Ў қитувчи –лойиҳачи –Мухиддинова Сайёра Тўхтаевна

Baholash varaqasi

O’quvchilarning ismi sharifi:

Baholash mezonlari

I. Ish o’rnini tashkil qilinishi: - asbob va uskunalar to’g’ri tanlanganmi.(5 ball) - texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilinganmi. (5 ball)

II. Amaliy ko’nikmalar

Yubka asos konstruktsiyasi chizmasini chizish. (5 ball)

Yubka shlitsasini chizish.

Yubka bo’laklarini konstruktsiya chizmasidan ko’chirish. (5 ball)

Ort bo’lak andozasini chizish.

Old bo’lak andozasini chizish. (5 ball)

Yubka belbog’ini qurish.

Qotirma andozalarini tayyorlash (5 ball)

Andozalarni qirqib olish. (5 ball)

Birikuvchi bo’laklar qirqimlarini tekshirish.(5 ball)

Yubka bo’laklari andozalarini rasmiylashtirish. (5 ball)

Gazlamani namlab dazmollash. (5 ball)

Gazlama nuqsonlarini aniqlash, bo’yi va enini o’lchash. (5 ball)

Gazlamani bichuv stoliga joylashtirish. (5 ball)

Gazlamaga yubka bo’laklarini joylashtirish. (5 ball)

Joylashmani bo’rlash. (5 ball)

Qotirma bo’laklarini bichish(5 ball)

Yubka bo’laklarini qirqib olish. (5 ball)

Bichilgan bo’laklarni tekshirib ko’zdan kechirish. (5 ball)

jami

O’rtacha bahosi

Izoh:

1) Topshiriqning bajarilishi besh balli tizim asosida baholanadi. Bunda ushbu topshiriqning tarkibiga kiruvchi barcha faoliyat turlari inobatga olinib, ularning har biriga baho berilishi shart.

Topshiriq bo’yicha o’quvchining yakuniy bahosi esa har bir faoliyat turi bo’yicha olingan baholarning jami topilib, ushbu faoliyat turlarining soniga bo’linadi.

2) Qoniqarsiz baho olgan o’quvchilar ma’muriyat ko’rsatgan muddatda mashqlarni qayta topshiradi.

3-ilova

«AYOLLAR YUBKASINI MODELLASH, ANDOZA TAYYORLASH, GAZLAMAGA ANDOZANI JOYLASHTIRISH, BICHISH» BO’YICHA YO’RIQNOMALI TEXNOLOGIK XARITA

Ish bosqichlari mazmuni	Foydalaniladigan asbob va uskunalar	Chizma	Bajariladigan ishlar mazmuni
I	II	III	IV
Yubka asos konstruktsiyasi chizmasi asosida bel, bo’ksa, ostki chizig’ini baza to’ri asosida chizish.	Qalam, o’chirg’ich, lineyka, o’lchov tasma.		Yubka chizmasini T-T1, B-B1, N-N1chiziqlari o’chov asosida chiziladi. Yubka chizmasini chizish tartibi 1-jadvalda va 1,2,3-rasmlarda keltirilgan.
Yubka shlitsasini chizish.	Qalam, o’chirg’ich, lineyka, o’lchov tasma.		Yubka chizmasida ort bo’lakda etakdan 25-30 sm qo’yiladi va shlitsa o’rni belgilanadi. Shlitsa kengligi 5 sm bo’ladi. Shlitsa kengligi bilan shlitsa konturi nuqtalar bo’yicha tutashtiriladi.
Yubka bo’laklarini konstruktsiya chizmasidan ko’chirish.	Kalka qog’oz, chizg’ich, o’chirg’ich, asos konstruktsiya.	old bo’lak ort bo’lak	Yubka konstruktsiyasi chizmasidan old, ort bo’laklari kalka qog’oz vositasida alohida qilib ko’chiriladi. Bunda har bir bo’lakka tegishli kertik, vitochka va ichki chiziqlar ham ko’chiriladi.
Ort bo’lak andozasini chizish.		Ort bo’lak	Chok haqi qiymatlari andoza ko’chirilgan bo’lak konturlari bo’ylab qo’yib chiqiladi: Etakda 3-4 sm, bel qirqimida – 1 sm, yon qirqimda – 1,0 – 1,5 sm. Andoza konturlari chiziladi. Tanda ipi yo’nalishi, kertiklar o’rni belgilanadi.
Old bo’lak andozasini chizish.		Old bo’lak	Chok haqi qiymatlari andoza ko’chirilgan bo’lak konturlari bo’ylab qo’yib chiqiladi: Etakda 3-4 sm, bel qirqimida – 1 sm, yon qirqimda – 1,0 – 1,5 sm. Andoza konturlari chiziladi. Tanda ipi yo’nalishi belgilanadi. Kertiklar o’rni belgilanadi.
Yubka belbog’ini qurish.			Belbog’ni qurish uchun hisoblar ko’rsatilgan chizmadagi tegishli hisoblardan olinadi.
Qotirma andozalarini tayyorlash		Qotirma andozasi	Belbog’ va shlitsa uchun qotirma andozalar quriladi. Qotirma andozalar asosiy andozalar asosida, ya’ni ort bo’lak va belbog’ bo’laklari andozasidan quriladi.
Andozalar-ni qirqib olish.			Andoza konturlari chetlaridan biroz qo’yib (1-1,5) qirqib olinadi.
Birikuvchi bo’laklar qirqimlarini tekshirish.			Old va ort bo’laklar yon qirqimlarining uzunligi va shakli muvofiqligi tekshiriladi. Qirqim uchlariga chokning qaysi tomonga dazmollanishiga qarab aniqlik kiritiladi.
Yubka bo’laklari andozalari ni rasmiy lashtirish.			Andozalarga qistirmadagi belgilar kiritiladi (4-rasm) andoza nomi; kiyim nomi; bo’lak tartib raqami; bo’lak nomi; chok haqi qiymati; tanda ipi yo’nalishi; kertiklar o’rni (kertik eni (2-3 mm, uzunligi 5-7 mm).
Gazlama ni namlab dazmollash.			Gazlama namlanib, o’rish (tanda) ipi yo’nalishida dazmollanadi.
Gazlama nuqsonlarini aniqlash, bo’yi va enini o’lchash.			Gazlama o’ng tomonidan tekshirib chiqiladi, nuqsonlar bor joylari bo’r bilan belgilab qo’yiladi.
13. Gazlama ni bichuv stoliga joylashti rish.			Bichuv stoli ustiga gazlama yalang qavat qilib to’shaladi.
14. Gazlama ga yubka bo’laklarini joylashtirish.			Yubka old va ort bo’lak andazalari gazlama ustiga joylashtiriladi. Bunda bo’lak tanda ipi yo’nalishi gazlama o’rish ipi yo’nalishi bilan ustma-ust tushishi shart. Gazlama tanda ipidan mumkin bo’lgan chetga og’ish kattaligi ilovadagi 2-jadvalda keltirilgan.
Joylashmani bo’rlash.			Andaza konturlari uchi o’tkirlangan bo’r yordamida bo’rlanadi. Bunda: a) bo’r chiziq qalinligi 0,1 smdan oshmasligi kerak: b) chiziqlar andoza konturi bilan mos tushishi kerak. v) yubka bo’laklari oralig’ida 0,5 sm joy qoldirish kerak.
Qotirma bo’laklarini bichish			Belbog’ va shlitsa qotirmasi flizelindan qirqib olinadi.
Yubka bo’laklarini qirqib olish.
Bichilgan bo’laklarni tekshirib ko’zdan kechirish.			Bichilgan bo’laklar 3-jadvaldagi andozalar spetsifikatsiyasi bo’yicha tekshirib, tahlanadi.

1-jadval

YUBKA KONSTRUKSIYASI CHIZMASINING HISOBI (3-RASM)

Konstruktiv bo’lak belgisi	Siljitish yo’nalishi	Hisob formulasi va hisoblar	Konstruktiv bo’lak qiymati, sm
	Vertikal bo’yicha pastga	TB = 0,5 Dort.bel = 0,5 x 40,4	20,2
TN	Vertikal bo’yicha pastga	TN = Dbel.tizza + PDbel.tizza = 57,6+(-2,6) = 57,6 – 2,6	55,0
BB1	Gorizontal bo’yicha o’ngga	BB1 = Sbo’k + Pbo’k = 50,0+2,0	52
BB2	Gorizontal bo’yicha o’ngga	BB2 = 0,5 (Sbo’k +Pbo’k ) – 1,0 = 26 – 1,0	25,0
BB3	Gorizontal bo’yicha o’ngga	BB3= 0,4 BB2 = 0,4 x 25,0	10,0
B1B4	Gorizontal bo’yicha chapga	B1B4 = 0,4 B1 B2 = 0,4 x 27,0	10,8
T2T20	Vertikali bo’yicha yuqoriga	T2T20 = Dort.bel – Vbel.chiz = 103,9 – 103,0	0,9
		V = (Sbo’k +Pbo’k) – (Sbel + Pbel) = 52,0-38,0	14
		Ort vitochkaning kattaligi = 0,35 V
		Yon vitochka kattaligi = 0,15 V
T30 T33	Vertikal bo’yicha pastga	Ort vitochka uzunligi = 16,0	16,0
T20 T23	Vertikal bo’yicha pastga	Yon vitochka uzunligi = 19,0	19,0
T40 T43	Vertikal bo’yicha pastga	Old vitochka uzunligi = 11,0	11,0
T30T31=T30T32	Gorizontal bo’yicha o’ng va chapga	T30T31 = T30T32 = 4,9 x 0,5 = 2,45	2,45
T20 T21 = T20 T22	Og’ma chiziq bo’yicha o’ng va chapga	T20 T21 = T20 T22 = 7 x 0,5	3,5
T40 T41 = T40 T42	Og’ma chiziq bo’yicha o’ng va chapga	T40 T41 = T40 T42 = 2,1 x 0,5	1,05
		Yon vitochkalar tomonlari egri chiziq bilan chiziladi.

1-rasm. To’g’ri yubka bazis to’ri chizmasi.




2-rasm. Old yon va ort vitochkani modеllash

3-rasm. To`g’ri yubka asos konstruktsiyasi chizmasi.
2-jadval

To’g’ri yubka andozalarida tanda ipi yo’nalishi

Bo’lak nomi	Bo’lak belgisi	Tanda ipi (t.i.) yo’nalishi	T.I. yo’nalishidan mumkin bo’lgan chetga og’ish, %.
Old bo’lak	01	O’rta chiziqga parallel	5,0
Ort bo’lak	02	O’rta chiziqga parallel	5,0
Belbog’	03	Belbog’ uzunligi bo’ylab	5

3-jadval

To’g’ri yubka andozalarning spetsifikatsiyasi

Bo’lak nomi	Belgi manjeti	Soni		Gazlama turi
		Bichiqda	Andozada
Yubka old bo’lagi	01	1	1	Asosiy
Yubka ort bo’rchagi	02	2	1	Asosiy
Yubka belbog’i	03	2	1	Asosiy
Belbog’ qotirmasi	04	1	1	Flizelin
Shlitsa qotirmasi	05	1	1	Flizelin
Ilgich

6.1. O’quv ishlab chiqarish mashg’ulotining ta’lim texnologiyasi modeli

Mashg’ulot vaqti-6 soat (270 daqiqa).	Talabalar soni: 30 ta
O’quv mashg’ulot shakli va turi	Amaliy-o’quv ishlab chiqarish(kasbiy) amaliyoti
O’quv mashg’uloti rejasi	1. Bo’laklardagi vitochka, shlitsa, kertimlarni taqilma va hakozo chiziqlarni o’ng bo’lakdan chap bo’lakka ko’chirish; 2. Yubka vitochkalariga ishlov berish; 3. Yubka ort bo’lagi o’rta chokda joylashgan yopiq shlitsaga ishlov berish; 4. Yubkaning yon qirqimlariga ishlov berish va biriktirib tikish; Yubka ort bo’lagi, o’rta chokida joylashgan molniya tasmali taqilmasini tikish;
O’quv ishlab chiqarish mashg’ulotining maqsadi: Yubkani tikish texnologiyasi ko’nikmalarni shakllantirish.
Pedagogik vazifalar: Bo’laklardagi vitochka, shlitsa, kertimlarni taqilma chiziqlarni o’ng bo’lakdan chap bo’lakka ko’chirishni ko’rsatib o’rgatish; Yubka vitochkalariga ishlov berishni o’rgatish; Yubka andozalaridan kontur chiziqlarini chizishni ko’rsatib berib o’rgatish; Yubka ort bo’lagi o’rta chokda joylashgan yopiq shlitsaga ishlov berishni o’rgatish; Yubkaning yon qirqimlariga ishlov berish va biriktirib tikishni o’rgatish; Yubka ort bo’lagi, o’rta chokida joylashgan molniya tasmali taqilmasini tikishni o’rgatish;		O’quv faoliyati natijalari: Bo’laklardagi vitochka, shlitsa, kertimlarni taqilma chiziqlarni o’ng bo’lakdan chap bo’lakka ko’chiradilar; Yubka vitochkalariga ishlov beradilar; Yubka andozalaridan kontur chiziqlarini chizib ko’rsatadilar; Yubka ort bo’lagi o’rta chokda joylashgan yopiq shlitsaga ishlov beradilar; Yubkaning yon qirqimlariga ishlov berib va biriktirib tikadilar; Yubka ort bo’lagi, o’rta chokida joylashgan molniya tasmali taqilmasini tikadilar;
O’qitish metodlari		Mashq, yo’riqnoma berish, amaliy ish, ko’rsatish.
O’quv faoliyatini tashkil etish shakllari		Ommaviy, individual
O’qitish vositalari		stol, stul, ikki ipli universal mashina dazmol; yubka modellari tasvirlangan plakatlar; “Molniya” li taqilmalar tikilishi ko’rsatilgan stendlar; shlitsaga qotirma qo’yish usullari ko’rsatilgan plakatlar; tayyor tikilgan yubkalarning namunalari; Bitta o’quvchi uchun: yubka yon, shlitsa va molniya taqilmasini tikish uchun tuzilgan texnologik xarita; igna, ip, qaychi, angishvona, bo’r, ruchka, dukcha; 25 sm, 1 ta “molniya” tasma; elimli qotirma (dublirin, flizilin); 0,50 m^2 li gazlama.
O’qitish sharoiti		O’quv amaliyoti ustaxonasi
Qaytar aloqaning usul va vositalari		Og’zaki nazorat: savol-javob

6.1. «Yubkani tikish texnologiyasi, molniyali taqilma va shlitsani ishlash»