*/ V /*v • •.* • j menejment nazariyasi 0‘quv qollanma 0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi

iqtisodiy  qonunlar 
yetakchilik 

---

 
qiladi.  Insonlar  mehnatini  erkin  birlashtiruvchi  va  tartibga  soluvchi 
boshqarish tizimi maqsadlami aniq belgilash, ulami amalga oshirish yoilarini 
izlash, ular erishilgan natijalariga baho berish, iqtisodiy samaradorligida aks 
etuvchi 
iqtisodiy qonunlar 
talablarini aniq hisobga olish lozim.
 
1.
 
Jamiyat 
ehtivoilarini  mumkin  qadar  kam  resurslar 
sarflab iloii boricha to‘liq qondirish qonuni. Jamiyatdagi barcha iqtisodiy va 
ijtimoiy  jarayonlar, ulami amalga oshirish bu qonun asosida yoiga qo'yiladi. 
U quyidagilarda ifodalanadi:
 
-ishlab  chiqarishning  obyektiv  yo‘nalishi,  iming  xalq  farovonligini 
oshirishga, shaxsning har tomonlama rivojlantirishga qaratilganligi;
 
-insonlar  xo‘jalik  faoliyatining  asosiy  sabablari,  umumxalq  iqtisodiy 
manfaat-larining yetakchiligi;
 
-ishlab chiqarish samaradorliginining ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati.
 
2.
 
Qiymat  qonuni  yoki  narx  qonuni.  Tovarlaming  pulda  ifodalangan 
qiymati  narx  deb  ataladi.  Narx  bozor  barometridir,  ya’ni  agar  talab  va  narx 
yuqori  boisa,  ishlab  chiqarish  kengayadi.  Talab  va  narx  pasayganda  ishlab 
chiqarish  qisqaradi.  Talab  hajmi  va  tarkibi  taklif  hajmi  vatarkibiga  teng 
boigan holdagi narx muvozanat narxi deyiladi.
 
Ishlab  chiqariladigan  har  bir  tovar  turi,  hajmi  ularga  boigan  ijtimoiy 
ehtiyojlarga  teng  boiishi,  ya’ni  toiov  qobiliyatiga  ega  talabga  teng  boiishi 
kerak.
 
3.
 
Talab qonuni. Uning  mazmuni shundan iboratki narx qancha yuqori 
boisa,  talab  shunchalik  kam  boiadi.  Talab  haridoming  toiov  qobiliyatini 
ifodalaydi.
 
Bunda talab elastikligi koeffitsiyenti qanday aniqlanishini ко‘rib chiqamiz: