" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I

Huquqbuzarlikning  subyektiv  tomoni

  shaxsning 

( j i s m o n i y  

va  yuridik) 

huquqqa  qarshi  qaratilgan  harakati  yoki  harakatsizligi  oqibatiga,  ulardan 

kelib  chiqadigan  ijtimoiy  zararga  nisbatan  ruhiyongli  munosabatidir. 

Huquqbuzarlik  subyektiv  tom onining  zaruriy  belgisi 

aybdir.

  Ayb  — 

huquqbuzarning  huquqqa  xilof xatti-harakatiga  va  ularning  ijtimoiy  xavfli 

oqibatiga  nisbatan  qasd  yoki 

ehtiyotsizlik

  shaklidagi  munosabatidir.

Qasd 

—

  shaxsning  huquqqa  xilof  xatti-harakatini  sodir  qilayotgan 

paytida,  shu  harakatning  huquqqa  xilofliligini,  ijtimoiy  xavfliligini,  uning 

oqibatini  anglashi  yoki  tushunishidir  va  bu  xatti-harakatning  natijasida 

ijtimoiy  xavfli  oqibatlar  kelib  chiqishini  bilgani  holda  ularning  kelib 

chiqishini  istab  harakat  qilishi  (to‘g‘ri  qasd)  yoki  ularning  kelib  chiqishi- 

ga  yo‘l  q o ‘yishidir  (egri  qasd).

Ehtiyotsizlik 

—

  shaxsning  xatti-harakatlari  natijasida  kelib  chiqishi 

m um kin  b o ‘lgan  oqibatlarning  oldini  olishni  nazarda  tutib,  beparvolik 

bilan  o ‘ziga  ishonib  harakat  qilishidir.

Huquqbuzarliklar  ijtimoiy  xavflilik  darajasiga  ko‘ra  ikki  guruhga 

b o ‘linadi.

1. 

Jinoyat  —

  sodir  etilishi  Jinoyat  kodeksida  jazo  q o ‘llash  tahdidi 

bilan  taqiqlangan  aybli  ijtimoiy  xavfli  qilmish  (harakat  yoki  harakatsizlik). 

Jinoyat  natijasida  davlat,  jamiyat  va  shaxs  manfaatlariga  jiddiy  zarar 

yetkaziladi.

H ar  qanday  jinoiy-huquqbuzarlik  jinoyatdir.  Jinoyat  kodeksi  va 

boshqa jinoyat  qonunchiligida  nazarda  tutilmagan  xatti-harakatlar jinoyat 

hisoblanmaydi.

2.