£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

Inson huquqlari va

 

erkinliklarining

 

kafolatlanishi

 

---

mavqeidan  qat’iy  nazar  qonun  oldida  tengdirlar.  O’zbekistonda  yagona  fuqarolik 

o’rnatilgan.  Har  bir  fuqaro  yashash,  shaxsiy  daxlsizlik,  turar  joy  daxlsizligi,  bir  joydan 

ikkinchi  joyga  ko’chish,  so’z  va  e’tiqod  erkinligiga  ega  bo’lib,  bu  huquqlar  davlat 

tomonidan himoya  qilinadi.  Fuqarolarning  istagan dinga e’tiqod qilish  yoki hech qaysi 

dinga e’tiqod qilmaslik huquqi qonun bilan mustahkamlab qo’yilgan.

 

O’zbekistonda shaxs erkinligi, inson huquqlarining muhofazasi va kafolati, mehnat 

va  kasbni  erkin  tanlash  huquqi,  ta’lim  olish,  ijtimoiy  muhofaza  va  boshqa  huquqlari 

qonun bilan himoya qilinadi.

 

1995  yil  23  fevralda  birinchi  chaqiriq  Oliy  Majlisning  birinchi  sessiyasida  Oliy 

Majlisning  Inson  huquqlari  bo’yicha  Vakili  (Ombudsman)  lavozimi  ta’sis  etildi  va  bu 

lavozimga  Sayyora  Rashidova  saylandi.  Uning  maqomi  va  faoliyat  doirasi  1997  yil  26 

aprelda  qabul  qilingan  Oliy  Majlisning  "Inson  huquqlari  buyicha  vakili  (Ombudsman) 

to’g’risida"  gi  qonun  bilan  belgilab  berildi.  Vakil  BMTning  inson  huquqlari  bo’yicha 

markazi,  EHXTning  demokratik  institutlar  va  inson  huquqlari  bo’yicha  byurosi  bilan 

yaqin hamkorlikda faoliyat ko’rsatmoqda.

 

O’zbekiston Respublikasining 1995 yil 30 avgustda qabul qilingan "Fuqarolarning 

huquq  va  erkinliklarini  buzuvchi  harakat  va  qarorlar  ustidan  sudga  shikoyat  qilish 

to’g’risida"gi qonuni Inson huquqlari va erkinliklarini kafolatlashga xizmat qilmoqda.

 

O’zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  1996  yil  oktyabr  oyida  e’lon  qilingan 

"Inson  huquqlari  bo’yicha  O’zbekiston  Respublikasi  Milliy  markazini  tuzish 

to’g’risida"gi  Farmonga  binoan  inson  huquqlari  bo’yicha  O’zbekiston  Respublikasi 

Milliy markazi tashkil etildi.

 

O’zbekistonda fuqaro va davlat bir-biriga nisbatan bo’lgan huquqlari va burchlari 

bilan  bog’langan.  Davlat  o’zining  fuqarolar  oldidagi  vazifalarini  bajarmoqda. 

Fuqarolarning  erkinliklari  va  huquqlarini  amalda  himoya  qilmoqda.  Shuningdek, 

fuqarolarning ham davlat oldidagi burchlari, majburiyatlari belgilab qo’yilgan.

 

Fuqarolar Konstitutsiya va qonunlarga rioya etishga, boshqa kishilarning huquqlari, 

erkinliklari, sha’ni va  qadr-qimmatini  hurmat  qilishga  majburdirlar.  Davlat har  bir  inson 

zimmasiga  tarixiy,  ma’naviy  va  madaniy  merosni  avaylab  asrash,  atrof  tabiiy  muhitga 

ehtiyotkorona  munosabatda  bo’lish, soliq  va  yig’imlarni  to’lash  majburiyatini  yuklaydi. 

Konstitutsiyaning  52-moddasida  "O’zbekiston  Respublikasini  himoya  qilish  -

O’zbekiston Respublikasi har bir fuqarosining burchidir. Fuqarolar qonunda belgilangan 

tartibda harbiy yoki muqobil xizmatni o’tashga majburdirlar", deb belgilab qo’yilgan.