0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik

Mang‘itlar  sulolasi 
hokimiyatining 
o ‘rnatilishi
lari  haqida  kelishuvga  erishish  vazifasini  yukladi.  Hakimbiy  bu  va- 
zifani  uddaladi.
Buxoro  Eron  bosqiniga  qarshi  tura  olmagach,  Abulfayzxon  taslim 
bo‘lish  shartlari  haqidagi  shartnomani  imzolashga  majbur  bo‘ldi.
Shartnomaga  ko‘ra,  Nodirshoh  oliy  hukmdor,  Buxoro  xonligi  esa 
Eronga  qaram  davlat  deb  tan  olindi.  Shuningdek,  katta  miqdorda  o‘l- 
pou  to'landi.  Bundan  tashqari,  Buxoro  xonligi  aholisidan  10  ming 
nafarlik  qo‘shin  to‘planib,  Nodirshoh  ixtiyoriga  jo ‘natildi.  Bu  qo‘- 
shinga  Muhammad  Hakimbiyning  o‘g‘li  Muhammad  Rahim  qo‘mon- 
don  etib  tayinlandi.  Shu  tariqa,  Abulfayzxon  amalda  Eronga  qaram 
qo‘g‘irchoq  hukmdorga  aylandi.  Muhammad  Hakimbiy  esa  qo‘shbegi 
(Bosh  vazir)  lavozimini  egalladi.  Butun  hokimiyat  amalda  uning  qo‘- 
lida  to‘plandi.  Endi  ashtarxoniylar  hukmronligining  barham  topisbi 
muqarrar  bo‘lib  qoldi.
Buxoroda  ashtarxoniylar  sulolasi  hukmronligi 
davrida  o‘zbek  qabilalaridan  biri  mang‘itlar- 
ning  nufuzi  baland  edi.  Bu  qabila  hokimiyat 
to ‘la  ashtarxoniylar  qo‘lida  bo‘lib  turgan 
davrlarda  ularga  sadoqat  bilan  xizmat  qildi.  Biroq,  keyinchalik,  Bu­
xoroda  mang!itlar  alohida  nufuzga  ega  bo‘lish  uchun  astoydil  ku- 
rashdilar  va  Hakimbiy  davrida  bu  maqsadga  erishdilar.
Muhammad  Hakimbiy  1743-yilda  vafot  etgach,  Rahimbiy  o‘z  qo‘- 
shini  bilan  Buxoroga  qaytib  keldi  va  o‘zining  muntazam  qo‘shinga 
egaligidan  foydalanib,  hokimiyatda  otasi  kabi  alohida  mavqe  uchun 
da’vogarlik  qila  boshladi.  So‘nggi  ashtarxoniy  Abulfayzxon  uni  ota- 
sining  o ‘rniga  tayinlashga  majbur  bo‘ldi.
Nodirshoh  1747-yilda  o'ldirilganidan  so‘ng  Eronda  boshlangan 
ichki  kurashlar  Muhammad  Rahimbiyning  Buxoro  taxtini  egallashiga 
yo‘l  ochdi.  Uning  buyrug‘i  bilan  Abulfayzxon  1747-yilda  o‘ldirildi. 
Muhammad  Rahimbiy  taxtga  Abulfayzxonning  o‘g‘li  Abdulmo‘minni 
o‘tqazdi  va  uni  o‘ziga  kuyov  qilib  oldi.  Ko‘p  o‘tmay  Muhammad 
Rahimbiy  soxta  xonlarni  ham  qatl  ettirdi  va  1756-yilda  hokimiyatni 
to ‘la  egalladi.  Biroq  mang‘itlar  chingiziylar  nasliga  mansub  emas 
edilar.  Shuning  uchun  mang‘it  hukmdorlari  o‘zlarini  xon  deb  emas, 
amir  deb  atadilar.