‘ zbek isto n r espublik as1 o liy V a ‘rta m a X su s t a ’lim vаулri jg I n izo m iy nom idagj

I. USLUBIY KO RSATMALAR
"Hozirgi o 'z b e k adabiy tili” fani bo‘yicha talabalarning mustaqil ishlarini 
tashkil etish, nazorat qilish va baholash tartibi 0 ‘zbekiston Respublikasi O liy v a o ‘rta 
m axsus ta ’lim vazirligining 2009- yil 14- avgust 286-sonli “T alabalar m ustaqil 
ishlarini tashkil etish to ‘g ‘risida”gi buyrug‘iga va m azkur buyruq bilan tasdiqlangan 
“T alabalar m ustaqil ishini tashkil etish va nazorat qilish b o 'y ich a y o ‘riqnom a”siga 
m uvofiq ravishda olib boriladi.
T ajribadan m a’lum ki, talaba m uayyan fan bo‘yicha m ustaqil ravishda 
shug‘ullangan, o ‘z ustida tinim siz ishlagan taqdirdagina 
m azkur fanni, undagi 
bilim lar sirasini chuqur o'zlashtiriib olishi m um kin. D em ak, m ustaqil ta ’lim 
talabalarning 
bilimini, k o ‘nikm asini va m alakalarini 
shakliantirish jarayonining 
airalm as 
qism idir, 
u talabalarning m ustaqil faoliyat k o ‘rsatish qobiliyatini 
rivojlantiradi, ularda ilodiy ishlashga qiziqish u y g ‘otadi
Shuni ham ta ’kidlash kerakki, axborot va bilim lar doirasi tez su r’atlar bilan 
kengayib borayotgan hozirgi shareitda barcha m a’lum otlam i faqat dars paytida 
talabalarga yetkazish qiyin. Shuning uchun talabalarning m ustaqil ta ’lim olishlarini 
rejalashtirish, tashkil etish va buning uchun barcha zaruriy shart-sharoitlarni yaratish, 
dars m ashg‘ulotlarida talabalarni o ‘qitish bilan birg a ulam i k o ‘proq o ‘qishga 
o ‘rgatish, bilim olish y o ‘llarini k o ‘rsatish, m ustaqil ta ’lim olish uchun y o ‘llanma 
berish oliy ta ’lim m uassasasining asosiy vazifalaridan biri hisoblanadi.
"Hozirgi o ‘zbek adabiy tili" 
fanining birinchi bloki (kirish, fonetika, 
fonologiya, 
grafika, 
orfografiya 
va 
orfoepiya 
boMimiari) 
oquv 
rejasida 
belgilanganidek birinchi kursning 2-sem estrida o ‘qitiIadi. Fanning m azkur b o ‘limlari 
uchun jam i 86 soat ajratilgan, bu soatlam ing ichki taqsim oti quyidagicha: ma'ruzalar-
18,: am aliy m ashg‘ulotlar - 14, laboratoriya m ash g ‘ulotlari - 16, m ustaqil ta ’lim- 
38soat.
T alabaning m ustaqil ishi "Hozirgi o ‘zbek adabiy tili" fanini o ‘zlashtirish uchun 
o ‘quv rejasida belgilangan o ‘quv ishlarining tarkibiy qismi b o ‘lib, u m etodik va 
axborot resurslari bilan ta'm inlanadi ham da bajarilishi reyting tizimi talablari asosida 
nazorat qilinadi.
M ustaqil t a ’lim ning asosiy m aqsadi talabalarda m uayyan o ‘quv ishlarini 
m ustaqil 
ravishda 
bajarish 
uchun 
zarur 
b o ‘lgan 
bilim
va 
ko‘nikm alarni 
shakllantirishdir. Bunga erishish y o ‘lida bajariladigan ishlar o'qituvchi va talaba 
o ‘rtasida quyidagicha taqsim lanishi mumkin:
0 ‘qifuvchi:
- mustaqil ish m avzularini belgilaydi;
- har bir m avzuga aloqador asosiy va q o ‘shim cha adabiyotlar, m anbalar 
ro ‘yxatini tayyorlaydi (ro ‘yxatga darslik va o ‘quv qoMlanmalari, m etodik q o ‘llanm a 
va ko‘rsatm alar kiritiladi);
3

---

- liar bir m avzu bo'yicha topshiriq turlarini ishlab chiqadi;
- topshiriqlam ing bajarilishini nazorat qilish tartibini va kunlarini belgilaydi;
- nazorat jarayonida har bir talabaning tegishli mavzularni o ‘zlashtirganlik 
darajasini baholab boradi, shu asosda ikkinchi joriy nazorat 
ballarini chiqaradi 
(birinchi joriy nazorat ballari talabalarning m a’ruzalar, amaliy va laboratoriya 
m ashg'ulctlaridagi ishtirokiga va javoblariga qarab chiqariladi );
- joriy, oraliq va yakuniy nazorat uchun savolnom alarni, yozm a ish va test 
variantlarini oldindan tayyorlab, talabalarga beradi, shu asosda talabalarning sem estr 
davom ida o ‘z bilim larini mustaqil ravishda nazorat qilib borishlarini ta ’minlaydi;
- talabalam i reyting jadvali va baholash mezonlari bilan tanishtiradi;
- sem estr oxirida m ustaqil ish natijalarini umum lashtiradi.
T alab a:
har bir mavzu b o 'y ich a ko'rsatilgan adabiyotlarni o 'q ib , o'zlashtirib, 
konspektlashtirib boradi;
- mustaqil ish jarayonida o ‘zi aniqlagan yangi m anbalardan - ilmiy 
to ‘plam larda e ’lon qilingan maqolalardan, ilmiy va om m aviy davriy nashrlardan, 
internet tarm og'idagi tegishli m a'lum otlardan, u yoki bu mavzu bo‘yicha avval 
bajarilgan ishlardan qo‘shim cha m anba sifatida foydalanib turadi;
- tekshirish savollariga jav o b lar tayyorlaydi;
- tayanch tushunchalar ustida ishlaydi;
- o ‘qituvchidan tegishli m aslahatlam i olib turadi;
- joriy, oraliq va yakuniy nazorat uchun tuzilgan savolnom alar, yozm a ish 
variantlari va test topshiriqlari ustida tadrijiy raqvishda (semestr davomida) ishlab 
boradi, shu asosda o ‘z bilim ini nazorat qilib turadi;
- belgilangan kunlarda o ‘qituvchi nazoratidan o ‘tib turadi va olgan ballarini 
jam lab boradi.
E s I a t ni a: 
1) talaba uchun fan b o ‘yicha mustaqil ish topshiriqlari o'q u v
m ashg'ulotini bevosita olib boruvchi o ‘qituvchi tom onidan tuziladi ham da kafedra 
m udiri tomonidan tasdiqlanadi; 2) talabaning mustaqil ishini nazorat qilish o'q u v
m ashg'uiotlarini olib boradigan o'qituvchi tom onidan am alga oshiriladi; 3) "Hozirgi 
o 'zb ek adabiy tili" fani bo 'y ich a talabalarning mustaqil ishlari 
o 'quv semestri 
davom ida jo riy nazorat ballariga, sem estr yakunida esa umum iy reyting balliga 
qo'shiladi.