1- amaliy ish Mavzu: Risk modeli. Axborot xavfsizligi xavfini tahlil qilish

2 -qadam: Tahdiddan mumkin bo'lgan yo'qotishlarni taxmin qiling. Mumkin bo'lgan yo'qotishlarni baholash uchun siz quyidagi savollarga javob berishingiz kerak.

• Tahdid qanday jismoniy zarar yetkazishi mumkin va bu qancha turadi?

• Tahdid qancha mahsuldorlikni yo'qotishiga olib kelishi mumkin va bu qancha turadi?

• Agar maxfiy ma'lumotlar oshkor qilinsa, kompaniya qanday zarar ko'radi?

• Tahdid ta'siridan qutulishning narxi qancha?

• Agar muhim qurilmalar ishlamay qolsa, yo'qotish qancha turadi?

• • Har bir aktiv va har bir tahdid uchun bitta hodisadan kutilgan zarar qancha (SLE – Single Loss Expectancy)?
Bu javob berilishi kerak bo'lgan savollarning kichik ro'yxati. Maxsus savollar tahdid turlari va guruh tomonidan aniqlangan xususiyatlarga bog'liq bo'ladi.

3-qadam: Tahdidni tahlil qiling. Tahdidlarni tahlil qilish uchun siz quyidagilarni qilishingiz kerak:

• Har bir bo'lim xodimlaridan intervyu olish, oldingi yozuvlar va bunday ma'lumotlarni taqdim etuvchi rasmiy xavfsizlik manbalarini o'rganish orqali har bir tahdid ehtimoli haqida ma'lumot to'plash.

• Yillik hodisalar chastotasini (ARO – Annualized Rate of Occurrence) hisoblang, bu bir yilda qancha hodisalar sodir bo'lishi mumkinligini ko'rsatadi.

4-qadam: Har bir tahdid uchun yillik zararni aniqlang. Buning uchun quyidagilarni bajarish kerak:

• Potensial yo'qotishlar va ehtimolni birlashtirish.

• Dastlabki uch bosqichda to'plangan ma'lumotlardan foydalanib, har bir tahdid uchun ALE(ALE – Annualized Loss Expectancy) (Yo'qotilgan zararni kutish yili) ni hisoblang.

• Har bir tahdidga qarshi turish uchun qarshilik choralarni tanlang.

• Tanlangan qarshi choralar bo'yicha xarajatlar / foyda tahlilini o'tkazish.

5-qadam: Xavfni kamaytiring, o'tkazing, oldini oling yoki qabul qiling. Har bir xavf uchun uni kamaytirish, o'tkazish yoki qabul qilish choralarini tanlash kerak.

• Xavfni kamaytirish usullari:

-himoya choralari va nazoratini amalga oshirish;

-protseduralarni takomillashtirish;

̶ Atrof muhitni o'zgartirish;

̶ tahdidga ta'sir etuvchi omillarni o'z vaqtida aniqlash va mumkin bo'lgan oqibatlarini kamaytirish uchun erta aniqlash usullarini joriy etish;

̶ muayyan tahdidlarga duch kelganda ishni davom ettirish va tahdid oqibatlarini kamaytirish imkonini beradigan favqulodda vaziyatlar rejasini ishlab chiqish;

̶ tahdidni amalga oshirish uchun to'siqlar yaratish;

-Xavfsizlik masalalari bo'yicha treninglar o'tkazish.

• Xatarni o'tkazish - masalan, ba'zi xavflarni sug'urtalash.

• Xatarlardan qochish - xavf tug'diradigan faoliyatni to'xtatish.

• Riskni qabul qilish – xavf-xatarni qabul qilish va undan himoyalanish uchun pul sarflamaslik (agar himoya choralari qiymati mumkin bo'lgan zarar miqdoridan oshsa, bu maqsadga muvofiqdir). Ammo shuni yodda tutish kerakki, xavf-xatarni amalga oshirish qo'shimcha oqibatlarga olib kelishi mumkin (masalan, obro'sini yo'qotishi).