техника тараққиётйни тўгри назорат этмаслик, табиат ресурсларидан
окилона теж аб-тергаб фойдаланмаслик ва бош ка бир қатор омиллар
табиат билан инсон ўртасида ўтиб бўлмас говни пайдо килди. Ии-
сон ф аолиятининг атроф-мухитга таъсири шу дараж ада к а п а хавф
тугдирмокдаки, бугунги кунда инсоннинг келаж акда социобиологик
ту р сифатида сакланиб колиши хам катга сурок остида ту рибди.
Урушдан кейинги даврдан бош лаб атроф-мухитни мухофаза
килиш муаммоси нақадар муҳимлигини англаш тендеицияси кучай
ди. Буни биз БМ Тнинг шу муаммо ю засидан 1977 йилда Стокгольм-
да, 1994 йилда Бразилияда булиб утган махсус конференцияларда
атроф-муҳитни кўриклаш масалаларига
к а п а эътибор берилганли-
гида кўрамиз. Бундан таш кари, бу м уаммонинг мухим лигини хеч
качон эсдан чикармаслик учун бир катор индустриал жихатдан ри-
вожланган давлатларнинг ҳукуматларида табиатдан ф ойдаланиш ва
табиатни асраш бўйича министрлик лавозим ининг таш кил
этилган-
лигини таъкидлаб ўтиш лозим. Бу муаммони ўрганиш масалаларида
Рим клуби узининг катта хиссасини кўш ди. 1972 йилда Д. Медоуз
ва унинг каебдош лари Рим клуби топш иригига биноан “У сиш нииг
чегараси” китобини чиқарди. Бу китобда бир катор м асалалар ёри-
тилган ва бу муаммо келтириб чикариш и мумкин булган окибатлар
тўгрисида фикр юритилган.
Воксалар ж араёнини ижобий холатга келтириш учун бу тенден-
цияларни узгартириш ва иктисодий-экологик стабилликни таъ м и н
лаш учун ш арт-ш ароит яратиш ни хисобга олиш керак. Бу эса, уз
навбатида. озик-овкат маҳсулотиларини,
энергия ва саноат ишлаб
чикариш нинг кўрсаткичларини тартибга солиб туриш ии, моддий ва
энергетик ресурслардан фойдаланиш самарадорлигини ош ириш ни,
ахолининг ўсиш дараж аси ва моддий бойликларни авайлаб-асраш ва
реж алаш тирилган холда эхтиёж га караб истеъмол килиш ни хамда
бош ка шу каби чора-тадбирларни ам алга ош ириш ни кўзда тутади.
Бош кача
айтганда, инсоният социобиологик тур сифатида йўколиб
кетмаслиги учун онгли ва реал вазифаларни ўз олдига кўйиш и, та
биатнинг имкониятларидан келиб чикган холда ф аолият ю ритиш и
м аксадга мувофиқдир. Инсон узининг табиат олдидаги урииии
тугри англаш и, агар чегарадан чикса,
кандай окибатларга олиб ке-
лиш ини д оим о эсада тутмоги лозим. Ш у сабабли хозирги давргача
хам қўлланиб келинаётган “ Инсон - табиат хукм дори". “И нсоннинг
вазифаси - забиатни бўйсундирипГ каби ш иорларни узгартириш
ва ўриига “ Инсон - табатнииг органик кисм и”, “Инсон - табиат-
40
ниш бир бўлаги” деган ш иорларга ам ал килиш керак. У уз олдига
кўйган максадларни табиат конуниятлари мақсад-моҳиятидан
четга
чикмаган холда амалга ош ириб бориши керак.
5- §. XXI аср бўсағасида и н с о н и ят т а р а к к и ё т и н и н г
асосий н а т и ж а л а р и
Do'stlaringiz bilan baham: