£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а



Download 2,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet95/431
Sana08.07.2021
Hajmi2,71 Mb.
#113204
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   431
Bog'liq
ozbekiston tarixi darslik

Jahon fani va 

tsivilizatsiyasiga 

hissa qo‘shgan

 

buyuk 



allomalarimiz

 



bag’ishlangan.  Ahmad  al-Farg’oniy  etuk  astronom,  matematik  va  geograf  olim  sifatida 

shuhrat  topgan.  Juda  ko’plab  fundamental  asarlarning  muallifi,  Bag’doddagi  Baytul 



Hikma (akademiya)ning nomdor namoyandalaridan biridir.

 

Al-Farg’oniy  ilmiy  salohiyatining  mahsuli  bo’lgan  «Astronomiya  asoslari 



haqida kitob», «Asturlub yasash haqida kitob», «Al-Farg‘oniy jadvallari», «Oyning 

Er ostida va ustida bo‘lish vaqtlarini aniqlash haqida risola», «Etti iqlimni hisoblash 

haqida»,  «Al-Xorazmiy  «Zij»ining  nazariy  qarashlarini  asoslash»  nomli  kitoblari 

haqli  ravishda  jahon  fani  xazinasining  noyob  durdonalari  sanaladi.  U  G’arb  olimlari 

orasida «Alfraganus» nomi bilan mashhur.

 

Jahon  fani  ravnaqiga  benazir  hissa  qo’shgan  Uyg’onish  davri  daholari  orasida 



buyuk  yurtdoshimiz  Abu  Nasr  Forobiy  (873-950)  siymosi  yorug’  yulduzdek  fan 

osmonida  charaqlab  turadi.  O’zining  qomusiy  bilimlari,  ayniqsa  falsafa  sohasidagi 

betimsol  xizmatlari  bilan  u  «Al-Muallim  as-soniy»  -  «Ikkinchi  muallim»  (Aristoteldan 

keyin), «Sharq Arastusi» nomi bilan mashhurdir.

 

Ilmu  urfonga  oshuftalik,  insoniyat  baxtu  saodati  yo’liga  o’zni  baxshida  etishlik 



Farobiyni o’z tug’ilgan ona yurti - Forob-O’trorni o’smirlik chog’idanoq tark etib, o’sha 

davrning eng mashhur ilm maskanlari hisoblangan Eron va Arabiston shaharlariga borib, 

bir umr ilm-fan bilan mashg’ul bo’lishga undaydi. U tabiiy va ijtimoiy fanlarga oid 160 

dan ziyod asarlar yaratgan. Ayniqsa falsafa ilmini rivojlantirishga katta ulush qo’shgan.

 

Forobiyning  Aristotel  (Arastu)  asarlarini,  xususan  uning  «Metafizika»,  «Etika», 



«Ritorika»,  «Sofistika»  singari  shoh  asarlarini  chuqur  ilmiy  sharhlash,  mazmun-

mundarijasini teran yoritib berishdagi xizmatlari benazirdir.

 

Forobiyning  «Ilmlarning  kelib  chiqishi  va  tasnifi»,  «Falsafaga  izohlar»,  «Fozil 



odamlar  shahri»singari  asarlari  alloma  qiziqish  doirasi,  ma’naviy  olamining  nechog’lik 

kengligi, behududligidan nishona berib turadi.

 

O’rta  asrlar  davri  sharoitida  Vatanimiz  sharafini  o’zining  beqiyos  dunyoviy 



asarlarida ulug’lagan, astronomiya, fizika, matematika, geologiya, geodeziya, geografiya, 

mineralogiya,  tarix  singari  fanlar  yo’nalishida  mislsiz  kashfiyotlar  qilgan  qomusiy  bilm 

sohiblaridan  yana  biri  Abu  Rayhon  Beruniy  (973-1048)dir.  Asli  Xorazm  yurtidan 

bo’lgan allomaning butun hayoti to’laligicha ilm-fanga bag’ishlangan.

 

Uning  qalamiga  mansub  yuzlab  noyob  asarlar  ichida  bizning  davrimizgacha 



saqlanib,  o’z  bebaho  ahamiyatini  yo’qotmay,  bugungi  avlod  kishilari  uchun  o’rganish 

manbai  bo’lib  kelayotganlari  ham  talaygina.  Bular  jumlasiga  «Qadimgi  xalqlardan 



qolgan  yodgorliklar»,  «Xorazmning  mashhur  kishilari»,  «Hindiston»,  «Ma‘sud 

qonuni», «Mineralogiya», «Saydona», «Astrologiyaga kirish», «Astronomiya kaliti», 

«Jonni davolovchi quyosh kitobi», «Foydali savollar va to‘g‘ri javoblar», «Ibn Sino 


Download 2,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   431




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish