0 ‘z b e k ist 0n respublikasi olïy ya g ‘rta m âxsus ta’lim yazirligi

8.  «Qarnabcho‘1»  davlat  buyurtmaxonasi 
Navoiy  viloyati 
hokimiyatining  9.07.98-yildagi  F-90-sonli  qarori  bilan  tashkil 
qilingan  (muddati  cheklanmagan).  Buyurtmaxona  maydoni  25 
ming  ga.  Tashkil  qilishdan  maqsad  — birinchi  navbatda,  yo‘rg‘a- 
tuvaloq va uning yashash joylari,  shuningdek,  butun Q am abcho‘1 
biologik kompleksini saqlab qolish.  Buyurtmaxona yo‘rg‘a-tuvaloq 
ko'plab  uchib  o ‘tadigan yo‘lda joylashgan.
9. 
«Qo‘shrabod»  davlat  buyurtmaxonasi 
Samarqand  viloyati 
ijroqo‘mining  8.07.92-yildagi 
86
-k-sonli  qarori  bilan  tashkil  qilingan 
(muddati cheklanmagan). Buyurtmaxona maydoni 16 ming ga. Tashkil 
qilishdan  maqsad  —  «Qizil  kiiob»ga  kiritilgan  hayvonlar  —  yirtqich 
qushlar,  Nurota  qo‘riqxona  sidan  buyurtmaxona  hududiga  kiradigan 
Seversov qo‘yini  (Ovis ammon severtzovi) muhofaza qilishdir.
10.  «Nurobod»  davlat  buyurtmaxonasi 
Samarqand  viloyati 
ijroqo‘mining  8.07.92-yildagi 
86
-k-sonli  qarori  bilan  tashkil 
qilingan  (muddati  cheklanmagan).  Buyurtmaxona  maydoni 
40  ming  ga.  Tashkil  qilishdan  maqsad  —  yowoyi  hayvonlar, 
jumladan,  yo‘rg‘a-tuvaloq  va  uning  yashash joylari,  butun  tabiiy 
cho‘l  kompleksini  muhofaza  qilishdir.
Qayd  qilingan  tabiat  qo‘riqxonalariga,  buyurtmaxonalariga 
tunnarshrut orqali borish ham ekoturistlar uchun zerikarli bolm aydi 
aksincha, tabiat landshaftlari, tabiiy mintaqalar o ‘zgarib borganidan 
ekoturistlar ko‘z o ‘ngida xilma-xil  o‘simliklar dunyosi  va  hayvonot 
olami  ham  o ‘zgarib  boradi.  Ekoturizmni  rivojJantirish  dasturlarini 
rejalashtirish  va  tayyorlashda  birinchi  navbatda,  mamlakatimizda 
jchki  ekoturizmni  rivojlantirishga  katta  e ’tibor  berishimiz  lozim
151

---

boiadi. Chunki, davlat tabiat qo‘riqxonalariga turisiiarning, tabiatga 
qiziquvchiïaming  qo'yilmasligi  natijasida  aholining,  taîabalaming, 
maktab  o£quvchilarining  qo'riqxonalarimiz  haqidagi  biîimlari 
juda  karn.  Shuning  uchun  ham  xalqaro  ekoturizm  rivojlangan 
davlatlaming ayniqsa ekoturizm  rivojlangan Yevropa davlatîarining 
boy  tajribalarini  qo‘riqxonalarimizda  qoilash  vaqti  keldi.  Buning 
uchun  birinchi  navbatda  vatanimizda  alohida  muhofazadagi 
hududlardan  ekoturistik  maqsadlarda  foydalanishning  huquqiy 
m e’yorlarini  ishlab chiqishimiz lozim.
Shuning uchun ham, 0 ‘zbekiston Respublikasidagi davlat tabiat 
qo'riqxonalarida,  tabiat  buyurtmaxonalarida,  milliy  parklarida 
saqlanayotgan,  muhofaza  qilinayotgan  va  ko‘paytirilayotgan, 
noyobligi  bo‘yicha  endemik  bo‘lgan  va  xalqaro  miqyosdagi 
xalqaro  «Qizil  kitob»ga  kiritilgan  hayvonot va  o‘simliklar turlarini 
ham   ekoturizmda  foydalanish  uchun  tabiat  qo‘riqxonalarining 
ekoturistik reklamasiga kiritish ekoturistlarni tabiat qo£riqxonaiariga 
jalb  qilishda  maqsadli yo‘nalishlardan b o iad i,  deb  hisoblaymiz.
10.4.  0 ‘zbekistoïîitîsng  tablai  yodgorlildarî
Tabiat  haykaïlari  kelib  chiqishi  jihatidan  juda  xilma-xil 
bo‘!masin,  ularaing  har  birida  tabiat jarayonSarinmg  izlari  qolgan 
b oiadi.  Ulaming  holati,  tuzilishiga  qarab  ana  shu joy  tabiatidagi 
muammolarni  yechish  tadbirlarini  ishlab  chiqish  mumkin. 
0 ‘zbekistonning  tabiat  muzeylarining  ro‘yxatga  olinganlari  400 
ta.  Bularning ko'pchiligini «botanika muzeylari»  tashkil qiladi.  Bu 
muzeylardan 75 tasiga  «pasport»  berilgan,  ya’ni  davlat tornonidan 
qayd  qilingan va alohida  muhofaza qilinadi.
Davlat  tabiiy  yodgorliklari  ( 0 ‘zbekiston  Respublikasining 
«Muhofaza  etiladigan  tabiiy  hududîar  to ‘g‘risida»gi  Qonunining 
26-moddasiga  muvofiq  Davlat  tabiiy  yodgorliklari  III  îoifadagi 
M ETHga kiradi):
Yardanzi  tabiat  yodgorügi  Navoiy  viloyati  hokimiyatining 
21.04.97-yildagi  K -lî3 -so n li  qaroriga  muvofiq  tuzilgan  (sobiq
152

---

ittifoq  davrida  qo‘riqxona  maqomiga  ega  bolgan),  maydoni  320 
ga  ni  tashkil qlladi.
« Mingbuloq» tabiat yodgorligi Namangan viloyati hokimiyatining 
28.12.91-yiJdagi  164/14-sonli  qaroriga muvofiq tuzilgan,  maydoni 
1000
  ga  ni  tashkil  qiladi.
«Chsist»