£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

Mahalliy davlat 

hokimiyati

 

---

Boshqaruv sohasidagi islohotlar

 

O’zbekistonda boshqaruv tizimi tubdan isloh

 

 ---------------------------------  qilindi. Bozor iqtisodiyotiga o’tishni ta’minlovchi,

 

bozor munosabatlarining faoliyati uchun imkon 

beruvchi yangi boshqaruv strukturasi yaratildi. Markazlashtirilgan tartibda qayta 

taqsimlash mexanizmidan bozor mexanizmiga, qattiq mahkamachilik va ma’muriy-

buyruqbozlikdan huquqiy boshqaruvga, iqtisodiy omillar orqali o’zini-o’zi idora 

etishga o’tildi.

 

Ma’muriy-buyruqbozlik, to’rachilik tizimining o’zagini tashkil etgan Davlat reja 

qo’mitasi,  Davlat  ta’minot  qo’mitasi,  Davlat  narxlar  qo’mitasi,  Davlat  agro-sanoat 

qo’mitasi va boshqa qo’mitalar, vazirliklar, ularning ma’muriy apparatlari tugatildi.

 

Respublikada moliya va bank tizimi tubdan o’zgardi. Moliya vazirligi respublika 

byudjetini  shakllatirish  bilan  bir  qatorda,  davlat  soliq  siyosatini,  moliya  siyosatini 

belgilamokda, valyuta ishlarini boshqarmoqda. Bank tizimi isloh etildi. Davlat banki va 

uning  bo’linmalari  tugatildi,  Markaziy  bank,  Tashqi  iqtisodiy  faoliyat  milliy  banki, 

ixtisoslashtirilgan aktsiyadorlik - tijorat banklari - "O’zsanoatqurilishbank", "Paxtabank", 

"O’zjamg’armabank",  "G’allabank",  "Tadbirkorbank",  "Savdogarbank",  xususiy  va 

boshqa  banklar  tuzildi.  Banklarning  mustaqilligi  va  pul  muomalasi  ahvoli  uchun 

javobgarligi oshirildi.

 

Davlat nazorati tizimi tartibga solindi. Davlat soliq qo’mitasi, Bojxona qo’mitasi 

tuzildi. Davlat nazorati qo’mitasi, uning joylardagi organlari tugatildi. Prezident devonida 

nazorat inspektsiyasi, hokimiyatlarda tegishli nazorat inspektsiyalari tuzildi.

 

Davlat  mulkini  boshqarish  va  tadbirkorlikni qo’llab-  quvvatlash  davlat  qo’mitasi 

tashkil  etildi.  Bu  qo’mita  mulkni  davlat  tasarrufidan  chiqarish  va  xususiylashtirish 

dasturlarini ishlab chiqishda, ko’p ukladli iqtisodiyotni shakllantirishda muhim tadbirlarni 

amalga oshiradi. Qo’mita investitsiya fondlari, fond birjalari, ko’chmas mulk birjalari, 

auditorlik xizmatlari va boshqa bozor strukturasi tuzilmalarini tashkil etmoqda.

 

O’zbekistonning ishlab chiqarish, transport bo’yicha tarmoq vazirliklari tugatilib, 

ular  o’z-o’zini  mablag’  bilan  ta’milaydigan  uyushmalarga,  kontsernlarga, 

korporatsiyalarga va boshqa xo’jalik birlashmalariga aylantirildi. Avtomobil transportida, 

qurilishda boshqaruv tizimi qayta tuzildi.

 

O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  va  o’rta  maxsus  ta’lim  vazirligi,  Xalq  ta’limi 

vazirligi, Sog’liqni saqlash vazirligi, Madaniyat ishlari vazirligining strukturasi, faoliyat va 

ish yuritish usullari tubdan o’zgardi.

 

Umummilliy  ahamiyatga  molik  bo’lgan  tarmoqlarda,  masalan,  sayohatchilik, 

transport, madaniyat, kino, televidenie va radio tizimi va boshqalarda iqtisodiy jihatdan 

mustaqil bo’lgan milliy kompaniyalar tashkil etildi.

 

Shunday  qilib,  mustaqillik  qo’lga  kiritilgandan  beri  o’tgan  qisqa  tarixiy  davrda 

huquqiy  davlat,  uning  zamonaviy  hokimiyat  organlari  barpo  etildi,  ixcham,  ochiq  va 

tadrijiy  rivojlanishga  ega  bo’lgan  ijtimoiy-siyosiy  tizim  yaratildi.  Bugungi  kunda 

markaziy  va  yuqori  davlat  boshqaruv  idoralari  vazifalarini  davlat  hokimiyatining  quyi 

tizimlariga, fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlariga bosqichma-bosqich o’tkaza 

borishni ta’minlashdan iboratdir.

 

317

 

---