|
21-bob. MINTAQAVIY TURIZM INFRATUZILMALARINI
TAKOMILLASHTIRISH YO‘LLARI
21.1. Madaniy tarixiy merosimizning turizmdagi o‘rni
Madaniy meros jamiyat asosini, xalqimizning avloddan-avlodga o‘tib
kelayotgan ma’naviy qadriyatlari va an’analarini mustahkamlaydigan omil
hisoblanadi. Tarixiy va madaniy yodgorliklar har bir odamga ta’sirini ko‘
rsatib,
o‘
ziga maftun qiladi va g‘ururlantiradi. Shu bois ularni saqlash, eng avvalo, faqatgina
davlatning emas, balki har bir kishining burchi, maqsadiga aylanishi kerak, deb
o‘
ylaymiz.
Hozirgi kunda davlat muhofazasiga olingan 7570 ta madaniy meros obyekti
bo‘lib, shundan 2330 tasi me’morchilik, 3945 tasi arxeologik, 1138 tasi monumental
yodgorliklar va 157 tasi diqqatga sazovor joylardir. Muqaddas qadamjolar hamda
ziyoratgohlar, e’tiborga tushgan joylarni tiklash va ta’mirlash ishlari butun mamlakat
bo‘ylab amalga oshirilmoqda. Jumladan, oxirgi paytlarda faqatgina Toshkent
viloyatidagi Shamir Qori avliyo, Zarkent Ota, Shodmalik Ota, Zunnun Ota
yodgorliklarida ana shunday ezgu ishlar nihoyasiga yetkazilmoqda. Bo‘stonliq
tumani Bog‘iston qishlog‘idagi, Xo‘ja Ahror faxrli nomi bilan ko‘proq mashhur
bo‘lgan, XV asrda yashagan Shayx Umar Vali Bog‘istoniyning bog‘i va qabrini
ta’mirlash
-tiklash ishlariga tayyorgarlik ko‘rilmoqda. Har bir viloyatdagi tarixiy
yodgorliklar va muqaddas qadamjolar bo‘yicha turkum kitoblar nashrga
tayyorlanayapti.
Bilasiz, YuNESKOning butun jahon madaniy va tabiat yodgorliklari merosi
ro‘yxatiga Xivadagi ochiq osmon ostidagi muzey — Ichan qal’a, Samarqand,
Buxoro, Shahrisabz shaharlarining tarixiy-madaniy, diqqatga sazovor qismlari
kiritilgan.
Mustaqil O‘zbekiston Respublikasining davlat siyosati yo‘nalishlaridan biri, bu
—
o‘tmish qa’ridan yetib kelgan boy tarixiy-madaniy merosimizni saqlash.
Mamlakatimizda mustaqillikning dastlabki yillarida qabul qilingan “Madaniy meros
obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida”, “Muzeylar
215
to‘g‘risida”, “Arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan
foydalanish to‘g‘risida”gi qonunlar asosida insoniyat sivilizatsiyasi rivojlanishida
muhim o‘rin egallagan qadimgi va o‘rta asrlarda mavjud bo‘lgan shaharlar xarobalari,
monumental san’at yodgorliklari, alohida aholi ziyoratgoh joylari, me’morchilik
merosi yodgorliklarini saqlab qolish, ta’mirlash va o‘
rganishda davlatimiz tomonidan
keng miqyosdagi ishlar amalga oshirilmoqda.
Buyuk ajdodlarimiz tomonidan mahorat bilan bunyod qilingan va bugungi
kungacha saqlanib kelinayotgan, ularning nomini asrlar osha abadiylashtirgan
me’morchilik tarixiy majmualari —
Samarqanddagi Shohi Zinda, Registon,
Bibixonim, Ruhobod, Amir Temur maqbarasi, Buxorodagi Kalon masjidi va
minorasi, Mir Arab madrasasi, Labi Hovuz va Bolo Hovuz majmualari hamda boshqa
o‘
nlab, yuzlab qadimgi, o‘rta asrlardagi me’morchilik durdonalari xalqimizning
yuksak ijodkorlik imkoniyatlaridan darak beradi.
O‘
tmishdagi buyuk ajdodlarimiz shon-sharafi uchun Amir Temurga Toshkent,
Samarqand, Shahrisabzda, Mirzo Ulug‘bekka Toshkentda, Ahmad al-Farg‘oniyga
Farg‘ona va Quvada, Alisher Navoiyga Toshkent, Navoiyda, Alpomishga Termizda,
Jaloliddin Manguberdi hamda “Avesto” kitobiga Urganchda va mill
iy tarixiy hamda
madaniy merosimizga katta hissa qo‘shgan ko‘plab tarixiy shaxslarga yodgorliklar
o‘
rnatildi.
Bularning barchasi bizni hamisha g‘ururlanib yashashga undaydi. Demak,
tarixiy, ma’naviy va madaniy merosni saqlash mamlakatimizda yashayotgan har
bir
kishining burchidir.
Tabiiy rekreatsiya resurslariga, hududiy tabiiy komponentlar birikmasidan
iborat, go‘zal tabiat go‘sha(landshaft)lari kiradi. Ular daryo, ko‘l, dengiz bo‘ylari,
tog‘ etaklaridagi o‘simlik dunyosi, xilma – xil manzarali joylar, mineral suvli
shifobaxsh maskanlar bo‘lishi mumkin. Undan tashqari aholining dam olishi, sport
bilan shug‘ullanishi, ov qilishi imkoniyatlari uchun keng hududlar, shahar atrofidagi
yashil mintaqalar, park va bog‘lar yoki qo‘riqxona, milliy bog‘lar ham tabiiy
rekreatsiya resurslaridir.
@TDIU_ARM
216
Do'stlaringiz bilan baham: |
