£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

Transport 50-80-yillarda temir yo’l transporti ancha rivojlandi. 50-yillarda uzunligi 627

 

km  bo’lgan  Chorjo’y-Qo’ng’irot  temir  yo’li  qurildi  va  Quyi  Amudaryo  shahar  va 

tumanlari O’zbekistonning boshqa hududlari hamda Ittifoq markazi bilan temir yo’l orqali 

bog’landi. 1962  yilda qurilgan, uzunligi 280 km bo’lgan Navoiy-Uchquduq temir  yo’li 

yangi topilgan konlarni sanoat markazi bilan bog’ladi.

 

Mirzacho’l,  Jizzax,  Qarshi  cho’llarida  yangi  erlarni  o’zlashtirish  bilan  bog’liq 

ravishda  1962  yilda  Jizzax-  Mehnat  (133  km),  1970  yilda  Samarqand-Qarshi  (144  km) 

temir  yo’llari  qurildi  va  yangi  tashkil  etilgan  xo’jaliklar  Respublika  markazi  va  sanoat 

markazlari  bilan qisqa  masofada tutashtirildi.  1974  yilda  Termiz-Qo’rg’ontepa  (218  km), 

1975  yilda  Taxiatosh-Nukus  (13  km)  temir  yo’llari  qurilib  ishga  ishga  tushirildi  va 

Qoraqalpog’iston poytaxti respublikaning temir yo’l tarmog’i bilan bog’landi.

 

1972  yil  Qo’ng’irot-Beynov  (408  km)  temir  yo’lining  qurilishi  natijasida 

O’zbekiston  va  boshqa  O’rta  Osiyo  respublikalaridan  sobiq  SSSR  Evropa  qismi  va 

Kavkazga ikkinchi temir yo’l ochildi. Respublika temir yo’llarining uzunligi 1985 yilda 

3,5 ming kmni tashkil etdi.

 

Avtomobil  transporti  tez  sur’atlar  bilan  o’sdi.  50-70-yillarda  respublikada 

zamonaviy  avtomobil  yo’llari  -Katta  O’zbekiston  trakti  (Toshkent-Termiz)  ta’mirlandi, 

Toshkent-Olmaliq,  Toshkent-Buxoro-Nukus,  Mo’ynoq-Zarafshon,  Samarqand-Chorjo’y, 

Farg’ona  xalqa  yo’li,  Toshkent  xalqa  yo’li  qurilib  foydalanishga  topshirildi.  To’rtko’l 

shahridan  Amudaryoning  so’li  sohili  bo’ylab  Nukus  shahri  orqali  Taxtako’pirga  olib 

boruvchi  Qoraqalpog’iston  trakti  qurildi.  Qizilqum  cho’lini  kesib  o’tuvchi  va 

qorako’lchilik  xo’jaliklarini  viloyat  va  respublika  markazlari  bilan  bog’lovchi  Buxoro-

Gazli-Sazakino  avtomagistrali,  Qamchiq  davoni  orqali  respublika  poytaxtini  qisqa 

masofada  Farg’ona  vodiysi  bilan  bog’lovchi  Toshkent-Angren-Qo’qon  avtomobil  yo’li 

qurildi.

 

Toshkentdan  barcha  viloyat  markazlariga  va  yirik  shaharlarga,  tuman 

markazlaridan  kolxoz  va  sovxozlarga,  posyolka  va  qishloqlarga  qatnaydigan  avtomobil 

marshrutlari  tashkil  etildi.  Respublikada  70  dan  ortiq  avtobus  va  taksomotor  parklari 

barpo  etildi  va  ular  o’z  davrining  texnika  vositalari  bilan  ta’minlandi.  Respublikaning 

avtomobil yo’llari uzunligi 80,4 ming km ni, shu jumladan usti qattiq qoplama bilan

 

242

 

---

qoplangan  yo’llar 66,7 ming km ni tashkil etdi. 1985 yilda avtomobil transporti 1960 

yilga nisbatan 5,5 marta ko’p yuk tashidi yoki 1985 yilda 1,1 mlrd tonna xalq xo’jaligi 

yuklarini tashidi. Umumiy foydalanishdagi avtobuslarda passajirlar tashish 1985 yilda 2,5 

mlrd kishini tashkil etdi, bu 1960 yilga nisbatan 7 marta ortiq edi.

 

Havo transportining ahamiyati  ortib bordi. Havo  yo’llari  respublikaning 120 dan 

ortiq  shahar  va  aholi  manzilgohlarini  bog’ladi.  Toshkent  shahri  havo  yo’llari  orqali 

Ittifoqning  markaziy  shaharlari,  respublikalarning  poytaxtlari,  yirik  sanoat  markazlari 

bilan bog’landi.

 

Shahar  yo’lovchi  transporti  ham  kengaydi.  1947  yilda  Toshkentda  temir  yo’l 

vokzali bilan eski shahar orasida uzunligi 18 km bo’lgan birinchi trolleybus yo’li qurilib, 

troleybus qatnay boshladi. 1946-47 yillarda shaharlarda taksi mashinalari orqali passajirlar 

tashish yo’lga qo’yildi. Troleybus qatnovi Samarqand (1956), Olmaliq (1968), Farg’ona 

(1970),  Andijon  (1971),  Namangan  (1973)  shaharlarida  ham  yo’lga  qo’yildi. 

Respublikaning 80 ta shahar va poselkalarida avtobuslar qatnovi tashkil etildi.

 

Yo’lovchilarga  xizmat  ko’rsatishda  Toshkent  metropolitenining  o’rni  katta. 

Toshkent  metrosi  1972  yildan  boshlab  qurila  boshlandi,  uning  12,  1  kmlik  birinchi 

yo’nalishi 1977 yilda, ikkinchi yo’nalishi 80-yillarda foydalanishga topshirildi.