“ пул ва банклар



Download 6,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/306
Sana04.03.2022
Hajmi6,03 Mb.
#482428
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   306
Bog'liq
УМК Пул ва Банклар (крилл) 220304 104027

Қиймат ўлчови. 
Пулнинг иккинчи функцияси – иқтисодиётда пул ўлчов воситаси 
сифатида хизмат қилганда хисоб бирлигини таъминлаши лозим. Оғирликни 
фунтда ёки масофани милда улчаганимиз каби биз товарлар ва 
хизматларнинг қийматини пул бирликларида ифодалаймиз. Ушбу 
функциянинг муҳимлигини англашимиз учун пул қиймат ўлчови функциясини 
бажармайдиган бартер иқтисодиётни яна бир кўриб чиқамиз. Агарда 
иқтисодиётда фақатгина учта товарлар, айтайлик, шафтолилар, 
иқтисодиёт бўйича лекциялар ва фильмлар мавжуд деб қарасак, унда 
товарлар алмашинувини таъминлаш учун фақатгина учта нархларни 
билишимиз 
зарурдир: 
иқтисодиётдаги 
маъруза 
нуқтаи-назардан 
шафтолининг нархи (шафтолига пул тўлашингиз учун иқтисодиётдан нечта 
маъруза ўқишингиз лозим), фильм нуқтаи-назаридан шафтолининг нархи, 
фильм 
нуқтаи-назаридан 
иқтисодий 
маърузанинг 
нархи. 
Агарда 
иқтисодиётда 10 та товарлар бўлганида эди - 45 та товарнинг нархини, 100 
та товар мавжуд бўлса – 4950 та товарнинг нархини, 1000 та товар 
мавжуд бўлса – 499 500 та товарларнинг нархини бир товарни бошқасига 
айирбошлашимиз учун билишимиз зарурдир.
18
Тасаввур қилиб кўрингки, 
бартер иқтисодиёт шароитида полкада минглаб турли хил товарлар 
жойлашган супермаркетда бир фунт товуқ гўштининг нархи тўрт фунт ёғ 
нархига, бир фунт балиқнинг нархи саккиз фунт помидорнинг нархига тенг 
бўлган шароитда товуқ ёки балиқдан қай бирининг нархи арзон эканлигини 
аниқлашга 
тўғри 
келар 
эди. 
Барча 
товарларнинг 
нархларини 
солиштиришингиз учун хар бир нарсанинг устидаги ёрлиқда 999 та нархлар 
17
An extremely entertaining article on the development of money in a prisoner-of-war camp during World WII is R. 
A. Radford, “The Economic Organization of a RO.W Camp,” 
Economica 
12 (November 1945): 189-201 
18
N та товарлар мавжуд бўлган шароитда нархнинг миқдорини хисоблаш, N бирликдан жуфтлик миқдорини 
аниқлаш формуласи билан айнан бир хилдир.
Масалан, 10 та товарлар мавжуд бўлган ҳолатда. 


рўйхати мавжуд бўлиш лозим эди. Натижада уларни ўқишга сарфланган 
вақт жуда катта транзакцион харажатларни келтириб чиқарар эди.
Ушбу муаммони хал этиш учун иқтисодиётга пулни татбиқ этиш ва 
барча товарларнинг (шафтолилар, иқтисодиёт бўйича маъруза, фильмлар) 
нархларини пул бирликларида, масалан, долларларда акс эттириш керак. 
Иқтисодиётда фақатгина учта товарлар мавжуд бўлган ҳолатда 
транзакцияларни ўтказиш учун учта нархга нисбатан эҳтиёжимиз 
мавжудлиги боис бартер тизимига нисбатан унчалик катта фойда 
бўлмайди. Кўришимиз мумкинки, пулдан қиймат ўлчови воситаси сифатида 
фойдаланиш кўриб ўтилган холатда нархлар сонини камайтириб, операцион 
харажатларни пасайтиради. Иқтисодиёт янада мураккаблашиб бориши 
баробарида пулнинг ушбу функциясидан олинадиган фойда янада ошиб 
боради. 

Download 6,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   306




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish