“ Tarmoq xavfsizligi

Protokol Secureshell (SSH)
—
bu protokol uzoqdagi qurilmalarni boshqarish uchun xavfsiz 
(shifrlangan) bog
‘
lanishni ta
’
minlaydi. Uzoqdagi qurilmalarni boshqarish uchun Telnet protokoli o
‘
rniga 
SSH protokolini qo
‘
llash tavsiya etiladi. Lokal tarmoqlarda Telnet ni qisqa vaqt uchun ishlatish mumkin. 
Telnet eskirgan protokol hisoblanib, qurilmalar o
‘
rtasida ishlashda shifrlanmagan xavfsiz ma
’
lumot 
ko
‘
rinishiga o
‘
xshaganday identifikatsiya axborotlari (foydalanuvchi nomi va paroli) ham ochiq uzatiladi.
SSH uzoqdagi qurilmalar bilan bog
‘
lanishda himoyani ta
’
minlaydi. Qurilmalarni autentifikatsiya 
(foydalanuvchi nomi va paroli) ma
’
lumotlarini ishonchli shifrlaydi. Shuningdek qurilmalar o
‘
rtasidagi 
uzatilayotgan ma
’
lumotlarni ham himoyalaydi. SSH TCP-port 22 ni, Telnet TCP-port 23 ni ishlatadi.
Ishni bajarish tartibi 
Topologiyaga mos ravishda kabellarni ulang
Cisco Pascet Tracer dasturida kompyuter va kommutator yordamida lokal tarmoq quring. (1.1-rasm). 
Jadvalga mos holda IP manzil beriladi 
1.1-Rasm. Cisco Pascet Tracer dasturida lokal tarmoq sxemasi 

---

4 
1.1-Jadval. Manzillash jadvali 
Qurilma
Interfeys
IP-manzil
Tarmoq maska
Asosiy shlyuz
Kommutato
r
vlan1 
192.168.1.100
255.255.255.0
192.168.1.1
Admin
Tarmoq adapteri 192.168.1.2
255.255.255.0
192.168.1.1
Kommutatorni dastlabki holatini tekshiring.
Kommutatorni dastlabki xolati: IOS ma
’
lumotlari, interfeys xususiyatlari, VLAN va flesh 
–
xotira 
to
‘
g
‘
risidagi ma
’
lumotlarni tekshiramiz.
Kommutator IOS ning barcha buyruqlari imtiyoz rejimida bajarish mumkin. Imtiyoz rejimiga 
kirishda begonalarni qurilmadan foydalanishini oldini olish va global konfiguratsiya rejimiga to
‘
g
‘
ridan 
to
‘
g
‘
ri o
‘
tib ketmaslik hamda ishchi ko
‘
rsatkichlarni sozlash uchun ishlatiladigan buyruqlarga kirmaslik 
uchun parol yordamida cheklash kerak.
Kommutatorga vlan interfeysiga ip manzil bog
’
lash uchun CLI oynasiga buyruqlar kiritadi (1.2-
rasm): 
1.2 rasm. Kommutaroga vlan interfeysiga ip manzil kiritish