0 ‘ т к I r h o s h I m o V

О ‘tkir Hoshimov
-
Kechirasiz, kimsiz? - dedi devordagi soatga tezgina 
qarab olib. 0 ‘n besh daqiqa qolibdi.
- Siz meni tanimaysiz, - notanish ovoz yig‘i aralash 
xo‘rsindi. - Siz bilan maslahatli ishim bor.
Marat ertaga keling demoqchi bo‘ldi-yu, aytolmadi, 
ko‘ngli boimadi.
- Keling hozir, - dedi yana soatga qarab, - ikkinchi qa- 
vatdaman.
Marat go‘shakni qo‘ydi-da, chiroqni yoqdi. „Hilola kutib 
qoladigan bo‘ldi-da“, deb o‘yladi ko‘ngli g‘ash bo‘lib.
Birozdan keyin eshik ochilib, ostonada ko‘hlikkina qiz 
ko‘rindi. Plashining yelkalari, qo‘lidagi yomg‘hpo‘shi ho‘l 
edi. ,,Yomg‘ir yog‘ayotgan ekan, - Maratning ko‘nglidagi 
g‘ashlik kuchayib ketdi. - Hilola xafa bo‘ladi-da“.
Qiz ichkariga kirishga qo‘rqqandek hamon ostonada tu­
rardi.
- 0 ‘tiring, - dedi Marat divanni ko‘rsatib.
Qiz divanning bir chekkasiga omonat o‘tirdi-da, qizarib 
ketgan ko‘zlari bilan unga qarab qo‘ydi.
- Vaqtingizni oldimmi?
- Nima boidi, singlim? - dedi Marat plashini yechib, 
stul suyanchig‘iga tashlarkan. - Nega xafa bo‘lyapsiz?
Qiz unga bir qarab qo‘ydi-yu, yana ko‘zlarida yosh qal- 
qidi.
- Men sizni yaxshi bilaman. - Qizning o‘pkasi to‘lib 
hiqillab qoldi. - Siz yaxshi, oliyjanob odamsiz.
Marat gapining davomini kutib, indamay o‘tiraverdi. 
Qiz plashining cho‘ntagidan ro‘molcha olib, ko‘z yoshla- 
rini artdi.
- Bir yigit bor edi. - Qiz yuzini deraza tomonga burib 
oldi. - Bir-birimizni yaxshi ko‘rardik. Men dars tayyor- 
lagani uning yotoqxonasiga borib turardim... - Qiz jimib 
qoldi-da, birdan ho‘ngrab yubordi. - U meni aldab ketdi. 
Armiyaga ketib qoldi.

---

Uzun kechalar
149
Marat tushundi. Ko‘nglini kemirayotgan g‘ashlik bo- 
shini sirqiratib yubordi. U kafti bilan peshanasini changal- 
lagancha so‘radi:
- Endi nima qilmoqchisiz?
Qiz yarq etib unga qaradi.
- 0 ‘zimni o‘ldiraman!
- Bo‘lmagan gap! - Marat qo‘lini shartta tushirdi-da, 
sovuqqina gapirdi. - 0 ‘zini o‘ldiradigan odam aw al e’lon 
qilib, keyin o‘ldirmaydi.
Qiz achchiq haqiqatni shundoqqina ko‘z o‘ngiga keltirib 
qo‘ygan Maratga hayron qarab qoldi.
- Onangiz bormilar? - dedi Marat biroz yumshoq ohangda.
Qiz asabiylik bilan qo‘l siltadi.
- Ular nimani tushunardi? Eski odam... Erga beramiz 
deb yotishibdi.
„Qachondan buyon sen yangi odam bo‘lib qolding! -
deb o‘yladi Marat g‘ijinib. - Duch kelgan odamning oldida 
quchog‘ini ochish yangilig-u, nomusli bo‘l deyish eski- 
likmi?“
Marat ko‘pdan buyon shu gaplami o‘ylab yurardi. Mana, 
yana bir misol. U o‘zini bosib oldi. „Bu qiz tanbeh eshitgani 
emas, maslahat so‘ragani kelgan-ku“.
- Xat yozyaptimi? - dedi u xotirjam ohangda.
- Erga tegib ketaver, debdi. - Qiz uf tortdi.
- Nega shunaqa deb yozganini bilasizmi?
Qiz ma’yus bosh chayqadi.
- Sizga ishonmayapti!
Qiz bunisini hech o‘ylab ko‘rmagan bo‘lsa kerak, kiprik­
larini hayron pirpiratdi:
- Nega ishonmaydi?
- Siz har safar yig‘lab yozavermang, - dedi Marat uning 
savolini eshitmagandek. - Endi siz qancha yalinib yozsangiz, 
u shuncha uzoqlashib ketaveradi.
- Nima qilay bo‘lmasa? - dedi qiz o‘kinch ohangida.

---

150