£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

Texnikaviy   ta‘minot      O’zbekistonda   dehqon   xo’jaliklarini   ommaviy   tarzda

 

jamoalashtirish ishlari ayni chog’da yangi xo’jaliklarga moddiy-texnik baza bo’lib xizmat 

qiladigan mashina-traktor stantsiyalari (MTS) ni tashkil etish bilan uzviy bog’liq holda 

olib  borildi.  O’zbekistonda  dastlabki  mashina-traktor  stantsiyasi  1929  yilda  Andijon 

viloyatining Asaka tumanida tashkil etilib, u yangidan tuzilgan jamoa xo’jaliklariga texnik 

yordam ko’rsatgan edi. Asta-sekin ularning soni ortib bordi. 1931 yilga kelib MTSlar 48 

ta qishloq tumanlarida tashkil etilib, qishloq ahlining dala yumushlariga xizmat ko’rsatdi. 

MTSlarning  yirik  dehqon  xo’jaliklariga  nafi  katta  bo’lganligidan,  ularning  safi 

respublikada to’xtovsiz ortib bordi. Jumladan, 1937 yilda ularning soni 163 taga, 1941 

yilga  kelganda  esa  189  taga  etdi.  Garchand  yirik  jamoa  erlarini  ishlab  berish,  qo’l 

mehnatini  engillashtirish,  qishloqqa  texnika  olib  kirish,  texnika  ilmidan  qishloq 

mehnatchilarini  xabardor  qilish,  ma’lumotini  oshirishda  MTSlar  muhim  rol  o’ynagan 

bo’lsada, biroq bu narsa jamoa xo’jaliklarining davlatga tobeligini yanada kuchaytirdi. 

Buning asosiy sabablaridan biri shundaki, yirik ishlab chiqarish vositalari MTSlar orqali 

tobora davlat qo’lida to’plana bordi. MTSlar jamoa erlarini natural haq evaziga ishlab 

berar, bu haqning miqdori esa yuqoridan, davlat organlari tomonidan belgilanardi.