*/ V /*v • •.* • j menejment nazariyasi 0‘quv qollanma 0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi

■xodimlami  vatanga  muhabbat,  insonparvarlik  ruhida  tarbuyalash, 
adolat  tuyg'usini,  bulum  va  ma’rifatga  intulishni  tarbuyalashga  xuzmat  qulish
 
va hakazo.
 
4.
 
Menejmentning tashkiliy funksiyalari: 
1)
 
ishlab chiqarishni tashkil qulish;
 
2)
 
о
‘zaro aloqalarni о ‘rnatish va muvofiqlashtirish;
 
3)
 
barcha  bo'g'in  va  bojumlar  o'ptacuda  vazifalar  taqcumoti,  vakolat  va 
boshqarish apparati xodumlari o‘ptacuda mas’uluyatlarni belgulash;
 
4)
 
boshqarishning aniq uslu6ini tanlash va qaror qabul qulishda ish tartibi 
izchullugi, axborotlar oqumini tashkil qulish
 va hakazo.
 

---

 
Qayd  qilingan  funksiyalar  bir-biri  bilan  bog‘liq  va  ma’lum  darajada 
tartibga  solingan  ko‘p  unsurlardan,  tarkibiy  qicmlardan  iborat  bo‘lib,  ular 
yaxlitlikka  ega.  Shuning  uchun  ham  boshqarish  jarayonida  ularning  birortasi 
ham e’tibordan chetda qolmasligi kerak.
 
Menejmentninr  funksiyalaridan  yana  biri  -  bu  tapmoqli  boshqarish  bilan 
hududiy boshqarishning mutanosibligini ta’minlash. Har bir korxona qandaydir 
bir  tapmoqqa  (sektor  tarkibiga)  kiradi.  Ayni  vaqtda,  u  bir  tuman  hududida 
joylashganligi  jihatidan  mahalliy  ishlab  chiqarish  hududiy  majmuiga  kiradi. 
Boshqarish  jarayonida  bu  funksiya  ham  hududiy,  ham  tarmoq  manfaatini 
ko‘zda  tytishi  lozim.  Tapmoqqa  doir  bo‘lgan  boshqaruv  funksiyalari  zarur. 
Buningsiz tarmoq “yo‘qoladi”, yagona texnik va texnologiya siyosatini amalga 
oshirish va butun tarmoqqa taallyqli boshqa masalalami hal etish qiyin boiadi.
 
Biroq  ayni  vaqtda,  boshqarishning  hududiy  fynksiyaari  ham  zarur.  Bu 
funksiya  muayyan  tuman,  viloyat  hududida  joylashgan  turli  tapmoqlapga 
qarashli  korxonalar  faoliyatini  muvofiqlashtiradi,  ratsional  aloqalarni 
o‘matilishini ta’minlaydi. Hududiy funksiyalar idorachilik g‘ovlarini yo‘qotish, 
noratsional  tashyvlami  kamaytirish  va  pirovard  oqibatda  samaradorlik 
darajasini oshirish imkoniyatini beradi.
 
Qayd  qilingan  funksiyalardan  tashqari  menejmentning  o‘ziga  xos  aniq 
funksiyalari ham bor.
 
Menejmentning  o‘ziga  xos  aniq  funksiyalari  deganda-  muayyan 
boshqaruv  organiga  va  uning  boshqaruvchisiga  aniq  biriktirilgan  ishlar, 
mas’uliyat, maqsad va unga erishish vositalari majmui tushuniladi.
 
Tegishli  fimksiyalarning  to‘la-to‘kis  va  sifatli  bajarilishiga  ishlab 
chiqarishning umumiy rahbarlari - direktor (rais), uning o‘rinbosarlari, bo‘g‘in 
va  bo‘limlar  boshliqlari,  hrinbosarlari,  shuningdek,  xizmat 
ko‘rsatish 
bolimlari 
rahbarlari  -  kadrlar  bo‘limi  boshlig‘i,  reja-iqtisod  bo‘lirni  boshlig‘i  va 
boshqalar  mas’uldirlar.  Quyida  korxona  (firma,  jamoa  xo‘jaligi)ni 
menejmentning  o‘ziga  xos  aniq  funksiyalari  va  ulaming  asosiy  mazmunini 
keltiramiz(5-jadval).
 

---

 
5-jadval