KIRISH
Mavzuning dolzarbligi.
O‘zbekiston Respublikasi o‘z mustaqilligiga
erishgandan so‘ng iqtisodiy, ijtimoiy ma‘naviy sohalarda, ayniqsa ta‘limni isloh
qilish borasida ijobiy o‘zgarishlar amalga oshirilmoqda. Shu jumladan, Oliy
Majlisning qabul qilingan ―Ta‘lim to‘g‘risida‖gi Qonun O‘zbekistonda ta‘lim
tizimini rivojlantirish borasidagi asosiy yo‘nalishini belgilab berdi.
Kadrlar tayyorlash milliy dasturining maqsadi — ta'lim sohasini tubdan
isloh qilish, uni o‘tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlar va sarqitlardan to‘la
xolos etish, rivojlangan demokratik davlatlar darajasida, yuksak ma'naviy va
ahloqiy talablarga javob beruvchi yuqori malakali kadrlar
tayyorlashning Milliy
tizimini yaratishdan iborat. Dunyoga yangi ko‘z bilan qaraydigan, uddaburon,
ishning ko‘zini biluvchi, buyuk kelajagimiz poydevorini quruvchi va
yuksaltiruvchi mutaxassis kadrlarni tayyorlash, respublikamiz pedagoglar oldida
turgan eng muxim va mas'uliyatli vazifadir. Hozirda bunday ulkan vazifani sharaf
bilan bajaradigan, zamonaviy va jahonning eng ilg‘or ta'lim texnologiyalari bilan
qurollangan pedagog kadrlarga bo‘lgan ehtiyoj kundan—kunga ortib bormoqda.
Bunda o‘qituvchi (yoki muallim)ning vazifasi
insonlarga yangi bilim va
ko‘nikmalarni egallashga yo‘naltirishdan va insonlarning o‘zida mavjud bo‘lgan
bilim hamda ko‘nikmalarni takomillashtirishdan iborat.
Ta‘lim tizimida axborot texnologiyalaridan foydalanish o‗quv jarayonida
o‗quvchilarni faqat nazariy bilimlari bilan cheklanib qolmasdan balki, amaliy
mashg‗ulotlar o‗tkazishda, ularning har tomonlama yetuk kadrlar qilib
tayyorlashida muhim rol o‗ynaydi. Ta‘limdagi axborot texnologiyalari keng
me‘yoriy tushuncha bo‗lib, olib borilayotgan har bir mavzu ana shu texnika,
texnologiyadan foydalanishni taqazo etadi. Chunki, zamonaviy o‗qitish
texnikasidan foydalanish ijobiy natijalar beradi.
1. Oliy Majlisning 1997 yil 29 avgust IX sessiyasida qabul qilingan ―Ta‘lim
to‘g‘risida‖gi Qonun
Zamonaviy axborot texnologiyalarini ta‘lim
tizimiga tadbiq etish, iqtisodiy
samara berishi bilan bir qatorda, o‗quv jarayonida yangi o‗qitish uslublarini
qo‗llashga keng imkoniyatlar ochadi. Ta‘lim tizimida axborot texnologiyalarini
qo‗llash, asosan, shaxsiy kompyuterlar va axborot texnologiyalarining pedagogik-
dasturiy vositalari yaratilishi bilan bog‗liq.
Ta‘lim tizimida axborot-pedagogik texnologiyadan foydalanish uning
yangi sohasi, ya‘ni ta‘limning elektron didaktik shakli paydo bo‗lishiga asos
solib, unda: o‗quv fanlarining boblarini ajratib, elektron ko‗rinishda
tasvirlash,
elektron darslikning ma‘ruza va amaliy darslar qismini ularning vazifalaridan
kelib chiqqan holda ishlab chiqish, elektron darslikni baholash mexanizmini
yaratish va tadbiq etish, elektron darsliklar asosida virtual stendlar yaratish va
o‗quv jarayoniga qo‗llash, elektron darslikni qo‗llash orqali o‗qitishning umumiy
saviyasini aniqlash kabi imkoniyatlar yaratilishi ko‗rsatilgan. Shu jumladan,
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2012 yil 21 martdagi 1730-sonli
‘‘Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini
yanada joriy etish va
rivojlantirish chora tadbirlari to‘g‘risida‖gi qarorida o‘z aksini topgan.
Bugungi kunda, kun sayin fan-texnika rivojlanib borayotgan
davlatimizda yangi malakali kadrlarni yetishtirb chiqarish maqsadida ularni
zamon talabiga mos ravishda yangi pedagogik texnologiyalar bilan qurollangan
holda dars o‘tishni talab qilmoqda. Va albatta o‘z ishining samarasiga
erishmoqchi, ya‘ni o‘z oldiga kelajakda malakali, bilimli mutaxasislarni yetkazib
berishni maqsad qilib qo‘ygan pedagog bunday zamonaviy texnologiyalardan
foydalanmasdan turib pedagogic faoliyatini olib borishida bu maqsadga
to‘laqonligicha erisha olishi mushkul. Shunday ekan ta‘limga
kirib kelgan
texnologiyalar (ya‘ni bularga misol qilib AutoCAD, 3DMax, PowerPaint
dasturida slaydlar)ni dars jarayonida to‘g‘ri qo‘llash ijobiy natija bermay
qo‘ymaydi.
So‘nggi yillarda ta‘lim tizimida ko‘pchilik fanlarni o‘qitishda
avtomatlashtirilgan o‘qitish dasturlarining turli xillaridan foydalanish keng
ommalashib bormoqda. Avtomatlashtirilgan o‘qitish dasturlari o‘qituvchiga o‘quv
jarayonini tashkil qilishda, o‘quvchilarga esa fanni o‘zlashtirishlarida katta
yordam beradi. Ularning yordamida o‘quv jarayoni
borishini jadallashtirish,
o‘quv materiallarini ancha soda va yaqqol tasvirlar yordamida o‘quv jarayoni
borishini jadallashtirish, o‘quv materiallarini ancha sodda va yaqqol tasvirlar
yordamida bayon qilish kabi afzalliklarga ega imkoniyatlar paydo bo‘ladi.
Prezidentimiz I. A. Karimov ta‘kidlaganidek ―O‘quv jarayoniga
yangi
axborot va pedagogik texnologiyalarni joriy etish…, ta‘lim-tarbiya tizimini sifat
jihatidan butunlayyangi bosqichga ko‘tarish‖
1
hozirgi kunning dolzarb
masalasidir.
Rivojlangan xorijiy mamlakatlarda amal qilinayotgan ta‘lim
tizimi
xususiyatlarini o‘rganish va bu sohada erishilgan yutuqlarni tahlil qilish natijalari
quyidagilarni aniqlash imkonini beradi: ta‘lim mazmunining ijtimoiy buyurtma
asosida belgilanishi, jamiyat hayotining har tomonlama taraqqiy etishiuchun
poydevor bo‘lib xizmat qiladi. Bu esa shaxsning mujassam rivojlanishi, o‘z
imkoniyatlarini namoyon qilishi uchun sharoit yaratadi.
O‘zbekistonda ta‘lim – tarbiya sohasini isloh qilishning asosiy
omillaridan biri ―shaxs manfaati va ta‘lim ustivorligi‖
2
dir. Bu omil
davlatimizning ijtimoiy siyosatini belgilab berganligi tufayli ta‘limning yangi
modeli yaratildi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
