― pul va banklar ‖ fanidan 2017/2018 o‗quv yili uchun mo‗ljallangan


Valyuta inqirozi to„liq masshtabli moliyaviy inqirozni keltirib chiqardi



Download 4,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet297/339
Sana31.12.2021
Hajmi4,72 Mb.
#258318
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   339
Bog'liq
pul va banklar

 

Valyuta inqirozi to„liq masshtabli moliyaviy inqirozni keltirib chiqardi. 

2002  -yilning  iyunigacha  1,00$  qiymatdan  0,30$dan  pastroqgachapesoning 

kursi erkin ravishda pasaydi va keyinchalik 0,33$ atrofida barqarorlashdi. Boshqa 

inqiroz  yuz  berayotgan  davlatlarga  qaraganda  Argentinada  AQSH  dollarida 

ifodalangan  yuqori  foizli  qarz  mavjudligi  boispesoning  qadrini  tushishining 

ta‘siriayniqsa  banklar  balansiga  juda  xalokatli  edi.Inqirozdan  oldin  pesoqadrini 

uchdan  bir  martagapasayishi,  dollarda  ifodalangan  barcha  qarzlarning  pesoda 

uch barobarga oshib ketishiga olib keldi. Argentinasavdo sektori kichik bo‗lganligi 

bois,  ko‗plab  tijoratchilarning  ishlab  chiqarishi  pesoda  baholangan  edi.  Agarda 

ular barcha dollardagi qarzlarini qaytarishga to‗g‗ri kelib qolsa, deyarli barcha 

firmalar  to‗lovga  layoqatsiz  bo‗lib  qolar  edi.  CHunki  sof  qiymat  tanlovning 

yomonlashishi  hamda  psixologik  risk  muammosini  yumshata  olmasligi 

sababliyaratilgan  shunday  muhitda  moliyaviy  bozorlar  faoliyat  ko‗rsata 

olishmaydi.(12-rasm)  

Defoltga  uchragan  xukumat  qarzidan  yo‗qotishlar  va  kreditdan 

yo‗qotishlarning  oshishi  Argentina  banklarining  balansini  juda  yomon  ahvolga 

olib  keldi.  Keyinchalik,  banklarlan  depozitlarni  talab  qilinib  olinishiyirik  hajmda 

depozitlarni  oqib  chiqib  ketishiga  olib  keldi.YAngidan  kreditlar  ajratish  uchun 

resurslarni etishmasligi banklar tomonidan tanlovning yomonlashuvi va psixologik 

risk  muammosini  xal  qila  olmasligiga  olib  keldi.  Xukumat  obligatsiyalarining 

defolti  va  Argentina  moliya  bozorlaridagiholat  xorijliklarning  ortiq  kredit 

berishini  xoxlamasligini  va  xaqiqatda  o‗zlarining  pullarini  mamlakatdan  olib 

chiqib ketayotganliklarini anglatar edi.  

Moliyaviy  tizim  xavfda  turganligi  bois,  moliyaviy  oqimni  sekinlik  bilan 

to‗xtashiga olib keldi. Kreditlashning pirovard qisqarishi keyinchalik iqtisodiyotni 

pasayishiga etakladi. Corralito iqtisodiyotni pasayishida muhim rol o‗ynadi. Naqd 

pul  olishning  qiyinlashishi  Argentinada  yirik  bo‗lgan  va  asosan  naqd  pulda 

faoliyat  yurituvchiyashirin  iqtisodiyotning  keskin  pasayishiga  sabab  bo‗ldi.  (13-

rasm) 

15.13-rasm 


91 

 

 



 

Janubiy  Koreyada  bo‗lgani  kabi  valyutaga  muvaffaqiyatli  spekulyativ 

xujumdan  so‗ng  Argentina  valyutasi  kursining  pasayishi  bevosita  inflyasiyani 

keltirib  chiqarib,  Argentina  markaziy  bankining  inflyasiyani  nazoratda  ushlab 

turish  ishonchliligini  kuchsizlandi  va  import  narxlari  o‗sdi.  Haqiqatda, 

Argentinaning  yuqori  darajadagi  inflyasiyaga  ega  tarixiy  o‗tmishi  Janubiy 

Koreyaga  nisbatan  Argentinada  kutilayotgan  inflyasiyani  yuqori  bo‗lishini 

anglatar  edi.  Bu  holat  nafaqat  ishlab  chiqarishning  pasayishini,  balki 

inflyasiyaning  Janubiy  Koreyada  sodir  bo‗lgan  moliyaviy  inqiroz  sharoitidagiga 

nisbatan ancha yuqori darajada o‗sishini ko‗rsatar edi. 

Argentinada yillik inflyasiya  40% atrofida o‗sdi. Haqiqatdagi inflyasiyaning 

o‗sishi  kutilayotgan  inflyasion  o‗sish  bilan  birgalikda  sodir  bo‗lishi  foiz 

stavkalarning  yanada  yuqoriroq  darajaga  ko‗tarilishiga  olib  keldi.  YUqori  foizli 

to‗lovlar uy xo‗jaliklari va firmalarning naqd pul oqimini pasayishiga olib keldi. 

Natijada uy xo‗jaliklari va firmalar o‗zlarining investitsiyalarini moliyalashtirish 

uchun tashqi fondlar izlashga majbur bo‗lishdi. Moliya bozorlaridagi noaniqliklar 

va  assimetrik  ma‘lumotlar  muammosi  juda  chuqurligi  investitsiyalarni  

moliyalashtirishning iloji yo‗qligini anglatar edi.Uy xo‗jaliklari va tijoriy faoliyat 

vakillari  qo‗shimcha  xarajatlarni  kamaytirishdi.Bizning  yalpi  talab  va  taklifimiz 

bashorat qilganidek, Argentina iqtisodiyoti  keskin pasaydi. 2002  -yilning  birinchi 

choragida  ishlab  chiqarish  yillik  15%dan  yuqori  miqdorda  pasayganligi 

ifodalangan.  Kambag‗allik  darajasi  dramatik  ravishda  o‗sib,  2002-  yilda 

Argentina  axolisining  kambag‗allik  darajasi  salkam  50%dan  oshganligini 

ko‗rishimiz mumkin. Argentina o‗z tarixida kuchli iqtisodiy depressiyani boshdan 

kechirayotgan  edi  –  xar  bir  daqiqa  juda  yomon  bo‗lib,  balki  Buyuk  Depressiya 

davriga nisbatan yomon edi.  


Download 4,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   339




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish