0 ‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatisiyalarini rivojlantirish vazirligi

XVF 
- xalqaro valyuta fondi.
-X am eleon 
(yun.) - ma’lum bir prinsipda turmaydigan, o‘z 
dunyoqarashini tez o‘zgartirib turadigan shaxs.
-
Xatib 
(ar.) - odatda masjidda juma va diniy bayram kunlari, ya’ni 
liayit namoziari paytida xutba o‘qiydigan dindor.
-
Hattotlik 
(ar.) - yozuv, xat san’ati, kitob ko‘chirish kasbi.
- 
Xiroj 
(ar.) - o‘rta asrlardagi yer solig‘i.
2 2 9

---

- Xoqon — turk, xitoy, mo‘g‘ul hukmdorlari unvoni. Xoqon atamasi 
birinchi marotaba 312- yilga oid boMgan Xitoy- yilnomalarida uchraydi.
- Xronologiya (yun.) - solnoma.
- Xunta (isp.) - hokimiyatni noqonuniy yo‘l bilan qo‘lga kiritgan harbiy 
guruh.
Y
- Yuzboshi (turk.) - qadimgi davrlarda va o‘rta asrlarda 0 ‘rta Osiyo 
hududida yuz nafar askar boshlig‘i yuzboshi deb atalgan.
-YUNESKQ - BMTning maorif, fan va madaniyat masalalari bilan 
shug‘ullanadigan tashkiloti. U hukumatlararo tashkilot bo‘lib, 1946- yilda 
tuzilgan. Bosh qarorgohi Parijda joylashgan.
- Yuriskonsult (lot.) - huquqshunoslik ishlari bo‘yicha maslahatchi.
- Yurisprudentsiya (lot.) - huquqshunoslik, qonunga oid amaliyotlar.
- Yurchi (turk.) - Buxoro amirligida amir o‘tadigan ko‘chalami tozalashni 
uyushtiradigan mansabdor.
- Yalovbardor - bayroq ko'tarib boruvchi bayroqdor. Movarounnahr 
va 0 ‘rta Osiyo xonliklari qo‘shinlarida bayroq ko‘tarib yuruvchi maxsus 
kishilar bo‘lib, ular yalovbardor deb atalgan.
- Yaiavoch (turk.) - chopar, xabar eltuvchi.
-Y aso (Yosoq) (t.m.) - Chingizxon zamonida joriy etilgan qonun- 
qoida.
- Yasovulboshi (m.t.) - yasovullar boshlig‘i.
- Yasoq (m.t.) - Mo‘g‘ul imperiyasi, xususan Oltin O'rda davlati 
tomonidan itoat ettirilgan xalqlardan natura bilan undirilgan soliq turi.
- Yevroosivo - Yer sxaridagi eng katta materik. Ikki qit’adan - Yevropa 
va Osiyodan iborat.
- Yerto‘la (o‘zb.) — yerni o ‘yib qurilgan turar joy. Yerto'la to‘rtburchak, 
aylana shaklida, ba’zilari esa yerdan bir oz yuqori ko‘tarilib, tomi 
yog‘och bilan, uning usti esa shox, xashak va turpoq tashlab berkitilgan 
bo‘ladi.
-Y e tti urug6 - o‘zbek xalqi tarkibiga kirgan yirik urug'lar guruhi. 
Asosan Zarafshon daryosining o‘rta oqimida, qisman Toshkent vohasida 
yashagan.
- Yorliq (turk.) - yorliq, farmon, buyruq.
- Yoyiq (turk.) - Ural daryosining qadimgi va o‘rta asrlarda atalgan 
oldingi nomi. Yoyiq aslida turkiy so‘z bo‘lib, “keng” degan ma’noni 
bildiradi. Yoyiq daryosining nomi 1785-yili Rusiya imperatori 
Yekaterina 11 tomonidan chiqarilgan farmon asosida Ural deb 
o‘zgartirilgan.
2 3 0

---

I