0 ‘ т к I r h o s h I m o V

О ‘tkir Hoshimov
0 ‘ZBEK ISHI
0 ‘ta muhim ishlar bo‘yicha tergovchi Koryagin mashi- 
naning orqa o‘rindig‘ida o‘tirar, toliqqan edi. Eski ,Jiguli“ 
ikki betida baqateraklar tizilgan, onda-sonda paxta laxtaklari 
to‘kilib qolgan yoidan borar, mashina eshigi asabni qaqsha- 
tib, muttasil g‘iyqillardi.
Jumanov degani, mana, to‘rt oydirki, aybini bo‘yniga ol- 
maydi. U yoqda gruppa boshlig‘i Ambarsumyan siquvga olib 
yotibdi: ,3 iz sizni yosh, g‘ayratli mutaxassis sifatida bu ishga 
jalb qilgandik. Boshqalar obkom sekretarlarini yong‘oqdek 
chaqib tashladi. Siz bo‘lsangiz, allaqanday sovxoz direktorini 
eplay olmaysiz“.
Ming la’nat hammasiga! Paxtasigayam, Jumanovgayam! 
Awal ham ,,shug‘ullanishgan“ u bilan. Bir emas, ikkita ter­
govchi... Umuman, o‘rgimchak uyasiga o‘xshaydi bular. 
Hammasi chatishib ketgan.
Shu tobda mashina haydab borayotgan Berdiyev ham 
ko‘ziga shubhali ko‘rindi. Viloyat prokuraturasi xodimi. 
Peshka! Qarang, shuniyam tagida mashina. ,,Nol-olti“. 0 ‘zi- 
da-chi? Kichik adliya maslahatchisi-da! Mototsikl ham 
yo‘q... Muncha g‘iyqillaydi bu eshik?!
- Mashinangizni moylasangiz boimaydimi, Berdiyev?
Berdiyev ortiga qarab jilmaydi:
- Kechirasiz, Vasiliy Stepanovich! - dedi chap qo‘li bi­
lan rulni ushlaganicha, o‘ng qo‘lini ko‘ksiga bosib. - Mashi­
na meniki emas...
,,Qo‘lini ko‘ksiga qo‘yishga balo bormi? Qullik psixo- 
logiyasi!“
- Nima, otangiznikimi?
- Yo‘q, Vasiliy Stepanovich! Qo‘shnimizniki. Bir kunga 
so‘rab oldim.
Koryagin jilmaydi.
- Tushunarli... Bundan chiqdi, qo‘shningiz Qahramon...
- Qahramon! - Berdiyev favqulodda yangilikni xabar qi-

---

Uzun kechalar
97
layotgandek, samimiy shang‘illadi. - Qahramon Ona! 0 ‘n ik- 
kita bolasi bor.
,,Xo‘p qahramonlik qiptimi? Kalamushga o‘xshab bola- 
lash jasorat bo‘lsa... Aslida, mana qayerda yotibdi o‘g‘irlik- 
ning ildizi! Churvaqalar tug‘ilaversa, yeyman-ichaman deb 
og‘zini ochib turaversa...“
- Aytib qo‘ying, Berdiyev. Kampir mashinasining eshi- 
gini moylab yursin...
Berdiyev kuldi.
- Kampiming pravasi yo‘q, Vasiliy Stepanovich. Ma­
shina haydolmaydi.
- Bundan chiqdi, sizning ismingizga xatlatgan... „Qahra- 
mon“ga qanday qarindoshchiligingiz bor?
,,Qitmir“ savol, Koryagin o‘zining soddaligidan miyig‘i- 
da kuldi. Bordi-yu, Berdiyev mashinasini „Qahramon ona“ 
nomi bilan xaspo‘shlagan taqdirda ham og‘zidan gullarmidi? 
Har qalay yurist...“
- Aytdim-ku, qo‘shnisi bo‘laman! - Berdiyev orqaga o‘gi- 
rilib tag‘in shang‘illadi. - Mashinani kampiming to‘rtinchi 
o‘g‘li haydaydi. Pedagog. Krupskaya mukofoti laureati. Mak- 
tabda rus tilidan dars beradi.
„Laureat emish! Rus tilidan dars berarmish! Qani o‘sha 
laureatning shogirdlari? So‘roq paytida ko‘zini lo‘q qilib tu- 
radi. Rus tilini bilmasmish. Aslida-ku, sovet hokimiyatida 
oltmish to‘qqiz yil yashab rus tilini o‘rganmaslik... Biladi! 
Baloni biladi! 0 ‘zini go‘llikka soladi. Keyin majbur bo‘la- 
san Berdiyevga o‘xshagan mahalliy huquqshunoslami yor- 
damga chaqirishga...“
- Laureatingizning mashinasi tezroq yura oladimi, yo 
aravadan farqi yo‘qmi?
- Mayli-ku, yo‘l tor, Vasiliy Stepanovich! Telejka chiqib 
qolishi mumkin...
- Tor bo‘Isa, ko‘zingizga qarang! Meni birinchi marta 
ko‘rayotganingiz yo‘q!

---

98