Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

Пластмассаларнинг ҳажмий оғирлиги 8 дан 2200 кг/м 3 гача бўла- 
ди, яъни оғирлиги алюминдан 2 марта, пўлат, мис ва қўрғошин- 
дан 5— 10 марта енгил, мустаҳкамлиги эса юқори. Тўлдиргичлар 
қўшиб ишланган мураккаб пластмасса листларидан текстолитнинг 
чўзилишга бўлган мустаҳкамлик чегараси 150 МПа гача бўлса, ёғоч 
толаси қўшиб ишланган пластмассаники 350 МПа гача, С ВАМ 
ники (толали шишасимон анизотрон ашёлар) эса 470—950 МПа 
гача бўлади. Агар таққосланса, маркаси Ст-3 бўлган пўлатнинг чўзи- 
лишдаги мустаҳкамлик чегараси 450—480 МПа га тенг, холос.у 
Илмий изланишлар натижасида ҳозир магнит хусусиятига эга 
бўлган, шунингдек, ток ўтказувчан ҳамда ярим ўтказувчан пласт- 
массалар ҳам олинмоқда. Юқори мустаҳкам ҳамда зарарли муҳитга 
чидамли бўлган полимер-цемент ва пласт-бетонлар қурилишда 
кўплаб ишлатилмокда. Уларни олишда боғловчи модда ўрнига смола 
билан қориштирилган цемент ишлатилади. Органик смолалар са­
ноатда локлар, чидамли бўёкдар, гидрофоб суюқликлар ва синте­
тик елимлар олишда қимматли ҳисобланади.
Пластмассанинг қурилиш ашёлари сифатидаги камчилиги улар­
нинг иссиққа унча чидамли эмаслиги (60—400°С гача), иссикдан 
кенгайиш коэффициентининг катталиги ва ёнувчанлигидир. Кўп 
пластмассалар паст ҳароратда эгилувчанлик хусусиятини йўқотиб, 
мўрт бўлиб қолади. Булардан ташқари, пластмассалар оддий ҳаро- 
ратда ҳам эгилади. Бу хусусият улардан конструкциялар ишлашга 
имкон бермайди. Кўпгина термопластик пластмассаларнинг мус- 
таҳкамлиги ҳарорат таъсирида камаяди.
«ли- 
ф 
r ; 'r
' rJ'
л'ДЛ
Пластмассанинг қурилишда ишлатилиши
j
Пластмасса асосида қулай ва арзон янги қурилиш ашёларини