£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

Agrar islohotlar    Agrar islohotlarga ustuvorlik berildi. Negaki, respublika

 

aholisining 62 foizi qishloqda yashaydi, qishloq xo’jaligida YaIM ning 30 foizi, 

mamlakat valyuta tushumlarining 55 foizi shakllanadi. Agrar islohotlar natijasida 

qishloq xo’jaligidagi davlat tasarrufidagi mulk xususiylashtirildi. Bugungi kunda 

qishloq xo’jaligida nodavlat sektorining ulushi 100 foizni tashkil qilmoqda.

 

Islohotlar yillarida odamlarga shaxsiy tomorqa uchun qo’shimcha ravishda 550 

ming gektar sug’oriladigan er ajratildi va shaxsiy tomorqa uchun berilgan er maydoni 700 

ming gektarga etdi, 9 milliondan ortiq odam ana shu er hosilidan foydalanmoqda.

 

Qishloqda xo’jalik yuritishning maqbul shakllarini yaratishga alohida e’tibor berildi. 

Agrar  islohotlarning  dastlabki  yillarida  sovxoz  va  kolxozlar  jamoa  xo’jaliklariga 

aylantirilgan  edi.  Ammo  ular xo’jalik  yuritishda o’zlarini to’la-to’kis oqlamaganliklari 

tufayli mulk paylari asosida shirkatlarga aylantirildi. 1999 yilda 898 ta, 2000 yilda 856 ta 

qishloq xo’jaligi korxonalari shirkatlarga aylantirildi. Ularning umumiy soni 2002 yilning 

1 yanvari holatiga ko’ra ruspublika bo’yicha 1900 taga etdi, ularda 1 mln. 400 ming kishi 

shirkat  a’zosi  sifatida  mehnat  qildi.  Agrar  munosabatlar  tizimida  shirkat  xo’jaligida 

paychilik asosiga qurilgan oila pudratiga keng o’rin berildi.

 

Qishloq  xo’jaligida  fermer  va  dehqon  xo’jaliklari  salmoqli  o’rin 

egallamoqda.  2004  yilda  fermer  xo’jaliklari  soni  85,5  mingdan  ziyodni  tashkil 

etdi.  Bu  turdagi  xo’jaliklar  don,  kartoshka,  sabzavot-poliz  mahsulotlari,  go’sht, 

sut, tuxum etishtirishda tobora salmoqli o’rinni egallab qishloq xo’jalik ekinlarini 

etishtiradigan asosiy ishlab chiqaruvchilarga aylanmoqda.

 

Qishloqda  shaxsiy  yordamchi  xo’jaliklar  dehqon  xo’jaliklari  sifatida  qayta 

shakllandi.  Dehqon  xo’jaligi  -  bu  oilaviy  mayda  tovar  xo’jaligi  bo’lib,  tomorqa  er 

uchastkasi oila boshlig’iga umrbod meros qilib beriladi, mahsulotlar oila a’zolarining 

shaxsiy  mehnati  asosida  etishtiriladi  va  sotiladi.  2003  yilda  3,5  mln.dan  ortiq  dehqon 

xo’jaligi faoliyat yuritdi respublikada etishtirilgan go’shtning 93,7 foizi, sutning 95,9 foizi, 

kartoshkaning 90 foizi, sabzavot-poliz mahsulotlarining 70,3 foizi, tuxumning 53,5 foizi 

dehqon xo’jaliklari tomonidan tayyorlandi.

 

328

 

---

2003  yilda  respublikamiz  qishloq  xo’jaligida  ishlab  chiqarilgan  jami 

mahsulotlarning 22,2 foizi shirkat xo’jaliklariga, 14,9 foizi fermer xo’jaliklariga, 62,9 foizi 

dehqon xo’jaliklarida etishtirildi.

 

Mustaqillik  yillarida  amalga  oshirilgan  agrar  islohotlar  natijasida  qishloq  hayoti 

yangilandi,  dehqon  va  fermerning  mehnatga  munosabati,  dunyoqarashi  o’zgardi.  Ular 

erning  haqiqiy  egasiga,  o’z  mehnati  evaziga  etishtirgan  mahsulotning  egasiga 

aylanmoqda.