0 ‘zb e k ist o n r espu b lik a si ol1y va o rta m axsus ta’l im vazirligi

Yashil  ranglar:  Xoja  Abdulxoliq  G ‘ijduvoniy  haqida
 
s o ‘zlasangiz.
К оьк  ranglar:
Xoja  A bdulxoliq  G ‘ijduvoniy  (1103— 1179)  — n a q s h ­
bandiylik tariqatiga asos solgan  mashoyix  hisoblanadi.  Shayx 
u sh -sh u y u x   (sh ay xlar  shayxi)  dara jasig a ch a   k o ‘tarilgan. 
T a s a w u f  ta'lim o tid a   naqshbandiylik tariqatining  asosiy q o i­
dalarini  ishlab  chiqqan.  U  M arkaziy  Osiyoda  t a s a w u f   il- 
m ining  turk-islom   olam idagi  m a ’naviyat  va  irfon  a n ’an a- 
larining  keyingi  takom ilida  katta  rol  o ‘ynagan.  U  Y usuf 
H a m a d o n iy n in g   t o ‘rtin ch i  shogirdi  b o ‘lgan.  G ‘ijduvoniy 
b o sh q a   b u y u k   z o tla rd a n   farqli  ravishda  ta riq a t  a h lining  
asosiy  bu rchi  Alloh  y o ‘lida ja m iy a td an   chiqib  ketish,  tarki- 
dunyochilik,  uzlatga  chekinish  em as,  balki  jam iyatga  xiz­
mat  qilish g ‘oyasini  ilgari  suradi.  U ning fikricha,  od a m   halol 
m e h n a t  qilib  ku n  kechirishi  natijasida  haqiqatga  erishishi 
m u m k in ,  ay n an   s h u n d a   jam iyatdagi  o ‘z  vazifasini  ado  et- 
gan  b o ‘ladi.
X o ja   A b d u l x o l i q   G T j d u v o n i y   j a m i y a t g a   x i z m a t  
k o ‘rsatish   ta m o y illa rin i  asoslab  berg an.  Bular:  xalq  m a n -  
faatiga  zid  ish  tu tm a s lik ,  h e c h   k im d a n   h e c h   q a n d a y   n a r- 
sani  ta la b   qilm aslik,  kishiga  x iz m a t  b u y u rm a s lik ,  b o y - 
likka  xirs  q o ‘ym aslik ,  b a rc h a g a   s h afq atli  b o ‘lish,  o ‘z id a n  
kichiklarga  past  n a z a r  b ila n   q a ra m a s lik ,  o t a - o n a   va  k a t- 
ta - k ic h ik d a n   m in n a td o rlik ,  m a n s a b   egallash  va  r a h n a -  
m o   b o ‘lishga  tirishm aslik,  bilim   o ‘rg a n m a sd a n   tu rib   ishga 
q o ‘l  u rm a slik ,  o d a m la r n in g   m a q to v ig a   u c h m a s lik ,  x u sh - 
m u o m a l a   b o T i s h ,   t a r i q a t   y o ‘lin i  m a h k a m   t u t i s h   va 
b o sh q ala r.
6  —  M a ’n a v iy a t  aso s lari
81

---