0 ‘zb e k ist o n r espu b lik a si ol1y va o rta m axsus ta’l im vazirligi

2 -o ‘quvchi: 
M a ’naviyat  majmui  ham  milliy,  h a m   u m u m ­
in s o n iy   q a d r i y a t l a r   a s o s id a   s h a k ll a n a d i.  M illiy  ax lo q  
m a ’naviyatning  m arkazida  turadi.  U ning  belgilari  rostlik, 
adolat,  d o ‘stlik,  insonparvarlik,  bir-biriga  h u rm a t,  hamji- 
h a tlik ,  b ilim lilik ,  m e h n a ts e v a r lik ,  o n a   tili  va  V a tan g a  
m u h a b b at,  saxovat,  m a s ’ullik,  halollik  singari  fazilatlardir.
Q adriyat  so ‘zining  m a ’nosini  o ‘zbek  tilidagi  q a d r  so‘zi 
m a ’nosidan  bilib  olish  m u m k in .  Q a d r  tushu nchasi  serqirra 
m a 'n o   va  m azm u n g a  ega  b o ‘lib,  qadriyat  sifatida  qarala- 
yotgan  obyekt,  narsa,  voqea,  hodisa  yoki  b iror  idealning 
subyekt  u c h u n   ijtimoiy  aham iy atini  anglatadi.  Q adriyatlar 
m o h iy a ti  j i h a t i d a n   m o d d iy   va  m a ’naviy  q a d riy a tla rg a  
b o ‘linadi  va  ular  quyidagi  shakllarda  n a m o y o n   b o ia d i:
1.  In so n   yashab  tu rg a n   m o d d iy   m u h it  bilan  b o g i i q  
b o i g a n   qadriyatlar.
2.  A n ’a n a la r,  u rf -o d a tla r  va  m a ro sim la rd a   aks  etad i- 
gan  axloqiy  qadriyatlar.
3.  Insoniyat  a q l-id ro k i  va  am aliy   faoliyati  z a m in id a  
shakllangan  m e h n a t  m alakalari  va  k o ‘nikm alari,  bilim   va
43

---

tajribalari,  qobiliyat  va  iste’d o d la rid a   n a m o y o n   b o ‘ladigan 
qadriyatlar.
4.  O d a m la r  o ‘rtasidagi ja m o a tc h ilik ,  h a m k o rlik ,  xayri- 
xohlik,  h a m jih a tlik k a   asoslangan  m u n o s a b a tla rd a   k o ‘ri- 
nadigan  qadriyatlar.
5.  Kishilar yoshi,  kasbi, jinsi  va  irqiy  xususiyatlari  bilan 
b o g ‘liq  b o ‘lgan  qadriyatlar.
B ayon  etilgan  q adriyatlar,  o ‘z  navbatida:  1)  u m u m ­
insoniy,  2)  m intaqaviy,  3)  milliy,  4)  diniy  q ad riyatlarga 
b o ‘lin a d i.  U m u m i n s o n i y   m a ’n a v iy a t  b irlig id a   m a z k u r  
q a d riy a tla rn in g   o ‘ziga  xos  o ‘m i   b o i i b ,   u la r  2  turga:  m il­
liy  va  u m u m in s o n iy   q ad riyatlarga  b o i i n a d i .