03 Turizm&Servis Kaf 10. Mintaqaviy turizm pdf

14.3-jadval  
Samarqand viloyat iqtisodiyot tarmoqlari bo‘yicha YaIM tuzilmasi23 
Ko‘rsatkichlar 
2010  2011  2012  2013  2014  2015  2016  2017 
YaIM 
113,6  112,9  111,6  108,9  109,8  109,6  108,7  107,4 
Shu jumladan: 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tarmoqlarning  yalpi 
qo‘shilgan qiymati 
113,4  112,9  111,5  108,9  109,8  109,6  108,7  107,4 
Mahsulotlarga  sof 
soliqlar 
117,1  113,9  115,1  109,9  110,7  110,5  108,8  107,8 
Tarmoqlarning  yalpi 
qo‘shilgan qiymati 
113,4  112,9  111,5  108,9  109,8  109,6  108,7  107,4 
Qishloq xo‘jaligi 
106,9  107,7  106,2  106,7  106,9  107,7  107,3  106,8 
Sanoat 
(qurilish 
sohasi bilan birga) 
123,1  113,5  115,7  112,7  112,2  113,2  109,9  107,2 
Xizmatlar 
115,9  117,6  114,1  108,7  110,5  108,9  108,9  107,5 
Kichik  biznes  va 
xususiy  tadbirkorlik 
ulushi 
73,6  76,2  75,9  77,1  77,4  77,9  78,0  79,2 
 
                                                      
23
 Samarqand viloyati hokimyati iqtisodiyot boshqarmasi ma’lumotlari ( TDIU Harakatlar strategiyasi risola 
Toshkent 2017).
 
107 
 
Viloyat  yalpi  hududiy  mahsulot  ishlab  chiqarishda  keyingi  yillarda xizmatlar 
sohasining  o‘rni  va  ahamiyati  beqiyos  bo‘lmoqda.  Xizmatlar  sohasining  ulushi 
2010-  yilda  15,9  %ni  tashkil  etgan  bo‘lsa,  2016-  yilga  kelib  ushbu  ko‘rsatkich 
8,9  %ga  kamaygan.  Xizmatlar  iqsodiyotiga  o‘tish  jarayoni  zamonaviy  milliy 
iqtisodiyotning  raqobatbardoshligining  bosh  omilidir.  Lekin,  ushbu  jarayon  har  bir 
mamlakatning  o‘z  ichki  imkoniyatlari  asosida  shakllanib  borishi  hamda  bevosita 
iqsodiyotning rivojlanish darajasiga bog‘liq. 
Xizmatlar  sohasini  rivojlantirishning  Samarqand  viloyati  ijtimoiy-iqtisodiy 
taraqqiyotidagi o‘rni va ahamiyati quyidagilarda namoyon bo‘lmoqda:  
-  birinchidan,  viloyat  aholisi  mehnat  resurslarining  intellektual  salohiyatini 
oshirish va iste’mol bozorini zamonaviy xizmat turlarining keng arsenali bilan 
to‘ldirishda muhim ahamiyat kasb etmoqda. Iste’mol bozorini zamonaviy, sifatli 
xizmatlar turlari bilan to‘ldirmoqda; 
- ikkinchidan, xizmatlar sohasi yuqori qo‘shimcha qiymatli tovar va xizmatlar 
ishlab  chiqarishning  alohida  segmentini  o‘zida  ifodalab,  iqtisodiyotni  intensiv 
rivojlanishida muhim ahamiyat kasb etmoqda; 
-  uchinchidan,  xizmatlar  sohasidagi  tadbirkorlik  faoliyati  yuqori  kapital 
sig‘imini talab qilmaydi. Qolaversa, mahalliy moddiy resurslardan keng foydalanish 
orqali xizmatlar sohasini rivojlantirish imkoniyatlari kattadir; 
-  to‘rtinchidan,  Samarqand  viloyatida  dolzarb  muammolardan  biri  bo‘lgan 
ishsizlikni  oldini  olishga  qaratilgan  islohotlarda  xizmatlar  sohasining  roli  g‘oyat 
yuksak  bo‘lmoqda. Chunki, xizmatlar sohasini kengaytirish  orqali viloyatda    yangi 
ish o‘rinlarini yaratish boshqa sohalarga nisbatan yuqori samara byermoqda.  
-  beshinchidan,  ximatlar  sohasining  rivojlanishi  aholining  keng  qatlamini 
tadbirkorlik  faoliyatiga  jalb  qilish  imkoniyati  natijasida  ularning  daromadlarini 
oshirish va pirovard natijada aholi turmush farovonligining oshirilishiga olib keladi.  
- oltinchidan, mahalliy byudjetga tuShmlarni tushirish manbai sifatida yuqori 
imkoniyatlarga ega ekanligi. 

---

@TDIU_ARM
108 
 
2016-  yilda  YaIM  va  iqtisodiyotning  asosiy  tarmoqlarida  mahsulot  ishlab 
chiqarish  hamda  aholi  bandligi  bo‘yicha  davlat  va  nodavlat  sektorlarining  nisbati 
quyidagicha ifodalanadi, umumiy hajmga nisbatan foiz hisobida (1-rasm).