“ mashinasozlik texnologiyasi” mutaxasisligining

Asosiy bog‘lanish teoremasi
Ulanishning asosiy teoremasi talablariga javob beradigan ko'plab egri chiziqlardan aylana involventi zamonaviy mashinasozlikda amaliy qo'llanilishini oldi, bu: a) kesish jarayonida tish profilini nisbatan oson va aniq olish imkonini beradi; b) to'g'ri ulanishni buzmasdan, markaziy masofani biroz o'zgartirishga imkon beradi (bu o'zgarish ishlab chiqarish va yig'ishdagi noaniqliklar natijasida yuzaga kelishi mumkin).
Involut
Doira involventi radiusi r bo'lgan aylana bo'ylab sirg'alib ketmasdan NN to'g'ri chiziqning S2 nuqtasi bilan tasvirlangan egri chiziqdir. Bu aylana evolyutsiya yoki tayanch aylana deb ataladi va o'ralgan NN chizig'i hosil qiluvchi chiziq deb ataladi. Involvent tishli uzatilishining tabiati involventning xossalari bilan belgilanadi: NN hosil qiluvchi chiziq asosiy aylanaga teginish va u tomonidan ishlab chiqarilgan barcha involventlarga normal; bir xil asos aylanasining ikkita evolventi bir xil masofada joylashgan; bosh aylananing r radiusi ortishi bilan involvent tekislanadi va r → ∞ ko‘rinishida to‘g‘ri chiziqqa aylanadi; S2 nuqtadagi involyutaning egrilik radiusi asos aylanasining S2B yoyi uzunligiga teng. Berilgan nuqtadagi involyut egrilik markazi asos aylanasida joylashgan.
Involut ishtiroki
Tuzilgan profillar konjugatdir, chunki S nuqtaga tegib, ular umumiy normal NN ga ega. Bu norma ikkala tayanch doiraga tangens bo'lib, ikkala profilning bevosita involutini hosil qiladi.
G'ildiraklar aylanganda, involyut profillarning S ulanish nuqtasi umumiy normal NN bo'ylab harakatlanadi - juftlashuvchi profillarning ulanish nuqtalarining geometrik joylashuvi va ulanish chizig'i deb ataladi. NN ulanish liniyasi bir vaqtning o'zida bosim chizig'idir, chunki tishli tish profilining g'ildirak tishlari profilidagi bosim kuchi (ishqalanish kuchlari yo'qligini hisobga olgan holda) ikkala profilga ham umumiy normal NN bo'ylab harakat qiladi.
Reduktor
Vites qutisi - bu alohida blok shaklida tayyorlangan va aylanishni dvigatel milidan ishlaydigan mashinaning miliga o'tkazish uchun xizmat qiluvchi tishli yoki chuvalchangli uzatmalardan tashkil topgan mexanizm. Drayvning kinematik sxemasi, vites qutisiga qo'shimcha ravishda, ochiq viteslar, zanjir yoki kamar uzatmalarini o'z ichiga olishi mumkin.
Vites qutisining maqsadi burchak tezligini kamaytirish va shunga mos ravishda boshqariladigan milning momentini haydashga nisbatan oshirishdir. Alohida birliklar shaklida qilingan burchak tezligini oshirish mexanizmlari tezlatgichlar yoki ko'paytirgichlar deb ataladi.
Vites qutisi korpusdan (quyma temir yoki payvandlangan po'latdan) iborat bo'lib, unda transmissiya elementlari - tishli g'ildiraklar, miller, podshipniklar va boshqalar joylashtiriladi. Ba'zi hollarda vites qutisi korpusiga tishli va podshipniklarni moylash uchun moslamalar ham joylashtiriladi (masalan, vites qutisi korpusining ichida tishli moy nasosi) yoki sovutish moslamalari (masalan, chuvalchang tishli korpusidagi sovutish suvi bobini) bo'lishi mumkin.
Umumiy ma'lumot
Tishli uzatmalar quyidagi asosiy xususiyatlarga ko'ra tasniflanadi:
uzatish turi (tishli, chuvalchang yoki tishli qurt);
bosqichlar soni (bir bosqichli, ikki bosqichli va boshqalar);
tishli g'ildiraklar turi (silindrsimon, konik, konik-silindrsimon va boshqalar);
kosmosda vites qutisi vallarining nisbiy joylashishi (gorizontal, vertikal);
kinematik sxemaning xususiyatlari (o'rnatilgan, koaksiyal, vilkalar qadamli va boshqalar).