0‘zbekiston respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi erkin Egamberdiyev mikroiqtisodiyot

Bahoni eng yuqori me’yori (darajasi) — kamyobliklar (defitsitlar)

Bahoning eng yuqori me’yori — sotuvchilarning o‘z tovarlari yoki xizmatlari uchun qonuniy ravishda belgilangan eng maksimal bahodir. Keng jamoatchilikda bahoning yuqori me’yori ustidan nazorat inflat- siya jarayonlarini cheklash uchun qoilaniladi.

17-chizmada nazoratni bahoga ta'siri ko’rsatilgan: P₀ va Q₀ muvo- zanat baho va mahsulot miqdorini (ya’ni hukumat aralashmagandagi baho darajasida sotiladigan mahsulot hajmini) ko'rsatadi. Lekin hukumat P₀ bahoni juda yuqori deb biladi va bahoni belgilangan P_m bahodan oshib ketmasligini talab etadi. Natija nima bo‘ladi? Baho muvozanat bahodan past bo'lsa, ishlab chiqaruvchilar (ayniqsa, xarajatlari ko‘p bo’lganlar) mahsulot ishlab chiqarishni kamaytiradi va taklif Q, ga teng bo’ladi. Boshqa tomondan qaralsa, bu xil past bahoda iste’molchilar talabi ortib, ular ko‘proq, ya’ni Q₂ hajmida mahsulot olishga harakat qiladilar. Shuning uchun talab taklifdan oshib, defitsit paydo bo'ladi yoki ortiqcha talab yuzaga keladi. Bu ortiqcha talab Q₂- Q₍ ni tashkil etib, ortiqcha, haddan ziyod navbatda turuvchi kishilar sonini ko‘paytirib yuboradi. Bunga misol qilib benzin, yog‘, shakar, ko’mir va boshqa xil mahsulotlarni olish mumkin.

P — baho «