϕ
188. Dekart koordinata sistemasida ordinata o’qining
ʻ
yo nalishi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni aniqlang.
A) sharqqa
ʻ
yo nalgan B) g’arbga
ʻ
yo nalgan
C) shimolga
ʻ
yo nalgan D) janubga
ʻ
yo nalgan
189. Dekart koordinata sistemasida abssissa o’qining
ʻ
yo nalishi to’g’ri
ko’rsatilgan javobni aniqlang.
A) shimolga
ʻ
yo nalgan B) g’arbga
ʻ
yo nalgan
C) sharqqa
ʻ
yo nalgan D) janubga
ʻ
yo nalgan
190. Agar
ʻ ʻ
to g ri burchakli koordinata sistemasidagi
ʻ
o zaro perpendikular
X va Y
ʻ
o qlar
ʻ
o rniga faqat X
ʻ
o qi va koordinata boshlanish nuqtasi O
olinsa ... hosil
ʻ
bo ladi
A) Qutbiy koordinata sistemasi
B) Dekart koordinata sistemasi
C) Geodezik koordinata sistemasi
D) Geografik koordinata sistemasi
191. Biror S nuqtaning qutbiy nuqtaga nisbatan
ʻ
o rnini aniqlash to’g’ri
ko’rsatilgan javobni belgilang.
A) Nuqtani qutbiy nuqta bilan tutashtiruvchi chiziqning uzunligi OS
va qutbiy
ʻ
o q
OX bilan OS chiziq orasidagi burchak α
ʻ
o lchanadi
B) Geodezik koordinata sistemasi yordamida aniqlanadi
C) Geografik koordinata sistemasi yordamida aniqlanadi
D)
ʻ
O zaro perpendikular X va Y
ʻ
o qlar tutashgan nuqta sifatida
aniqlanadi
192. Qutbiy koordinata sistemasida ... hisoblanadi.
A) OS chiziq– radius vektor, α –oriyentirlash burchagi
B) vertikal chiziq – abssissa X, gorizontal chiziq – ordinata Y
C) vertikal chiziq – ordinata Y, gorizontal chiziq – abssissa X
D)
ʻ
o zaro perpendikular X va Y
ʻ
o qlar O nuqtada tutashadi
193.
ʻ
O zbekiston uchun SK-42 (Система Красовского, 1942) koordinata
sistemasi va WGS-84 sistemasi
ʻ
qo llaniladi. Bu ikki koordinata
sistemalari orasidagi koordinatalar farqi yoki
siljishi turli hududlar uchun turlicha b
ʻ
o ladi. Masalan,
ʻ
O zbekiston
hududi uchun ... metrni tashkil qiladi
A) 50–70 B) 100-150
C) 0 (farq qilmaydi) D) 140-200
194. Ma’lumot tushunchasi to’g’ri tasniflangan javobni belgilang.
A) Qayta ishlanmagan, tizimlashtirilmagan xom faktlar
ʻ
yig indisi
B) axborotga
ʻ
bog liq bo’lgan xabarlar to’plami
C) Barcha javob to’g’ri
D) Axborotni qayta ishlangan natijasi
195. Fazoga nisbatan tavsiflovchi obyekt yoki jismlarning axborotlari
ʻ
yig indisi ... deyiladi
A) geografik ma’lumot “geodata”
B) Barcha javob to’g’ri
C) ma’lumotlar bazasini boshqarish
D) ma’lumotlar bazasi
196. Tizim ma’lumotni
ʻ
o qiyotgan paytida koordinatasini, ya’ni joylashgan
manzilini ham
ʻ
o qiy oladigan ma’lumotlar ... deyiladi
Fazoga nisbatan tavsiflovchi obyekt yoki jismlarning axborotlari
ʻ
yig indisi ... deyiladi
A) geofazoviy ma’lumot (geospatial data)
B) maxsus ma’lumot (special information)
C) elektron ma’lumot (electronic information)
D) geografik ma’lumot (geodata)
197. Rastr ma’lumot tiniqlik 10 metrga teng
ʻ
bo lsa, katakcha yuzasi to’g’ri
hisoblangan javobni belgilang.
A) 100 m. kv. (10m x10m)
B) 1 m. kv. (10m /10m)
C) 20 m. kv. (10m +10m)
D) 1000 m. kv. (10m x10m x10m)
198. Rastr formatdagi tasvir – bu ...
A) kvadrat katakchalar - piksel (pixel)
ʻ
to plamidan tashkil topgan
tasvirdir
B) nuqta, chiziq va poligonlardan tashkil topgan tasvirdir
C) ko’z ilg’aydigan ranglar uyg’unlgigdan tashkil topgan tasvirdir
D) oq-qora ranglar uyg’unlgigdan tashkil topgan tasvirdir
199. GIS, Masofadan Zondlash va GPS texnologiyalarini birlashtirish
oson, chunki ular:
A) Raqamli, fazoviy va umumiy
B) Raqamli, maxsus va umumiy
C) Raqamli, analog va qo'lda
D) Salbiy, ijobiy va neytral.
200. Masofadan zondlash noyobdir, chunki u quyidagilarni ta'minlaydi:
A) Sinoptik ko'rinish
B) Yuqori ma'lumotlar
C) Shifrlangan ma'lumotlar
D) Maxsus ma'lumotlar
201. Quyidagilardan qaysi biri masofadan turib zondlashni qo'llash sohasi?
A) Xaritalar va suv resurslari
B) Tuxum ishlab chiqarish
C) Shoshilinch tibbiy yordamni jo'natish
D) Aholini ro'yxatga olish
202. Georeferentsiya (Geo-bog’lash)ning maqsadi:
A) Geografik joylashuv ma'lumotlarini tayinlash
B) Ikkita ma'lumotlar to'plamini birlashtirish.
C) Ma'lumotlarni xususiyatlari bo’yicha sinfigashtirish
D) Ma'lumotlaringizni loyihalashtirish u hech qanday buzilishlarga
ega emas
203. 1m fazoviy o'lchamlari bo'lgan piksel 1m
2
maydonni o’z ichiga oladi,
0.1 m fazoviy o'lchamga ega piksel quyidagilarni qamrab oladi:
A) 100 cm 2 B) 0,1m 2
C) 10 cm 2 D) 0,001m 2
204. Rastrli tasvirni qayta namunalash (resample):
A) Ma'lumotlar tafsilotlarini pasaytiradi
B) Samaradorlikni oshiradi
C) Aniqlikni oshiradi
D) Ma'lumotlar tafsilotlarini ko'paytiradi
205. 1: 50,000 masshtabli xaritani quyidagi fazoviy o'lcham bilan
taqqoslash mumkin:
A) Taqqoslash mumkin emas B) 50 m
C) 50000 m D) 1 / 50000 m
206. Geografik koordinatalar tizimida ekvatorda 1° quyidagilarga teng:
A) 111.32km B) 43.49km
C) 102.47km D) 78.71km
207. Tarqalgan / tarqoqligi sababli nurlanish qismi masofaviy datchikning
ko'rish maydoniga kerakli maqsaddan tashqari nurlanish kiradi:
A) rasmning kontrastini va aniqligini kamaytiradi
B) tasvirning kontrastini oshiradi, lekin aniqligini pasaytiradi
C) ikkalasini ham oshiradi qarama-qarshilik va aniqlik
D) Qarama-qarshilikni kamaytiradi, ammo aniqlikni oshiradi
208. Landsat, MODIS yo’ldoshlari ………….. tegishli?
A) AQSH B) Yaponiya
C) Italiya D) hindiston
209. GIS, masofadan turib zondlash va GPS texnologiyalari:
A) umumiy, raqamli va fazoviy
B) analog, qo'lda va fazoviy
C) umumiy, analog va fazoviy
D) qo'lda, fazoviy va raqamli
210. Agar 0 nadirdan o'lchangan skanerlash burchagi bo'lsa, IFOV
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
9/19

---

datchigi tomonidan bosib o'tilgan masofa quyidagilarga mutanosib:
A) sec2θ B) sin2θ C) tan2θ D) cos2θ
211. GPS o'lchovi aniq 25 metr ichida (95% ishonch). Bu sizning
o'lchovingiz biron bir joyda… metr xato doirasi ichida ekanligiga 95%
amin bo'lishingiz mumkin va bu xato… metrdan kattaroq bo'lish
ehtimoli 5%.
A) 25 B) 5 C) 2.5 D) 50
212. Quyidagilardan to'g'ri fikrni tanlang:
A) Bularning hammasi
B) hind kosmik harakatlari 1962 yilda raketani yaratish bilan
boshlangan.
C)
kosmik texnologiyalar va uning turli sohalarda qo'llanilishi
uchun Hindiston kosmik tadqiqotlari tashkiloti (ISRO) javobgardir.
D) kosmosni rivojlantirish (DOS) Hindiston hukumati tomonidan
1972 yilda tashkil etilgan
213. Shakl Rasm pikselidan faqat quyidagilar bo'lishi mumkin:
A) Kvadrat B) Uchburchak
C) Dairesel D) To'rtburchak
214. Tasvirning umumiy shakli faqat:
A) To'rtburchak va kvadrat
B) Dairesel va uchburchak
C) Kvadrat va dumaloq
D) Uchburchak va to'rtburchaklar
215. A va B nodir nuqtaning har ikki tomonida, 3 km va 5 km masofada
bir-biriga
qarama-qarshi
bo'lgan
teng
balandlikdagi
ikkita
minora. Quyidagi gaplardan qaysi biri to'g'ri?
A) A balandlikning siljishi B ga qaraganda kamroq bo'ladi
B) A va B balandliklarga siljish teng
C) B balandlikka siljish A ga nisbatan kamroq bo'ladi
D) A va B balandliklarga siljish bo'ladi
216. Ko'proq xlorofillli o'simliklar ko'proq aks ettiradi:
A) yaqin infraqizil B) chiqarilgan energiya
C) ultrabinafsha energiya D) termal infraqizil
217. Yoritish uchun ma'lum bir to'lqin uzunligi bilan hosil bo'lgan
elektromagnit nurlanishning o'zaro ta'siri uning tarqalib ketgan
nurlanishini o'rganish uchun yer yuzidagi nishon deyiladi:
A) faol masofadan zondlash
B) masofaviy masofadan zondlash
C) neytral masofadan zondlash
D) bularning hech biri
218. Xuddi shu maydonni teng intervalda takroriy kuzatishlar Dinamik
hodisalarni kuzatib borish uchun foydali bo'lgan vaqt:
A) Vegetativ qoplama B) Binolar
C) Er osti suvlari D) Litologiya
219. Sun'iy yo'ldosh tasviriga oid quyidagi fikrlarni ko'rib chiqing: 1.
Sun'iy yo'ldosh orbitasi inersial bo'shliqda o'rnatiladi 2 Birin-ketin
treklarni tasvirlash paytida er aylanadi datchikning ostiga 3. Sun'iy
yo'ldosh qiyshiq maydonni tasvirlaydi, yuqoridagi fikrlarga nisbatan
qaysi biri to'g'ri?
A) 1, 2, 3 B) 1, 3 C) 2, 3 D) 1, 2
220. Geostatsionar sun'iy yo'ldoshning yerdan balandlik masofasi
taxminan:
A) 36, 000 km B) 44, 000 km
C) 26 000 km D) ) 30, 000 km
221. Passiv datchik quyidagilardan foydalanadi:
A) Quyosh energiya Manba:i sifatida
B) Energiya Manba:i sifatida nurli yorug'lik
C) Bularning hech biri
D) O'zining o'zi energiya Manba:i
222. Kim "masofadan turib zondlash " atamasini qo’llagan.
A) Evelyn L. Pruitt, geograf
B) Albert Eynshteyn
C) Gaspard Feliks Tournachon, frantsuz olimi
D) Uilbur Rayt, italiyalik olim
223. Sun'iy yo'ldosh sensorlarining quyidagi geometrik xatolaridan qaysi
biri tasodifiy?
A) balandlikning o'zgarishi B) panoramik buzilish
C) skan skan D) erning aylanishi
224. Masofaviy zondlashda "fazoviy filtrlash" atamasi nimani anglatadi?
A) Ob'ektlarning o'ziga xos xususiyatlarini yoki qirralarini yaxshilash
uchun rasmdagi ba'zi piksel chastotalarini tanlab saqlab qolish
B) sahnani alohida ajratish tarkibiy qismlar va piksellar sonini
oshirish uchun kichikroq bo'limga e'tibor berish
C)
Ma'lumotlarni yig'ish paytida datchik va sirt o'rtasidagi
munosabatlarning nomuvofiqligi sababli rasmdagi piksellarning
o'rnini o'zgartirish
D) tasvirning boshqa o'lchamdagi rasm qismlarini tasvirning boshqa
qismiga o'tkazish
225. Tasvirlarni tasniflash jarayonida quyidagi usullardan qaysi biri
aniqroq natijalarga olib keladi?
A) Qo'lda / foydalanuvchi tomonidan boshqariladi
B) Tasvirning qayta ishlanmagan talqini
C) To'liq avtomatlashtirilgan
D) Robot tasnifi
226. 8 bitli 512 x 512 ta rasm kompyuter xotirasini saqlashni talab qiladi:
A) 2,1 MB B) 1,44 MB C) 512 MB D) 8 MB
227. Qaysi fazoviy filtr eng maqbul bo'ladi?
A) Laplas B) Gauss
C) Past o'tish D) Yuqoridagilarning hech biri.
228. Rasm piramidasi quyidagilarni o'z ichiga oladi:
A) Yuqori piksellar sonini B) Kam piksellar sonini
C) intensivligini D) loyqa qism
229. Yuqori o'tish filtrlari quyidagilarni ta'kidlaydi:
A) yuqori intensivlikdagi komponentlar
B) past zichlikdagi komponentlar
C) barcha komponentlar
D) o'rta zichlikdagi komponentlar
230. Hiperspektral masofadan zondlashda EM spektri quyidagicha:
(
A) doimiy B) uzluksiz
C) Diskret D) Yuqoridagilardan hech biri
231. Kerakli qiymatlar oralig'ini o'z ichiga olgan intensivlik qiymatlari
oralig'ini "cho'zish" orqali rasmdagi kontrastni yaxshilashga harakat
qiladigan tasvirni oshirish texnikasi deyiladi?
A) Lineer kontrastni cho'zish
B) Gistogrammasiz tenglashtirish
C) Lineer bo'lmagan kontrastni cho'zish
D) Gistogrammani tenglashtirish
232. Global joylashishni aniqlash xizmati (GPS) quyidagi printsipga
asoslanadi:
A) Trilateratsiya B) Oblitatsiya
C) globallashuv D) Transmissiya
233. Masofadan zondlash tasvirini tekshirish va ushbu rasmdagi
xususiyatlarni qo'lda aniqlash jarayoni quyidagicha nomlanadi:
A) Tasvirlarni talqin qilish
B) Tasvirlarni yaratish
C) Tasvirlarni siqish
D) Tasvirlarni tasniflash
234. Ushbu asosiy parametrlarni (o'lcham, shakl, ohang, to'qima, joy,
assotsiatsiya, soya va naqsh) masofadan turib zondlash jarayonida
qaysi usulda foydalaniladi:
A) Tasvirlarni talqin qilish
B) Tasvirlarni yaratish
C) Tasvirlarni siqish
D) Tasvirlarni tasniflash
235. Ko'p spektrli skaner (MSS) qaysi sun'iy yo'ldoshda bo'lgan:
A) Landsat-1 B) SPOT-1
C) NOAA-18 D) IRS-1A
236. Multispektral tasvir ma'lumotlari orqali rasmga olish uchun ikkita
asosiy skanerlash rejimi mavjud:
A) Parallel va uzunlik yo’nalish bo'ylab skanerlash
B) Parallel va yon yo'nalishdagi skanerlash
C) Parallel va yo’nalish bo'ylab skanerlash
D) Parallel va yon tomondan skanerlash
237. Qaysi asbob turi har bir detektor uchun uzoqroq yashash vaqtini yoki
yashash vaqtini, shu bilan birga har bir er o'lchamidan energiyani
o'lchash imkoniyatini beradi. hujayra:
A) Lineer massivlar
B) Yon chiziqli skaner
C) Yo'l bo'ylab skaner
D) Parallel trekli skaner
238. RESOURCESAT-1 2003 yilda ishga tushirilgan:
A) Hindiston B) Rossiya C) Xitoy D) AQSh
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
10/19

---

239. NOAA-19 sun'iy yo'ldoshi AVHRR datchigiga ega va quyidagilar
atrofida aylanadi:
A) quyosh sinxron B) geostatsionar
C) geo-sinxron D) yuqoridagi barcha
240. ERS,
Envisat, Sentinel-1 va
RISAT
qaysi
turdagi
sun'iy
yo'ldoshlarning namunalari:
A) Mikroto'lqinli B) Optik
C) Passiv D) Termal
241. SAR Interferometriya texnikasi quyidagilarni talab qiladi:
A) Ikkita rasm B) Tasvir
C) Skaner D) Kamera
242. 8 bitli rasmda piksellarning umumiy soni …… bo'lishi mumkin:
A) 256 B) 128 C) 65536 D) 64
243. Soxta rangli kompozit (FCC) tasvirda sog'lom o'simlik paydo bo'ladi:
A) Qizil B) Yashil C) Pushti D) Moviy
244. Kichik tafsilotlarni ko'rsatadigan rasm quyidagicha deyiladi:
A) Yuqori aniqlik B) O'rtacha aniqlik
C) Kam aniqlik D) Yuqoridagining hech biri.
245. IFOV quyidagilarning ko'rinadigan burchakli konusidir:
A) Sensor B) Sun'iy yo'ldosh
C) Rasm D) Skaner
246. Rel'ef nima?
A) Yer yuzasidagi past- balandliklar yig‘indisi
B) Joyning mutloq balandligi
C) Eng baland va eng past nuqtalar
D) Joyning nisbiy balandligi
247. Model nima?
A)
O‘rganilishi
lozim
bo‘lgan
voqelikning
ayrim
bo‘g‘inini
o‘xshashlikning zaruriy yoki imkon qadar erishiladigan xoligacha aks
ettiruvchi mantiqiy, matematik yoki boshqa ob'ektlar majmui
B) Ob'ektning holatini, uning ayrim mezonlari qiymatini, yuz
berayotgan jarayonlar dinamikasini o‘rganish
C) O‘z hamjamiyatida namuna, me'yor, muammolar yechimining
standarti sifatida qabul qilingan tarixiy shakllangan metodologik,
dunyoqarash, ilmiy, boshqaruv va boshqa me'yorlarning majmui
D) Hayot va hodisalarni ma'noli va adolatli kelajakka ishonch bilan
qabul qilish.
248. Rel'efning raqamli modeli nima?
A)
Matematik
usullar
orqali
yaratilgan
yer
yuzasi
past-
balandliklarining raqamlar orqali vizuallashgan majmui
B) Ikki nuqta orasidagi past balandliklar yig‘indisining ikki o‘lchamli
profili
C) Yer yuzasi past balandliklarini kartada aks ettirish
D) Xulosa va vaziyatlarning nazariy asosini tekshirish maqsadida
sun'iy vaziyatni yuzaga keltirish uslubi
249. Joy va rel'efning raqamli modelini anglatuvchi qisqartmalar to‘g‘ri
ko‘rsatilgan qatorni toping.
A) “DEM”, DSM, TIN, DTM
B) GRID, DOC, DSM, TIN
C) TIFF, GPEG,TIN, DTM
D) BMP, PIX, “DEM”, DSM
250. Quyidagilardan qaysilari joy va rel'efning raqamli modeliga ta'luqli
ma'lumotlar manbalari sanaladi?
A) “SRTM”, “ASTER”, “ALOS DSM”, “Google Earth”, “NGA Raster
roam”
B) “Google Earth”, “NGA Raster roam”“GRID”, “TIFF
C) “SRTM”, “ASTER”, “NGA Raster roam”,“PIX”, “BMP”
D) “SRTM”, “ASTER”, “ALOS DSM”, “Youtube”
251. “ASTER” da balandlik ma'lumotlari har ...... metrdan olingan.
A) 30 B) 12,5 C) 1 D) 90
252. “SRTM” da balandlik ma'lumotlari har ...... metrdan olingan.
A) 90, 30 B) 12,5 C) 1 D) 90
253. “ASLOS DSM” da balandlik ma'lumotlari har ...... metrdan olingan.
A) 30 B) 90 C) 1 D) 12,5
254. “ASLOS PULSAR” da balandlik ma'lumotlari har ...... metrdan
olingan.
A) 12,5 B) 1 C) 90 D) 30
255. Google Earth dasturidan qanday qilib ko‘proq balandlik ma'lumotlari
osonroq usulda olish va rel'efning raqamli modelini yaratish mumkin?
A) Add path tugmasi yordamida zarur hudud belgilab olinadi, kml
o‘lchamla saqlanib, TCX Converter orqali tayyor bo‘lgan svg
o‘lchamni ArcMap yoki boshqa mos dasturlarda ochish orqali
B) Zarur nuqta ustiga boriladi va uning balandligi olinadi
C) Tegishli hudud tanlab olinadi va dala sharoitida har bir ob'ektning
balandligi o‘lchab chiqilib keyin ArcMap yoki boshqa mos dasturlarda
ochish orqali yaratiladi
D) Har bir nuqta balandligi va koordinatalari excel dasturiga
kiritiladi
keyin ArcMap yoki boshqa mos dasturlarda ochish orqali yaratiladi
256. Yer yuzasidagi bir xil balandlikdagi joylarni tutashtiruvchi chiziqlar
nima deb nomlanadi?
A) Izogips B) Izogeta
C) Izobara D) Izotax
257. Interpolyasiya nima?
A) Kartada mavjud qiymatlar orqali qiymati noma'lum bo‘lgan
hodisalarni keltirib chiqarish usuli
B) Yuzani tasvirlashda keng qo‘llaniladigan dastur
C) Izoliniyalar orqali yuzalarni yaratish
D) Triangulyasiyalangan notekis tarmoq
258. Quyidagilardan qaysilari interpolyasiyaga tegishli?
A) Kernel, Kriging, Natural Neighbor, Spline, IDW
B) “Arc Map”, “Arc Science”, “Auto CAD”,
C) “QGIS”
“ASTER”, “SRTM”, “ALOS DSM”
D) GRID, TIFF, BMP, GPEG, PIX
259. Quyida
joy
va
rel'efning
raqamli
modelini
tuzish
uchun
qo‘llaniladigan dasturiy ta'minotlar to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping?
A) “Arc Map”, “Arc Science”, “Auto CAD”, “QGIS”, “Global Mapper”,
“ENVI”, “Surfer”, “PCI Geomatics”, “ERDAS”, “GIS Panorama”, “R”
B) “TIN”, “NAVISTAR”, “Arc Map”, “Arc Science”, “Surfer”, “PCI
Geomatics”, “ERDAS”, “GIS Panorama”, “R”
C) “Arc Map”, “Arc Science”, “Auto CAD”, “QGIS”, “Global Mapper”,
“ENVI”, “Surfer”,
“My Test”, “I Spring”
D) “QGIS”, “Global Mapper”, “ENVI”, “Surfer”, “ERDAS”, “GIS
Panorama”, “ASTER”, “Power Point”
260. Joy va rel'efning raqamli modelini tuzish uchun qo‘llaniladigan
quyidagi dasturlardan qaysilaridan bepul foydalanish mumkin?
A) “QGIS”, “ENVI”, “R”
B) “Arc Map”, “Arc Science”, “QGIS”, “Global Mapper”, “Surfer”,
“ERDAS”
C) “Arc Map”, “Arc Science”, “Auto CAD”, “ERDAS”, “GIS Panorama”,
“R”
D) “Arc Map”, “Arc Science”, “Auto CAD”, “QGIS”, “Global Mapper”
261. Quyidagi manbalarning qaysi biridan bir qancha balandlik
ma'lumotlarini bepul olish mumkin?
A) http://glovis.usgs.gov B) www.”SRTM”.com
C) ZiyoNet.uz D) www.”DEM”.net
262. Joy va rel'efning raqamli modeli ma'lumotlarida ma'lumot yo‘q
joylarni nimaga teng deb olish mumkin?
A) -9999 B) 777 C) 0 D) 1
263. Bir xil balandlikka ega hududlarni alohida sinflarda ko‘rsatish uchun
“Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalangan maqul?
A) Reclassify (Spatial Analyst)
B) Mosaic (Data management)
C) Raster calculator (Spatial Analyst)
D) Contour (Spatial Analyst)
264. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib kontur
chizish mumkin?
A) Contour (Spatial Analyst)
B) Reclassify (Spatial Analyst)
C) Mosaic (Data management)
D) Raster calculator (Spatial Analyst)
265. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib qiyalikni
aniqlash mumkin?
A) Slope (Spatial Analyst)
B) Reclassify (Spatial Analyst)
C) Mosaic (Data management)
D) Raster calculator (Spatial Analyst)
266. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib dunyo
tomonlarini aniqlash mumkin?
A) Aspect (3D Analyst)
B) Reclassify (Spatial Analyst)
C) Slope (Spatial Analyst)
D) Contour (Spatial Analyst)
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
11/19

---

267. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib bir hududga
ta'luqli ko‘plab rel'efning raqamli modellarini birlashtirish mumkin?
A) Mosaic (Data management)
B) Raster calculator (Spatial Analyst)
C) Reclassify (Spatial Analyst)
D) Slope (Spatial Analyst)
268. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib balandlik
soyasi effektini chiqarish mumkin?
A) Hillshade (Spatial Analyst)
B) Contour (Spatial Analyst)
C) Slope (Spatial Analyst)
D) Aspect (3D Analyst)
269. Joy va rel'efning raqamli modelini o‘ch o‘lchamli fazoda tasvirlashda
qanday dasturdan foydalanish mumkin?
A) Arc Scene B) Adobe Photoshop
C) Arc Map D) Arc Catalog
270. Joy va rel'efning raqamli modelini o‘ch o‘lchamli fazoda tasvirlash
uchun
qatlamning
qanday
xususiyati
(svoystva/properties)
o‘zgartirilishi kerak?
A) Base Heights - Floating on a custom surface
B) Source- Spatial Reference
C) Symbology - Color Ramp
D) Display- Transparency
271. Joy va rel'efning raqamli modeli orqali suv havzalarini aniqlash
mumkinmi?
A) Ha B) Yo‘q
C) Faqat suv ayirg‘ichlarni D) Faqat kanllarni
272. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib suv
havzalari va ehtimoliy oqim yo‘nalishlarini aniqlash mumkin?
A) Hydrology (Toolset) B) Analysis Tools
C) Cartography Tools D) Conversion Tools
273. Snap pour point nima?
A) Muayyan hududdagi eng yuqori suv to‘planuvchi katak. Bu orqali
shu naqtaga suv yig‘uvchi xavza topiladi
B) Sug‘orish maqsadida qo‘llaniladigan texnologiya turi
C) Power Point dasturiy ta'minotining bir funksiyasi
D) Slaydlarni o‘tkazishda qo‘llanadi
274. “Arc Map” dasturida balandlik ma'lumotlarini o‘z ichiga oluvchi
nuqtalarni qanday qilib rasterli balandlik modeliga o‘tkazamiz?
A) Topo/Point to raster (Conversion Tools)
B) Download Raster (Data management)
C) From Raster
D) Project Raster (Data management)
275. “Arc Map” dasturida gorizontallarni qanday qilib rasterli balandlik
modeliga o‘tkazamiz?
A) Feature to raster (Conversion Tools)
B) Download Raster (Data management)
C) Project Raster (Data management)
D) Point to raster (Conversion Tools)
276. “Arc Map” dasturida uchburchakli noto‘g‘ri tarmoqdan hajmni
aniqlash uchun qanday funksiyani ishlatamiz?
A) Surface volume (3D Analyst)
B) Contour (Spatial Analyst)
C) Aspect (3D Analyst)
D) Slope (Spatial Analyst)
277. GAT sayyoramizda sodir
ʻ
bo layotgan qaysi ma’lumotlarni tahlil
qilishda yordam beradi?
A) fazoviy B) zamonaviy
C) sun’iy D) texnik
278. GAT qanday tizim hisoblanadi?
A) ma’lumоtlar bazasiga tayangan mukammal rivоjlangan tizim
B) ma’lumоtlar bazasiga tayanmagan rivojlanayotgan rivоjlangan
tizim
C) sun’iy
ʻ
yo ldoshga asoslangan tizim
D)
ArcMAPda
keltirilgan
va
rivojlanatirilayotgan
hamda
takomillashtirilmoqchi
ʻ
bo lgan tzim
279. GATda tayyorgarlik ishlari qanday qurilmalardan foydalaniladi?
A) elektron taxeometrlar va GPS qurilmalari
B) GPS ham nevelirlardan
C) KFK-56 qurilmasidan
D) teodolit, nevelir, KFK, spektrofotometr va GPS
280. GAT rеal оlam
ʻ ʻ
to g risidagi ma’lumоtlarni qanday
ʻ
ko rinishida
saqlaydi?
A) tеmatik qatlamlar
ʻ
to plami
B)
ʻ
sho rlanish darajasini
ʻ
o lchaydigan shkalalar
ʻ
ko rinishida
C) rasmlar
D) rasmlar va teodolitlar ham robotlar
ʻ
ko rinishida
281. GAT ning novatorlik davri qaysi yillarning
ʻ
o z ichiga oladi?
A) 1950 yillar oxiri – 1970 yillar boshlari
B) 1968 yillar oxiri – 1970 yillar boshlari
C) 1990 yillar oxiri – 2000 yillar boshlari
D) 1940 yillar oxiri – 1945 yillar boshlari
282. Gеоgrafik axborot tizimlari fani nimaga keskin
ʻ
bog liq?
A) kompyuter texnologiyalari va dasturlarni rivojlanishiga
B) skanerlarni keng
ʻ
ko lamda ishlab chiqilishiga
C) sun’iy
ʻ
yo ldoshlarni keng ishga tushirish va ma’lumot uzatishga
D) GPS qurilmasini katta masshtabda ishlab chqilishiga
283. Masofadan suratga olish tizimlari elektromagnit spektrning qaysi
qismlarida ishlaydi?
A)
ʻ
ko rinuvchan va infraqizil
B) rentgen nurlarida
C) uzun
ʻ
to lqinlarida
D)
ʻ
ko rinmas,
ʻ
ko rinuvcha, ultrabinafsha
284. Fоtоgrafik to’lqin uzunligi rеgiоni asоsan qaysi oraliqda
ʻ
o zgarib
turadi?
A) 0.3 – 0.9 mkm B) 100-500 mkm
C) 100-200 mkm D) 0.10 – 0.20 mkm
285. GATning rivojlanish rarixi necha davrga ajratiladi?
A) 4 B) 5 C) 10 D) 6
286. Obyektlarni masofadan
ʻ
o rganish qanday shakllarni qamrab oladi?
A) aktiv va passiv B) nevelir va teodolit
C) GPS va DPS D) sun’iy va tabiiy
287. Sun’iy
ʻ
yo ldoshning aylanib
ʻ
o tgan
ʻ
yo liga uning nimasi deyiladi?
A) orbitasi B) uchish vaqti
C) tezligi D) dinamikasi
288. GAT оrqali amalga оshiriladigan har qanday amaliy tahlillar nima
orqali amalga oshiriladi?
A) kompyuter dasturlari
B) fazoviy ma’lumotlar
C) sun’iy yo’ldoshlar
D) GPS va DGPS qurilmalari
289. GATda zamоnaviy kоmpyutеr dasturlari оrqali nima tezlashadi?
A) fazоviy ma’lumоtlarni tahlil qilish va kartalar yaratish jarayoni
B)
fazоviy ma’lumоtlarni tahlil qilish va kartalarni
ʻ
qog ozda
bosmadan chiqarish
C) sun’iy yo’ldoshlar bilan aloqa qilish
D) DGPS va GPS qurilmalari bilan ishlash
290. Geografik axborot tizimlari bilan qaysi soha tarmoqlari jadal
rivojlanmoqda?
A) Aerokosmik usullar
B) TRIMBLE kompaniyasi dasturlari
C) ERDAS kompaniyasi dasturlari
D) Metodlar va foydalanuvchilar
291. GATda ma’lumotlar bazasi bilan ishlashning
ʻ
an anaviy operatsiyalari
nima?
A)
ʻ
so rov va statistik tahlil
B) vizualizatsiya
C) raqamlashtirish
D)
ʻ
so rash va tahlil etish
292. Axborotlarni
ʻ
to laqonli
ʻ
ko rsatib berish nima deyiladi?
A) vizualizatsiya B)
ʻ
o zgartirish
C) raqamlashtirish D) geografik tahlil
293. GATda apparat platformasi inglizchada nima deyiladi?
A) hardware B) software
C) users D) methods
294. GATda dasturiy ta’minot inglizchada nima deyiladi?
A) software B) hardware
C) methods D) users
295. Har qanday GATning yuragi nima?
A) tahlil uchun foydalaniladigan ma’lumotlar
B) tahlil uchun
ʻ
qo llanilgan qurilmalar
C) tahlil uchun
ʻ
qo llanilgan dasturlar va qurilmalar
D) tahlil uchun
ʻ
qo llanilgan dasturlar
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
12/19

---

296. GATda dasturiy ta’minotni tanlash nimaga
ʻ
bog liq?
A) foydalanuvchi tomonidan yechiladigan muayyan masalalarga
B) dasturchilar tomonidan yechiladigan muayyan masalalarga
C) foydalanuvchi tomonidan yechilgan masalalarga
D) tahlilchilar uchun
ʻ
yo ldoshlardan olingan suratlarga
297. Fоtоgrafik
ʻ
to lqin uzunligi rеgiоni (diapоzоni) necha mkm oraliqda
ʻ
o zgarib turadi?
A) 0.3-0.9 B) 0.5-0.7
C) 0.1-05 D) 0.8-0.9
298. Masofadan zondlash ko‘proq elеktrоmagnit spеktrning qaysi
qismalrida ishlaydi?
A) ko’rinuvchan va infraqizil
B) infraqizil, roentgen
C) 0.2-0.4 mkm
D) gamma, infraqizil, uzun
ʻ
to lqinlar
299. GAT ishlashi uchun nechta tashkiliy qismlar mavjud
ʻ
bo lishi zarur?
A) 5 B) 10 C) 11 D) 6
300. Atrof muhit tizimlari tadqiqot institutini (ESRI) qachon tashkil
qilingan?
A) 1969 B) 2019 C) 1880 D) 1990
301. Yer shaklining modeli sifatida qanday shakl qabul qilingan?
A) Sfera, Sferoid, Geoid, Ellipsoid
B) Shar va aylanma ellipsoid
C) Geoid va Kvazi geoid
D) Shar
302. Geoaxborot tizimida ma’lumotlarning masshtabi qanday?
A) Masshtab yo’q
B) Masshtabni davlat geodezya tarmoqlariga bog’lagan xolda olamiz
C) Masshtabni joyda o’lchab olamiz
D) Komputer ekraniga qarab belgilanadi
303. Geoaxborot ko’rsatkichlarni raqamli ko’rinishgan keltirish?
A) Geografik kodlash B) Raqamli kodlash
C) Rasterli kodlash D) Vektorli kodlash
304. Geoaxborot tizimida uzlksiz sanalardan iborat bo’lgan qator nima
deyiladi?
A) Maydon qatori B) Uzlukli qatori
C) Vektor qatori D) Uzluksiz qatori
305. Keng tarqalgan operatsion tizimidan IBM PC komputerlarda qanday?
A) MS-DOS (DOS), OS/2, B) OS, MPS MS-OS/2
C) BASIC, OS D) DOS, DELPHI
306. Boshlang’ich va oxirgi nuqtalar orasidagi bo’lak nima deb ataladi?
A) Ark B) Koordinata
C) Masofa D) kvadratlar
307. Auto Cad DXF farmati ma’lumotlarni tasvirlashga mo’njallangan?
A) Chizish
B) Ma’lumotlarni PDF ko’rinishda saqlash uchun
C) Masshtabni aniqlash uchun
D) Hajmini xisoblash
308. Vektorli farmatga misollar qaysilar?
A) HPGI, DXF, PostScript, Auto Cad B) DXF, DEM
C) TIFF, DXF, Auto Cad D) BMP, HPGI
309. Rasterli farmatda tasvirlar skaner yordamida yaratiladi va qanday
farmatga ega?
A) TIFF, JPEG, JPG, BMP B) DOS, OS/2, TTIF
C) JPG, PDF, BMP D) TIFF, MSD, BMP
310. Nuqtaning joydagi geografik yoki boshqa koordinatalar bilan bog’liq
xolda saqlangan raster farmatini toping?
A) DEM B) TIFFI C) MS/OS D) DXF, TIFF
311. Atributlar aniqligi nima?
A) bu xaqiqiy ko’rsatkichlarga mos kelishlik
B) bu borliqni mavjudligi
C) bu xaqiqiy geografik ko’rsatkich
D) bu noaniqlikni to’ldiruvchi parametr
312. Geoaxborot tizimi tushunchasi dastlab qayerda nechanchi yilda paydo
bo`lgan?
A) Geoaxborot tizimi tushunchasi 1960-yillar
ʻ
o rtasida Kanadada
paydo
ʻ
bo lgan
B) Geoaxborot tizimi tushunchasi 1960-yillar
ʻ
o rtasida Germaniyada
paydo
ʻ
bo lgan
C) Geoaxborot tizimi tushunchasi 1962-yillar
ʻ
o rtasida Rossiyada
paydo
ʻ
bo lgan
D) Geoaxborot tizimi tushunchasi 1964-yillar
ʻ
o rtasida Amerikada
paydo
ʻ
bo lgan
313.
ʻ
O zbekistonda
nechanchi
yillarda
ʻ
ʻ
O zdavgeologqo mita
fondi
tomonidan Mar-kaziy Qizilqumning 1:50000 masshtabli kartografik
ma’lumotlar bazasini yaratishni
ʻ
o z ichiga olgan geoaxborot tizimi
tuzilgan edi.
A) 1991–1992-yillarda B) 1990-1991-yillarda
C) 1993-1995-yillarda D) 1988-1989-yillarda
314. Umumiy holatda aerofototasvirlar nechcha xil
ʻ
ko rinishda bo`ladi?
A) 2 B) 5 C) 4 D) 3
315. Aerofototasvirlarning ko`rinishlarini sanab o`ting?
A) Yakka turdagi va stereoskopik
B) Umumiy ko`rinishdagi va stereoskopik
C) Yakka turdagi va umumiy ko`rinishdagi
D) Yakka turdagi, umumiy ko`rinishdagi va stereoskopik
316. AtlasGIS bu nima?
A) AtlasGIS – bu ishchi dasturlar yordamida tez va oson universal
kartografiyaning tahliliy va tasviriy imkoniyatlarini
ʻ
o z ichiga olgan
ʻ
ko p funksiyali axborot kartografik tizimdir.
B) AtlasGIS-bu ishchi dasturlar yordamida ko`p funksiyali axborot
kartografik tizimidan keng foydalanishdir.
C) AtlasGIS-bu kartografiyaning barcha imkoniyatlarini
ʻ
o z ichiga
olgan
ʻ
ko p funksiyali axborot kartografik tizimdir.
D) AtlasGIS- bu kartografiyaning tahliliy va tasviriy imkoniyatlarini
boshqa bir tizimga almashish va undan tez va oson foydalanishdir.
317. Yer shaklining shardan farqlanishini birinchi
ʻ
bo lib qaysi olim e’tirof
etgan?
A) Nyuton B) Gauss Kryuger
C) Galileo Galilei D) Albert
318. Datum nima?
A) Datum – Yerning matematik modeli
ʻ
bo lib, joyning geografik
koordinatasini hisoblash uchun asos yoki referens
ʻ
bo lib xizmat qiladi.
B) Datum – Yerning matematik modeli
ʻ
bo lib, biror bir nuqtaning yer
markazidan qanchalik uzoqlikda joylashganligini aniqlash uchun
xizmat qiladi.
C) Datum – Yerning qutblarda necha gradusgacha siqilganligini
aniqlovchi aniq-lovchi matematik modeli bo`lib, biror bir nuqtaning
yer markazidan qanchalik uzoqlikda joylashganligini aniqlash uchun
xizmat qiladi.
D) Datum – Yerning qutblarda necha gradusgacha siqilganligini
aniqlovchi aniq-lovchi matematik modeli bo`lib, joyning geografik
koordinatasini hisoblash uchun asos yoki referens bo`lib xizmat
qiladi.
319. Geoaxborot tizimida datum necha xil turda
ʻ
bo ladi?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 2
320. Geoaxborot tizimida datumning turlarini sanab o`ting?
A) Gorizontal, vertikal va geometrik
B) Geometrik, fizik va gorizontal
C) Fizik, gorizontal va vertikal
D) Fizik, geometric va vertical
321.
ʻ
O lchamlari aniqlangan va yer sirtida ma’lum holatda oriyentirlangan
(joylashtirilgan) ellipsoidga…………..deyiladi?
Nuqtalar o`rniga kerakli so`zni qo`ying.
A) referens-ellipsoid B) gorizontal-datum
C) referens-datum D) referens-geoid
322. Ma`lumot- bu nima?
A) Ma’lumot – bu qayta ishlanmagan, tizimlashtirilmagan xom
faktlar
ʻ
yig in-disidir.
B) Ma`lumot – bu qayta ishlanmagan xom faktlar yig`indisidir.
C) Ma`lumot - bu bir butun faqtlar yig`indisidir.
D) Ma`lumot – bu tizimlashtirilmagan xom faktlar
ʻ
yig indisidir.
323. Geoaxborot tizimida geografik ma’lumotlar qisqartirilib, geoma’lumot
yoki inglizchasiga…………deb nomlanadi?
Nuqtalar o`rniga so`zni to`g`ri qo`ying.
A) “geodata” B) “spatial data”
C) “descriptive data” D) “geospatial data”
324. Ma’lumot
ʻ
to plashning eng muhim ikkita usuli mavjud
ʻ
bo lib, ular
qaysilar?
A) ma’lumotni olish va uni uzatishdir.
B) ma`lumotni olish va uni umumlashtirish.
C) ma`lumotlarni qabul qilish va uni uzatishdir.
D) ma`lumotni umumlashtirish va uni uzatishdir.
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
13/19

---

325. Sensorlar necha turga bo`linadi va turlarining nomi qaysilar?
A) Sensorlar ikki turga
ʻ
bo linadi: passiv va aktiv.
B) Sensorlar ikki turga bo`linadi: bazaviy va aktiv.
C) Sensorlar ikki turga bo`lindi: passiv va bazaviy
D) Sensorlar uch turga bo`linadi: aktiv, passiv va bazaviy.
326. Zonalar nima?
A) yonma yon turgan bir xil miqdorga ega bo’lgan kataklar majmuasi
B) yonma yon turgan bir xil miqdorga ega bo’lgan chiziqllar majmuasi
C) yonma yon turgan bir xil miqdorga ega bo’lgan maydonlar
majmuasi
D) yonma yon turgan bir xil miqdorga ega bo’lgan tasvirlar majmuasi
327. AQSH sog’liqni saqlash xizmatida STORET tizimi qachon yaratilgan?
A) 1964 B) 1965 C) 1966 D) 1961
328. Nyu York shtatining ma’lumotlar LUNR arxivi nechanchi yilda
tuzilgan?
A) 1976 B) 1975 C) 1977 D) 1972
329. Illinoys shtatida yaratilgan NARIS tabiiy boyliklarning axborot tizimi
qachon yaratilgan?
A) 1970 B) 1987 C) 1997 D) 1977
330. Geoaxborot tushunchasi nechanchi yilda paydo bo`lgan?
A) 1960y B) 1964y C) 1955y D) 1965y
331. Geoaxborot tushunchasi qayerda paydo bo`lgan?
A) Kanada B) Fransiya C) AQSH D) Anglya
332. Quyidagilardan qaysi biri geoaxborot tizimida qo’llaniladigan pulli
(yopiq) dasturlar?
A) GIS MapInfo Professional, RemoteView, Bentley Map
B) GIS MapInfo Professional, RemoteView, FalconView
C) SAGA GIS, RemoteView, JUMP GIS
D) GRASS GIS, gvGIS, ILWIS
333. Quyidagilardan qaysi biri geoaxborot tizimida qo’llaniladigan ochiq
(bepul) dasturlar?
A) GRASS GIS, gvGIS, ILWIS
B) GIS MapInfo Professional, RemoteView, Bentley Map
C) SAGA GIS, RemoteView, JUMP GIS
D) GIS MapInfo Professional, RemoteView, FalconView
334. AtlasGIS dasturi qaysi operatsion tizim(lar) uchun mo`ljallangan?
A) Windows B) Solaris
C) Linux D) Linux va Windows
335. Qaysi javobda Panarama dasturi asosan nima uchun mo`ljallanganligi
haqida umumiy ma`lumot berilgan?
A) Geodeziyaning amaliy masalalarini hal qilishga
B) Joy planini chizish uchun
C) Mayda masshtabli kartalar yaratishga
D) Fazoviy tahlil ishlarini olib boorish uchun
336. Qaysi javobda Panarama dasturi asosan nima uchun mo`ljallanganligi
haqida umumiy ma`lumot berilgan?
A) Geodeziyaning amaliy masalalarini hal qilishga
B) Mayda masshtabli kartalar yaratishga
C) Fazoviy tahlil ishlarini olib boorish uchun
D) Joy planini chizish uchun
337. O’lchamlari aniqlangan va yer sirtida ma'lum holatda oriyentirlangan
(joylashtirilgan) ellipsoidga nima deyiladi?
A) Referens-ellipsoid B) Geoid-ellipsoid
C) Datum-ellipsoed D) Universal-ellipsoid
338. Mustaqil
Davlatlar
Hamdo’stligi
(MDH)
mamlakatlarida
va
O’zbekistonda geodezik o’lchashlarga asos sifatida nima qabul
qilingan?
A) Krasovskiy referens ellipsoedi
B) Molodenskiy referens ellipsoedi
C) MDH referens ellipsoedi
D) Bessel referens ellipsoedi
339. PZ-90 bu-?
A) Global datum bo`lib, hozirgi GNSS turkumida chiqarilayotgan
tizimlar Rossiyaning GLONASS tizimida ishlaydi. Ushbu tizim
asosan Rossiya Federatsiyasi hududida qo’llaniladi
B) umumjahon datumi bo’lib, u geomarkazlashgan ellipsoidga
asoslangan va parametrlari sun'iy yo’ldoshlar orqali aniq hisoblangan
C) Shimoliy Amerika qit'asi uchun asos bo’lib xizmat qiladigan
mahalliy datumlar hisoblanadi
D) Mahalliy datum turkumiga kiradi va Krasovskiy ellipsoidiga
(1940) asoslangan bo’lib, MDH hududida, jumladan O’zbekistonda
ham qo’llaniladidenskiy referens ellipsoedi
340. NAD-27 bu-?
A) Shimoliy Amerika qit'asi uchun asos bo’lib xizmat qiladigan
mahalliy datumlar hisoblanadi
B) umumjahon datumi bo’lib, u geomarkazlashgan ellipsoidga
asoslangan va parametrlari sun'iy yo’ldoshlar orqali aniq hisoblangan
C) Mahalliy datum turkumiga kiradi va Krasovskiy ellipsoidiga
(1940) asoslangan bo’lib, MDH hududida, jumladan O’zbekistonda
ham qo’llaniladidenskiy referens ellipsoedi
D) Global datum bo`lib, hozirgi GNSS turkumida chiqarilayotgan
tizimlar Rossiyaning GLONASS tizimida ishlaydi. Ushbu tizim
asosan Rossiya Federatsiyasi hududida qo’llaniladi
341. GAT da atributlar vazifalariga binoan qanday turlarga bo’inishi
mumkin?
A) Davriy, ordinal, interval, koeffitsiyentli, umumiy
B) Koeffitsiyentli, nominal, interval, koeffitsiyentli
C) Nominal, ordinal, interval, koeffitsiyentli, siklik
D) Nominal, ordinal, koeffitsiyentli, siklik, umumiy
342. Nominal atributiv ma'lumotda…?
A) Atributning eng oddiy turi bo’lib, uning vazifasi biror-bir jismni
ikkinchisidan ajratishdan iboratdir
B) Bunda asosan davriy ko’rinishdagi atribut ma'lumotlar kiritiladi
C) Ma'lumotlarning qiymati tabiiy ketmaketlikni tashkil qiladi
D) qiymatlar orasidagi farq ma'noga ega
343. Ordinal atributiv ma'lumotda…?
A) Ma'lumotlarning qiymati tabiiy ketmaketlikni tashkil qiladi
B) qiymatlar orasidagi farq ma'noga ega
C) Atributning eng oddiy turi bo’lib, uning vazifasi biror-bir jismni
ikkinchisidan ajratishdan iboratdir
D) Bunda asosan davriy ko’rinishdagi atribut ma'lumotlar kiritiladi
344. Interval atributiv ma'lumotda…?
A) qiymatlar orasidagi farq ma'noga ega
B) Atributning eng oddiy turi bo’lib, uning vazifasi biror-bir jismni
ikkinchisidan ajratishdan iboratdir
C) Ma'lumotlarning qiymati tabiiy ketmaketlikni tashkil qiladi
D) Bunda asosan davriy ko’rinishdagi atribut ma'lumotlar kiritiladi
345. Nechanchi
yiIdan
boshlab,
Web
geoaxborot
tizimlari
va
texnologiyalari (WebGIS) ilmiy yo'nalishi paydo bo'ldi?
A) 1993y B) 1991y C) 1992y D) 1994y
346. Yer shaklining shardan farqlanishini birinchi bo’lib kim e'tirof etgan?
A) Nyuton B) Paskal
C) Krasovskiy D) Gauss
347. Quyidagi datumlardan qaysi birida "siqilish" eng kichik qiymatga
ega?
A) IERS-96 B) PZ-90 C) WGS-84 D) GRS-80
348. Quyidagi datumlardan qaysi birida "siqilish" eng katta qiymatga ega?
A) PZ-90 B) GRS-80 C) WGS-84 D) IERS-96
349. Geoaxborot tizimlarida to`g`ri burchakli koordinatalar sistemalari
kordinata boshining joylashishi bo`yicha qanday turlarga bo`linadi?
A) Geosentrik va toposentrik
B) Yulduz va Yer koordinata sistemalari
C) Geosentrik va trisentrik
D) Tekislikda to’g’ri burchakli va fazoda egri chiziqli
350. Geoaxborot tizimlarida to`g`ri burchakli koordinatalar sistemalari
kordinata chiziqlari bo`yicha qanday turlarga bo`linadi?
A) Tekislikda to’g’ri burchakli va fazoda egri chiziqli
B) Geosentrik va trisentrik
C) Yulduz va Yer koordinata sistemalari
D) Geosentrik va toposentrik
351. Geoaxborot tizimlarida to`g`ri burchakli koordinatalar sistemalari
vazifasi bo`yicha qanday turlarga bo`linadi?
A) Yulduz va Yer koordinata sistemalari
B) Geosentrik va toposentrik
C) Tekislikda to’g’ri burchakli va fazoda egri chiziqli
D) Geosentrik va trisentrik
352. Fazoviy ma`lumotlar asosida so`rov nechta turga bo`linadi?
A) 3 B) 2 C) 4 D) 5
353. Qaysi yilda O`zbekiston Respublikasi Prezidentining "Milliy geografik
axborot tizimini yaratish" investitsiya loyihasini amalga oshirish
chora tadbirlari to’g’risidagi PQ-2045-sonli qaror chiqarildi?
A) 2013 B) 2010 C) 2012 D) 2011
354. O`zbekiston Respublikasi Prezidentining "Milliy geografik axborot
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
14/19

---

tizimini yaratish" investitsiya loyihasini amalga oshirish chora
tadbirlari to’g’risidagi nechanchi sonli qarorida imzolangan?
A) PQ-2045-sonli B) PQ-2015-sonli
C) PQ-2065-sonli D) PQ-2055-sonli
355. Kanada geoaxborot tizimini nechanchi yilda ishga tushurgan?
A) 1960 B) 1962 C) 1963 D) 1961
356. 1970-yili birinchi bo’lib axolini ro’yxatga olish natijalari komputerga
kiritiladi va geografik kodlashning asosiy komponenti qanday fayl
bo’ldi?
A) DIME B) DIMME C) DIMNE D) DIMMER
357. 1970-yili birinchi bo’lib axolini ro’yxatga olish natijalari komputerga
kiritiladi va geografik kodlashning asosiy komponenti DIME fayllar
bu fayllar keyinchalik qanday fayllarga almashtirildi?
A) TIGER B) TIG FOND
C) TIGG FOUN D) TIGER FOUN
358. Jek Denjyermond nechanchi yili institut tashkil qilgan?
A) 1969 B) 1972 C) 1970 D) 1981
359. Jek Dejyermond ayrim rasterli va vektorlarni yaratgan?
A) 1970 B) 1977 C) 1981 D) 1973
360. Jek Dejyermond nechanchi yili Arc/INFO geoaxborot tizimini
yaratdi?
A) 1980 B) 1981 C) 1987 D) 1989
361. SYMAP tizimi nechanchi yili yaratilgan?
A) 1967 B) 1970 C) 1968 D) 1969
362. SYMAP dasturi qaysi labaratoriyada yaratilgan?
A) Garvrd B) Oxc For
C) Oxsford D) New Kanada
363. Xar bir kiritilgan element to’g’risida izoxlar nima deyiladi?
A) Atribut B) Ma’lumot
C) Rasterli ma’lumot D) Tasvirli ma’lumot
364. Bir xil turdagi axborot nima deb ataladi?
A) Ma’lumot B) Fikr
C) Izox D) So’rovnoma
365. Yer yuzasiga nisbatan xisovlangan joylashish nima deb nomlanadi?
A) Absalyut joylashish B) Fazoviy joylashish
C) Nisbiy joylashish D) Geografik joylashish
366. GAT tizimida qo’llaniluvchi koordinatalar tizimi qaysilar?
A) Geografik, To’g’ri burchakli, maxalliy
B) Geografik, slindir, Merkator
C) Geografik, Merkator, slindr
D) Geografik, geodezik Konus
367. Dunyo geodezik tizimi WGS84 nechanchi yilda qabul qilingan?
A) 1984 B) 1985 C) 1987 D) 1986
368. Geoaxborot tizimining texnikaviy tuzulishi necha xil?
A) 3 B) 4 C) 7 D) 6
369. Geoaxborot tizimining tuzulishi necha xil?
A) 4 B) 5 C) 7 D) 6
370. GATda qo’llaniladigan koordinatalar tizimi necha xil?
A) 3 B) 6 C) 5 D) 4
371. Ma’lumotlar bazasidagi geoaxborotga qo’yilgan talablar necha xil?
A) 3 B) 6 C) 4 D) 5
372. Shimol yo’nalishi va katak ustunlarining yo’nalishi orasidagi burchk
nima deyiladi?
A) Oriyentirovka B) Geodezik yo’nalish
C) Geografik yo’nalish D) Fazoviy yo’nalish
373. Agar orbita meridian bo’ylab o’tsa burchak necha gradusga teng
bo’ladi?
A) 90 B) 270 C) 360 D) 180
374. Agar orbita ekvator bo’ylab o’tsa burchak necha gradusga teng
bo’ladi?
A) 0 B) 180 C) 270 D) 90
375. WebGIS geoaxborot tizimi nechanchi yili paydo bo’lgan?
A) 1993 B) 1994 C) 1997 D) 1995
376. Bugungi kunda necha joy to’g’risida geoaxborot texnologiyalari
yordamida yaratilgan ma’lumotlarni intrnetdan toppish va u bilan
ishlash mumkin
A) 12 mln B) 20 mln C) 13 mln D) 15 mln
377. ARK nima?
A) Bir biriga bog’liq bo’lgan x, y koordinatalar majmualari orali
ifodalangan kartadagi shakl
B) Bir biriga bog’liq bo’lgan x, y, z koordinatalar majmualari orali
ifodalangan kartadagi shakl
C) Bir biriga bog’liq bo’lmagan x, y koordinatalar majmualari orali
ifodalangan kartadagi shakl
D) Bir biriga bog’liq bo’lmagan x, y, z koordinatalar majmualari orali
ifodalangan kartadagi shakl
378. Poligon nima?
A)
Bir biriga bog’liq bo’lgan va ketma-ket yaratilgan x, y
koordinatalar majmualari orqali ifodalangan kartadagi yopiq shakil
B) Bir biriga bog’liq bo’lmagan va ketma-ket yaratilgan x, y
koordinatalar najmualari orqali ifodalangan kartadagi yopiq shakil
C) Bir biriga bog’liq bo’lgan va ketma-ket yaratilgan x, y, z
koordinatalar majmualari orqali ifodalangan kartadagi yopiq shakil
D) Bir biriga bog’liq bo’lgan va ketma-ket yaratilgan x, y geografik
koordinatalar majmualari orqali ifodalangan kartadagi yopiq shakil
379. Topologiya nima?
A)
Geoma’lumotlar bazasi uchun nuqta chiziq va polygon
elementlarini geometriyaga mos kelishini taminlaydigan tartib
B) Geoma’lumotlarni almanish jarayoni
C) Geoma’lumotlarni taxrirlash va siniflash
D) Geoma’lumotlarni ochiq va yopiq poligonlarini ustma ust tushurish
380. DEM nima?
A) Balandlik raqamli modeli-Zning ko’plab qiymatlari yordamida
uzluksiz balandlik qiymatining topografik yuzadagi tasviri
B) Balandlik raqamli modeli-X,Y,Zning ko’plab qiymatlari yordamida
uzluksiz balandlik qiymatining topografik yuzadagi tasviri
C) Uzoqlik raqamli modeli-Zning ko’plab qiymatlari yordamida
uzluksiz balandlik qiymatining topografik yuzadagi tasviri
D) Kenglik raqamli modeli-Zning ko’plab qiymatlari yordamida
uzluksiz balandlik qiymatining topografik yuzadagi tasviri
381. Xaritaning qatlami nima?
A) Geografik ma’lumotlar majmuasini birorta raqamli xarita muxitida
visual yo’l bilan ko’rsatish
B) ArcGis dasturida yaratilgan karta
C) Topografik kartalarni yaxlit bir karta ko’rinishi
D) Auto Cad dasturida yaratilgan karta
382. Geoaxborot nima?
A) Komputer yordamida tuzilgan geografik axboro
B) Biror bir karta yordamida tuzilgan karta
C) Geodezik ma’lumotlar asosida yaratilgan s’yomkalar
D) Karta tuzishda ishlatiladigan texnikalar
383. Geografik kodlash nima?
A) Analog kartani komputer o’qib oladigan shakilga keltirish
B) Kartalarni rangli kodlash
C) Borliqdagi barcha obektlarni atributni ishlab chiqish
D) Kartadagi ma’lumotlarni kodlash
384. Masshtab nima?
A) Yerning o’lchovini kichraytirish darajasi
B) Yer yuzasini biror o’zgarmas birlikka bo’linishi
C) Yer yuzasini o’lchash
D) O’zgarmas birlik
385. Alber R. GIS - bu jumlani davom ettiring?
A) GIS- bu geografik ma’lumotlarini saqlash, ularga ishlov berish va
natijalarni tasvirlay oladigan apparat-dasturli vosita va inson
faoliyatidan iborat bo‘lgan majmuadir.
B) GIS- bu geografik ma’lumotlarini olish, ularga ishlov berish va
natijalarni tasvirlay oladigan apparat-dasturli vosita va inson
faoliyatidan iborat bo‘lmagan majmuadir.
C) GIS- bu raqamli ma’lumotlar to’plami
D) GIS- bu inson xayoti davomida oladigan va qayta ishlaydigan
ma’umotlar to’plami
386. Rastrli tasvir nima?
A) Surat, fotosurat yoki boshqa grafikli materiallarni rastrli nuqtalar
yig‘indisi shaklida kompyuterda tasvirlanishidir
B) Ma’lumotlarni electron ko’rinishi
C) Chiziqli tasvir
D) Maydonli tasvir
387. Rossiya va MDH davlatlari geoaxborot texnologiyalarini yaratish va
rivojlatirishning dunyoviy jarayonida nechanchi yillarga qadar
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
15/19

---

ishtirok etmadi
A) 1980 - yillarga qadar ishtirok etmadi
B) 1982- yillarga qadar ishtirok etmadi
C) 1970 - yillarga qadar ishtirok etmadi
D) 1975- yillarga qadar ishtirok etmadi
388. Govard Fisher (Howard Fisher) – laboratoriya asoschisi va mashhur
Map Analysis Package - MAP, PMAP, aMAP rastrli dastur vositalari
oilasini yaratib, kartografik algebraga asos solgan dasturchi?
A) Dana Tomlin (Dana Tomlin)
B) U. Garrison (William Garrison
C) T. Xagerstrand (Torsten Hagerstrand)
D) G. Makkarti (Harold McCarty
389. Vektorli GATlarda fazoviy (geografik) ma’lumotlar ob’yektlarning
tiplari nechta?
A) 14 B) 12 C) 10 D) 17
390. Gat turlarining Global Hududiy qamrovi km
2
?
A) 10
5
-10
8
B) 10
4
-10
7
C) 10
3
-10
5
D) 10
2
-10
3
391. Yo’ldoshlardan keladigan issiqlik nurlanishini qayd etishda to’lqinlar
uzunligining atmosferada yoyilish necha bo`lmagan km intervalidan
foydalaniladi?
A) 10-14 m B) 9-12 m
C) 8-10 m D) 11-15 m
392. Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari nichachi yillar o’rtasida va
kayerda paydo bo’lgan?
A) 1960y Kanadada B) 1968y Xitoyda
C) 1970y Shevetsiyada D) 1960y AQSh
393. Geoaxborot tizimida
ʻ
qo llaniladigan maxsus dasturlar asosan nechta
turga bo’linadi?
A) 2 B) 4 C) 5 D) 3
394.
ʻ
O zbekistonda asosan qaysi koordinata sistemasi
ʻ
qo llaniladi?
A) WGS84 B) GRS 80 C) IERS96 D) PZ90
395. Geoaxborot tizimini yuragi hisoblanib usiz tasvirlash va tahliliy
ishlarni amalga oshirish imkonsizdir u nima?
A) geoma’lumotlar B) Vektor va rastr ma’lumot
C) Atribut ma’lumotlar D) Kosmik tasvir
396. Qochonan boshlab geoaxborot tizimlari rivojlana boshlagan?
A) ХХ asirning 60 yilarda
B) ХХ asirning 65 yilarda
C) ХХ asirning 70 yilarda
D) ХХ asirning 50 yilarda
397. GIS da Rastr malumotlar nima uchun ko’proq ishlatiladi?
A) Kartagrafik asos sifatida foydalanish uchun
B) Aniqligi yuqori bo’lgani uchun
C) Birorta joyni atribut orqali izohlash uchun
D) Vektor ma’lumotlarga qaraganda aniqliki yuqor bo’lganlig uchun
398. GAT Fazoviy ma’lumotlar asosida
ʻ
so rov,
ʻ
o z navbatida nechta turga
bo’linadi?
A) 3 B) 6 C) 4 D) 2
399. GAT dA Geokodlashning yana bir nomi nima?
A) georeferenslash B) overley operatsiya
C) Geotasvirlash D) Geostatistik tahlil
400. GAT dA Geokodlashning yana bir nomi nima?
A) georeferenslash B) Geotasvirlash
C) Geostatistik tahlil D) overley operatsiya
401. Davlat kadastrlariga doir axborot ArcGIS loyihasiga asoslangan
elektron karta qancha masshtabda taqdim etiladi?
A) 1:200 000 B) 1:10 000
C) 1:2000 000 D) 1:1000 000
402.
ʻ
O zbekiston
Respublikasida
atrof-muhit
muhofazasi
ʻ
bo yicha
Dasturga asosan qaysi yillar davomida geografik axborot tizimlarini
ʻ
qo llagan
holda
atrof
tabiiy
muhit
holati
monitoringining
integratsiyalashgan axborot bazasini tashkil etish rejalashtirilgan?
A) 2013–2017 B) 2015–2019
C) 2016–2020 D) 2010–2020
403. Qaysi javobda shaxsiy gislar nomi to’g’ri ko’rsatilgan?
A) GeoDraw, GeoGraph, AtlasGis, WinGis, ArcInfo, MapInfo
B) GeoDraw, GeoGraph (Rossiya geografik instuti), AtlasGis, WinGis,
ArcInfo, MapInfo
C) WinGis, ArcInfo, MapInfo, AtlasGis, WinGis, ArcInfo, MapInfo
D) GeoDraw, GeoGraph (Rossiya geografik instuti), WinGis, ArcInfo,
MapInfo
404. Atributlarga qanday ko’rsatkichlar talluqli’
A) Raqamli B) Rastr va vektor
C) Teng poligonli miqdorli D) Geografik obekt turlari
405. Vektor malumotlar farmati qanday?
A) DXE, DMG, DX90, PIC, DGN
B) DXE, DMG, DOSS, PIC, DGN
C) DOSS, PIC, DGN
D) DXE, BMP, DX, PIC, DGN, DOS
406. Zamonaviy Gislarni nechta guruhga ajratish mumkun?
A) 3 B) 4 C) 2 D) 3
407. ArcInfo dasturini kim ishlab chiqargan?
A) AQSH ning ESRI kompaniyasi
B) AQSh ning Strategic Mapping In kompaniyasi
C) AQSHning Windows NT kompaniyasi
D) AQSH ning UNIX AJX kompaniyasi
408. GATda ikkita asosiy ma’lumotlar sinfi
ʽ
qo llaniladi bular qaysilar?
A) geografik va atribut ma’lumotlar
B) vector va atribut ma’lumotlar
C) vektor va rastr ma’lumotlar
D) atribut ma’lumotlar
409. Gis da axborat saqlashning bu turda koordinatalar aniqligi kuchsiz
bu qanday axborat tizimi xisoblanadi?
A) raster B) vector va raster
C) faqat raster D) vektor
410. Gis da qanday maxsus qidruv tizimalari mavjud?
A) SQL so'rov B) TIFF yuza
C) TIFF, jpg, BMP so’rov D) BMP ko’rnish
411. Gis da ma’lumotlar bazasini ishlatish va
ʻ
so rovlarga javob berishga
ʻ
mo ljallangan kompyuterlashgan dasturiy tizim nima?
A) ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) deyiladi
B) SQL Server
C) Atribut va geofazoviy ma’lumotlar
D) TIFF, jpg, BMP
412. GAT bozoridagi dastur ishlab chiqaruvchi asosiy kompaniyalardan
ESRI Inc qachon tashkil etilgan?
A) 1969-yil B) 1970-yil
C) 1960-yil D) 1972-yil
413. Gis da axborat saqlashning bu turda koordinatalar aniqligi kuchli bu
qanday axborat tizimi xisoblanadi?
A) vektor B) faqat raster
C) raster D) vector va vektor
414. Gis da infarmatsiyalarning(axborot) nechta hil farmati mavjud?
A) 2 B) 1 C) 5 D) 3
415. ArcInfo dasturda qo'laniladigan soxalar bu-?
A) Xususiy va mulkchlik, yer tuzish va ko’chmas mulk, soliq tizimi va
kadastr ishni bajarish
B) Kadastir soxasida
C) Soliqa tortish va ko’chmas mulk kadastir sohasida
D) Gis dasturlarini yartishda, dasturlar tuzishda
416. ArcInfo tizimining asosiy maqsadi nima ‘
A) To’liq funksianal GIS yartish
B) Malumotlar bazasi bilan ishlash
C) Geografik malumotlar toplash
D) Raqamli kartalar tuzish
417. Vektor farmatlarini ko’rsating?
A) HPGL, DXF, DLG, TIGER, SHP
B) SHP, JPG, DXF,DLG
C) JPG, BMP. DXF, SHP
D) TIFF, ShP, DXF, HPIG
418. Rasterr farmatlarini ko’rsating?
A) TIFF, JPG, BMP, JPEG B) SHP, JPG, DXF,DLG
C) TIFF, DXF, JPG, BMP D) JPG, BMP. DXF, SHP
419. Vektor malumotlarning noaniq axborot saqlashning nechta ko’rinish
mavjud ?
A) 5 B) 6 C) 3 D) 4
420. Gat da Ma’lumot
ʻ
to plashning eng muhim ikkita usuli mavjud
ʻ
bo lib
bular-?
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
16/19

---

A) Ma’lumotni olish va uni uzatishdir
B) Ma’lumotlarni saralash, keraksizini o’chrish
C) Ma’lumotlar yig’ish va gis dasturga kirgizish
D) Ma’lumotlar jadval ko’rnishga keltrish va gis dasturga kirgizish
421. Birinchi LANDSAT yo’ldoshi nechanchi yili uchirilgan edi?
A) 1972 yil 23 iyul B) 1972 yil 20 iyul
C) 1970 yil 19 iyul D) 1969 yil 15 iyul
422. LANDSAT 1, 2, 3 yo’ldoshlari orbitasining balandligi qancha km ni
tashkil qiladi?
A) 920 km B) 925 km C) 945 km D) 930 km
423. LANDSAT 4, 5, 6, 7 yo’ldoshlariniki qancha km ni tashkil qilardi?
A) 705 km B) 700 km C) 755 km D) 750 km
424. LANDSAT-5 yo’ldoshining ayoanish davri necha minut. ni tashkil
qiladi?
A) 98 min B) 96 min C) 95 min D) 92 min
425. Sovet Ittifoqi birinchi sun’iy yo’ldoshni uchirishga nechachi yilda
erishdi?
A) 1957 B) 1960 C) 1955 D) 1950
426. Insoniyat tarixida birinchi marta bortida odam bo’lgan kosmik kema
parvozini nechanchi yilda amalga oshirildi?
A) 1961 B) 1954 C) 1965 D) 1960
427. Landsat-7 suniy yo’ldoshi orbitaga nechanchi yili uchirilgan?
A) 1999 y. 15 aprelda B) 1989 y. 1 aprelda
C) 1990 y. 5 aprelda D) 1991 y. 10 aprelda
428. Landsat-5 suniy yo’ldoshi orbitaga nechanchi yili uchirilgan?
A) 1984 y B) 1982 y C) 1980 y D) 1979 y
429. Spot-5 da Vegetation-2 kamerasi o’rnatilgan bo`lib, u qariyb har kuni
butun yer yuzasining suratlarini qancha kilometr aniqlik bilan olish
imkoniyatini beradi. ?
A) 1 km B) 4 km C) 2 km D) 3 km
430. ERS-1 yo’ldoshi nechanchi yili orbitaga uchirilgan?
A) 1991 y. B) 1995 y
C) 1990 y. D) 1989 y
431. ERS-2 yo’ldoshi nechanchi yili orbitaga uchirilgan?
A) 1995 y. B) 1993 y C) 1994 y D) 1990 y
432. GPS AQSh Mudofaa vazirligining buyurtmasi bo’yicha nechanchi
yilda yaratilgan?
A) 1969 y B) 1960 y C) 1959 y D) 1964 y
433. Geoaxborot tizimi tushunchasi qachon va qayerda vujudga kelgan?
A) 1960y Kanadada B) 1964y AQSH da
C) 1962y Fransiyada D) 1961y Kanadada
434. Geokodlash nima?
A) kartaga mos keladigan obyektlarga biriktirilgan bazaviy
ma'lumotlarning axborot joylashuvi tizimi
B) dasturga mos keladigan obyektlarga biriktirilgan bazaviy
ma'lumotlarning axborot joylashuvi tizimi
C) planga mos keladigan obyektlarga biriktirilgan bazaviy
ma'lumotlarning axborot joylashuvi tizimi
D) dasturga mos kelmaydigan obyektlarga biriktirilgan bazaviy
ma'lumotlarning tizimi
435. Qatlam bu-?
A) bu bir turdagi vektor grafik ma'lumotlar to’plami
B) bu har xil turdagi vektor grafik ma'lumotlar to’plami
C) bu bir turdagi grafik ma'lumotlar to’plami
D) bu 2 turdagi vektor grafik ma'lumotlar to’plami
436. Rastr bu-?
A) o’zining koordinata sistemasiga va har biri o’zaro
bog’lanmagan xarakterga ega bo’lgan kataklar jamlanmasidir
B) o’zining koordinata sistemasiga va har biri o’zaro
bog’lanmagan xarakterga ega bo’lmagan kataklar jamlanmasidir
C) har biri o’zaro bog’lanmagan xarakterga ega bo’lgan kataklar
jamlanmasidir
D) har biri o’zaro bog’langan xarakterga ega bo’lgan kataklar
jamlanmasidir
437. Rastr format deganda?
A) kartografik ma'lumotlarni matritsa yoki katakchalar ko’rinishida
tasvirlash
B) matematik ma'lumotlarni matritsa yoki katakchalar ko’rinishida
tasvirlash
C) geodezik ma'lumotlarni matritsa yoki katakchalar ko’rinishida
tasvirlash
D) astronomik ma'lumotlarni matritsa yoki katakchalar ko’rinishida
tasvirlash
438. Vektor format deganda?
A) kartografik axborotlarni yo’nalishi va uzunligiga ega bo’lgan
vektor ko’rinishda tasvirlash
B)
kartografik axborotlarni yo’nalishiga ega bo’lgan vektor
ko’rinishda tasvirlash
C) kartografik axborotlarni uzunligiga ega bo’lgan vektor ko’rinishda
tasvirlash
D) geodezik axborotlarni yo’nalishi va uzunligiga ega bo’lgan vektor
ko’rinishda tasvirlash
439. Geofazoviy ma'lumot qanday ma'lumot?
A) bu ma'lumot o'zida koordinatalarni mujassamlashtiradi
B) koordinata mavjud bo'lmagan vektor ma'lumot
C) koordinata mavjud bo'lmagan rastr ma'lumot
D) koordinata mavjud bo'lmagan oddiy ma'lumot
440. Atributlar bu-?
A) ma'lumotlar bazasidan o’rin olgan matnli, sonli va belgili
tavsiflardir
B) ma'lumotlar bazasidan o’rin olgan matnli va sonli tavsiflardir
C) ma'lumotlar bazasidan o’rin olgan sonli va belgili tavsiflardir
D) ma'lumotlar bazasidan o’rin olgan matnli va belgili tavsiflardir
441. Atributlar vazifalariga ko'ra nechta turga bo'linadi?
A) 5 ta B) 6 ta C) 3 ta D) 4 ta
442. Atributlar vazifalariga ko'ra qanday turga bo'linadi?
A) nominal, ordinal, interval, koeffitsentli, siklik
B) nominal va ordinal
C) koeffitsentli va siklik
D) interval va koeffitsentli
443. Ma'lumotlar bazasi nima?
A) maxsus obyekt to’g’risida integratsiyalashgan axborotlar to’plami
B) maxsus obyekt to’g’risida jadvalli axborotlar to’plami
C) obekt to’g’risidagi ishonchli malumotlar to’plami
D) maxsus obyekt to’g’risida koordinatali axborotlar to’plami
444. Topologiyaga to'g'ri izoh berilgan javobni ko'rsating?
A) obyektlarning fazoviy bog’lanishlarini aniqlovchi jarayondir
B) obyektlarning fazoviy bo'lmagan bog’lanishlarini aniqlovchi
jarayondir
C) obyektlarning bog’lanishlarini aniqlovchi jarayondir
D) obyektlarning bog’lanishlarini taxlil qilish jarayondir
445. Geoma’lumotlar bazasi tarkibiga ma’lumotlar to'plamining nechta
asosiy turi kiradi?
A) 3 ta B) 4 ta C) 2 ta D) 5 ta
446. Fazoviy obektlarning asosan nechta toifasi mavjud?
A) 4 ta B) 5 ta C) 2 ta D) 3 ta
447. Fazoviy obektlarning asosan qanday toifalari mavjud?
A) nuqtalar, chiziqlar, poligonlar,annotatsiyalar
B) nuqtalar, chiziqlar, poligonlar
C) poligonlar va annotatsiyalar
D) nuqtalar va chiziqlar
448. Geomalumotlar bazasida ma'lumotlarni saqlash qaysi tamoyil asosida
amalga oshiriladi?
A) relatsion B) integratsiyalashgan
C) ierarxik D) sistematik
449. Tranzaksiya nima?
A)
geoma’lumotlar
bazalarida
o'zgartirishlar
kiritadigan
operatsiyalar guruhlaridir
B) geoma’lumotlar bazalarida obektlarni kodlovchi operatsiyalar
guruhlaridir
C) geoma’lumotlar bazalarida tartiblovchi operatsiyalar guruhlaridir
D) geoma’lumotlar bazalarida obektlarni raqamlovchi operatsiyalar
guruhlaridir
450. ArcGIS dasturida geoma'lumotlar bazasini yaratishning nechta
asosiy uslubi mavjud?
A) 3 ta B) 2 ta C) 4 ta D) 5 ta
451. Microsoft Access fayl formati qanday?
A) mdb. B) doc C) ppt D) xml
452. Shaxsiy
geoma'lumotlar
bazasining
maksimal
hajmi
barcha
geoma'lumotlar bazalari uchun qancha?
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
17/19

---

A) 250-500 MB B) 200-300 MB
C) 250-400 MB D) 200-300 MB
453. Geoma’lumotlar bazalarini replikatsiyalash nima?
A) bu ma’lumotlarni ArcGIS yordamida taqsimlash usuli
B) bu ma’lumotlarni QGIS yordamida taqsimlash usuli
C) bu ma’lumotlarni Panorama dasturi yordamida taqsimlash usuli
D) bu ma’lumotlarni AutoCAD yordamida taqsimlash usuli
454. GIS da ma'lumotlarning qanday modellari mavjud?
A) Rastrli va vektorli B) Rastrli
C) faqat rastrli modeli D) Vektorli
455. GIS Texnologiyasining asosiy nechta komponenti mavjud?
A) 5 ta B) 4 ta C) 2 ta D) 3 ta
456. GIS ni texnik uskunalar komponenti nimalardan iborat?
A) GIS o'rnatilgan kompyuter va qo'shimcha texnik vositalar
B) Rastr va vektor fayllar
C) Dasturlar
D) Aero va kosmik suratlar
457. GIS ni dasturiy ta'minoti bu-?
A)
GIS geografik
axborotlarni kiritish, saqlash, tahlil va
vizualizatsiya qilish uchun zarur bo'lgan funksiyalar
B) Rastr va vektor fayllar
C) GIS geografik axborotlarni tahlil va vizualizatsiya qilish uchun
zarur bo'lgan funksiyalar
D) GIS geografik axborotlarni kiritish va saqlash uchun zarur bo'lgan
funksiyalar
458. Vektor formatda ma'lumot qanday ko'rinishda bo'ladi?
A) Nuqta, chiziq va poligon B) Nuqta va chiziq
C) surat ko'rinishida D) Chiziq va poligon
459. GIS da manipulyatsiya qilish nima?
A) ma'lumotni qayta ishlash B) ma'lumot kiritish
C) Vizualizatsiya D) ma'lumotni saqlash
460. Relyatsion strukturada ma'lumotlar qanday ko'rinishda saqlanadi?
A) Jadval B) karta C) matn D) grafik
461. GIS da obektlarning bir-biriga nisbatan yaqinlik tahlilini qaysi
funksiyadan foydalanib aniqlash mumkin?
A) Buferlash B) Georeferensing
C) Topologiya D) Manipulyatsiya
462. Vizualizatsiya nima?
A) axborotlarni xarita yoki grafik tarzida ifoda etish
B) axborotlarni karta tarzida ifoda etish
C) axborotlarni jadval tarzida ifoda etish
D) axborotlarni matn tarzida ifoda etish
463. Geobog'lash nima?
A) koordinata sistemalaridan foydalangan holda xaritaning geografik
joylashuvini belgilash
B) axborotlarni matn tarzida ifoda etish
C) koordinata sistemalaridan foydalangan holda xaritani chop etish
D)
koordinata sistemalaridan foydalanmagan holda xaritaning
geografik joylashuvini belgilash
464. Obektlarni shakli va o'rnini haqiqiy hayotdagi joylashuvi bo'yicha
tasvirlash uchun nima talab qilinadi?
A) koordinata sistemasi B) interpretatsiya qilish
C) geobog'lash D) manipulyatsiya qilish
465. Geografik koordinata sistema yerdagi joylashuvlarni aniqlash uchun
nimadan foydalanadi?
A) uch o'lchamli sferoid yuzadan
B) ellepsoiddan
C) geoiddan
D) ikki o'lchamli tekis yuzadan
466. Interpolyatsiya metodining mohiyati nimadan iborat?
A)
chegaralangan
namuna
nuqtalar
asosida
matritsalarda
katakchalar uchun qiymatlarni bashorat qiladi
B)
chegaralanmagan namuna nuqtalar asosida matritsalarda
katakchalar uchun qiymatlarni bashorat qiladi
C)
chegaralanmagan namuna nuqtalar asosida matritsalarda
katakchalar uchun qiymatlarni nazorat qiladi
D)
chegaralanmagan namuna nuqtalar asosida matritsalarda
katakchalar uchun qiymatlarni tahlil qiladi
467. Interpolyatsiya metodi qanday farazga asoslanadi?
A) fazoviy tarqalgan obektlar fazoviy aloqador bo'ladi
B) fazoviy tarqalmagan obektlar fazoviy aloqador bo'lmaydi
C) fazoviy tarqalgan obektlar fazoviy aloqador bo'lmaydi
D) fazoviy tarqalmagan obektlar fazoviy aloqador bo'ladi
468. Ordinary kriging metodining mohiyati nimadan iborat?
A) namuna nuqtalarining fazoviy bog'liqligini modellashtiradi va
tahlil qiladi
B) namuna nuqtalarining fazoviy bog'liqligini o'rganadi
C) namuna nuqtalarining fazoviy bog'liqligini faqat tahlil qiladi
D) namuna nuqtalarining fazoviy bog'liqligini faqat modellashtiradi
469. Krigingning asosiy 2 ta vazifasini qaysi qatorda to'g'ri ko'rsatilgan?
A) ma'lumotlarning fazoviy turkumini miqdorlaydi va bashoratni
ishlab chiqadi
B) ma'lumotlarning fazoviy turkumini to'playdi va o'rganadi
C) ma'lumotlarning fazoviy turkumini bashorat qiladi
D) ma'lumotlarning fazoviy turkumini modellashtiradi va tahlil qiladi
470. Geostatistikaning eng asosiy xususiyatlaridan biri bu-?
A) o'rganilayotgan hodisalarni tajriba o'tkazilayotgan dalaning turli
yerlaridan o'lchangan ma'lumotlarga asoslangan holda o'rganadi
B) o'rganilayotgan hodisalarni tajriba o'tkazilayotgan dalaning turli
yerlaridan o'lchangan ma'lumotlarga asoslanmagan holda o'rganadi
C) ma'lumotlarning fazoviy turkumini bashorat qiladi
D) ma'lumotlarning fazoviy turkumini miqdorlaydi va bashoratni
ishlab chiqadi
471. Arc/INFO geoaxborot tizimi qachon yaratilgan?
A) 1980-yil B) 1987-yil
C) 1985-yil D) 1982-yil
472. Geoaxborot tizimi uchun noqulaylik yaratadigan narsa nima?
A) xaritaning kartografik abstraktsiyasi
B) manipulyatsiya
C) xaritaning matematik asosi
D) Xaritaning kartografik asosi
473. Geoaxborot
tizimida
asosan
qaysi
koordinata
sistemalari
foydalaniladi?
A) geografik, to’g’ri burchakli, mahalliy
B) Global va mahalliy
C) geografik va to’g’ri burchakli
D) to’g’ri burchakli va mahalliy
474. Geomalumotlar bazasi ma’lumotlarini qanday modellari mavjud?
A) fizik va mantiqiy B) mantiqiy
C) fizik D) Global va mahalliy
475. Geoaxborot tizimlarida rastr faylni vektor faylga o’tkazish osonmi
yoki vektor faylni rastr faylgami?
A) vektor formatdan rastr formatga
B) rastr formatdan vektor formatga
C) asosan rastrdan vektorga o’tish oson
D) ikkalasidayam bir xil
476. Rastr tasvirning eng muhim xususiyati nima?
A) tasvirni kattalashtirish yoki kichraytirish mumkin emas
B) tasvirni kattalashtirish yoki kichraytirish mumkin
C) tasvirni kattalashtirish mumkin emas
D) tasvirni kichraytirish mumkin emas
477. Malumotlarning sifati va aniqligiga qanday parametrlar kata ta’sir
ko’rsatadi?
A) ularni yaratishdagi jarayonlar tartibi, bajarilgan ishlarning
mohiyati va mazmuni, tanlangan aniqlik
B) bajarilgan ishlarning mohiyati va mazmuni, tanlangan aniqlik
C) ularni yaratishdagi jarayonlar tartibi, bajarilgan ishlarning
mohiyati
D) bajarilgan ishlarning mohiyati va mazmuni
478. Malumotlarni kiritishni muhim bosqichi nima?
A) kiritilgan malumotlarni tekshirish va tahlil qilish
B) kiritilgan malumotlarni tahlil qilish
C) kiritilgan malumotlarni ishonchliligini tekshirish
D) kiritilgan malumotlarni tekshirish
479. Hozirgi vaqtda grafik axborotlarni raqamli ko’rinishga keltirishning
nechta usuli mavjud?
A) 3 ta B) 1 ta C) 2 ta D) 4 ta
480. Grafik axborotlarni raqamli ko’rinishga keltirishning qanday usullari
mavjud?
A) nuqtali, chiziqli va skanerli
B) faqat skanerli usul
C) nuqtali, chiziqli
D) chiziqli va skanerli
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
18/19

---

481. Nuqtali usulda planshet orqali obektlarni raqamlash jarayoniga nima
deyiladi?
A) digitalizatsiya B) geokodlash
C) integratsiya D) manipulyatsiya
482. ArcCatalog da elementlar qay ko’rinishda bo’ladi?
A) shajara B) ustma-ust
C) qatlamlar D) ketma-ket
483. Quyidagilardan qaysi biri Geoqaytaishlash qurollari tarkibiga kiradi?
A) ArcToolbox B) Table of content
C) Georeferensing D) Editor
484. ModelBuilder qaysi ilovaning asosiy qurollari tarkibiga kiradi?
A) ArcToolbox B) Editor
C) Table of content D) Georeferensing
485. Python dasturlash tili qaysi operatsion sistemalarda ishlay oladi?
A) Sistema tanlamaydi barchasida ishlaydi B) Windows
C) UNIX D) Linux
486. Python qanday dasturlash tili hisoblanadi?
A) platformalararo ochiq
B) tanlangan platformalarda ishlovchi
C) bitta platformada ishlovchi
D) windows sistemasida ishlovchi
487. Malumotlarni kompyuterga kiritishda ularni qanday ko’rinishga
keltirish lozim?
A) raqam B) jadval C) grafik D) matn
488. Periferiya nima?
A) barcha chiqarish va kiritish vositalari
B) faqat malumot kiritish vositalari
C) kiritish vositalari
D) chiqarish vositalari
489. Topologiyaning ijobiy tomoni nimada?
A) ikki va undan ortiq xaritani ustma-ust tushurishni ta’minlaydi
B) malumotlarni ishonchliligini oshiradi
C) vaqtni tejaydi
D) inetrpretatsiya jarayonini tezlashtiradi
490. Geoaxborot
tizimlaridagi
daturlarda
malumotlarni
topologik
tuzilmasini barpo etish funksiyasining vazifasi nima?
A) ro’y bergan xatolarni aniqlab ularni yo’qotish
B) malumotlarni saqlash
C) manipulyatsiya qilish
D) inetrpretatsiya qilish
491. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda uning
muhim tarkibiy qismi yoki komponentlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni
belgilang.
A) kompyuter tizimi, dasturiy ta’minot, insoniy resurslar, ma’lumot,
tahliliy jarayonlar va zaruriy infratuzilmalar
B) Ma’lumotni boshqarish va tahlil qilish, chiqarish tizimi
C) Ma’lumotlarni
ʻ
to plash, saqlash va ajratish tizimi
D) Ma’lumotlarni boshqarish va tahlil qilish tizimi
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
19/19