‘ zbek isto n r espublik as1 o liy V a ‘rta m a X su s t a ’lim vаулri jg I n izo m iy nom idagj

I. Og‘zaki sliakldagi yakuniy baholashga tayyorgarlik
(tayyorgarlik semestr davoinida olib boriladi).
II. Nazorat uchun variantlar.
1 -variant
56

---

2-variant
t. Fonologiya nimani o'rganadi? Bu sohada ishlagan va ishlayotgan o‘zbek 
tilshunoslaridan kimlarni bilasiz?
2. Orfografiyaning grafik, shakliy-an’anaviy va semantik-uslubiy prinsiplari haqida 
ma’lumot bering.
3. Uch fonemali (bir bo‘g‘inli) ikkita so‘z (kvaziomonim) toping, ulardagi 
fonemalaming differensial belgilarini, shu belgilar asosida yuzaga kelgan fonologik 
oppozitsiyani (zidlanishni) aniqlang.
3-variant
1. Eksperimental (instrumental) fonetika nimani o‘rganadi? Shu sohada ishlagan 
o'zbek tilshunoslaridan kimlarni bilasiz?
2. Orfografiyaning tarixiy-an’anaviy va differensial prinsiplari haqida m a’lumot 
bering.
3. Quyidagi toponimning (joy nomining) imlo qoidasiga mos ravishda yozilgan 
shaklini aniqlang, mazkur qoidaning mazmunini tushuntiring.
To ‘y tepa, To 'ytepa. To 'y
-
tepa.
Туй тепа, Туйтепа, Туй
-
тепа.
4-variant
1. Tafsifiy (sinxron) va tarixiy (diaxron) fonetika haqida m a’lumot bering. Bu 
sohalarda ishlagan o'zbek tilshunoslaridan kimlarni bilasiz?
2. Grafemaning ichki (mazmun) planidagi referentini qanday tushunasiz? 
Referentlarning turiga ko‘ra grafemalarning qanday tiplari o'zaro farqlanadi?
3. Qo'shma so'zlar qaysi qatorda to 'g 'ri yozilgan?
A.Куз ойнак, %аво ранг, ме^нат севар, муз ёрар.
K o'z oynak, havo rang, mehnat sevar, muz yorar.
B. Кузойнак, з;аво ранг, мехнатсевар, муз ёрар.
Ко ‘zoynak, havorang, mehnatsevar, muzyorar.
D. Куз-ойнак, %аво-ранг, ме^нат-севар, муз-ёрар.
Ko'z-oynak, havo-rang, mehnat-sevar, muz-yorar.
E. Кузойнак, %аворанг, мехнатсевар, музёрар.
Ко ‘z oynak, havo rang, mehnat sevar, muz yorar.
5-variant
1. Qiyosiy fonetika nimani o'rganadi? Bu sohada ishlagan va ishlayotgan o'zbek 
tilshunoslaridan kimlarni bilasiz?
2. Orfografiyaning fonetik, fonematik va morfologik prinsiplari qanday farqlanadi?
3.
 Eng 
so'zining fonetik va grafemik tarkiblarini, grafemalaming ifoda va mazmun 
planlariga ko'ra turlarini aniqlang.
6-variant
1. Xususiy fonetika nimani o'rganadi?
2.
Grafemalarning ifoda planini qanday tushunasiz? Ifoda planiga k o 'ra grafema­
laming qanday tiplari bor?
3. Qaysi qatorda ot va fe’llar imlosiga amal qilingan?
А Шовил. шовилламок shovil, shovillamoq.
В. Шовул, шовулламок, shovul, shovullamoq.
57

---