QUROLLARI.
8
Yordamchi asbob
uskunalar bilan
mehnat predmetlarini ko'chiradi, ish
paytida
ularni
maxkamlaydi
va
bajarilgan
ishning
to'g'riligini
tekshiradi (o'lchaydi).
Ishlab chiqarish quroli
mehnat
vositasi
tarkibida
muhim
rol
o'ynaydi. Irigatsiya va melioratsiya
ishlarini bajarishda ular uch guruh
bo'lib taqdim etiladi:
asbob – uskunalar; mashinalar va
moslamalar;
avtomatlashgan
qurilmalar bilan (mexanizasiya
vositalari).
Mexanizatsiyalashgan
asbob
–
uskunalar (qo'l mashinalari) har xil
ixcham dvigatellar (elektr, gidravlik,
pnevmatik
va
boshqalar)
bilan
harakatga keltiriladi.
Asbob
– uskunalar asosiy
va yordamchi, qo'l bilan
boshqariladigan va
mexanizasiyalashgan
bo'lishi mumkin.
Asosiy asbob
– uskunalar
yordamida
har
xil
yig'ish
operasiyalari
bajarish
bilan
birga bevosita u yoki bu mehnat
jarayonini
bajarish
uchun
mehnat predmeti (buyumi) ga
ta'sir ko'rsatadi (Instrumentum –
lotinchadan ish quroli).
1
2
3
4
5
QURILISH, TA’MIRLASH VA TOZALASH ISHLARINI BAJARISHDA MEHNAT
QUROLLARI.
Obyekt
Uch
toifa
Guruh
moslamalari
va asbob
Shaxsiy
asbob
Asbob uskunalar,
moslamalar va
inventerlar
uch
toifaga
bo'linadi:
obyekt, guruhlar
va shaxsiy.
.
Obyekt
moslamalariga yirik
inventarlar tegishli
(yog'och, taxta
materiallari, beton va
temir beton ishlari
uchun qoliplar va
boshqalar).
Guruh moslamalari va
asbob
– uskunalari (beton
va qorishma uchun
qutilar, badyalar va
boshqalar) bitta
texnologik jarayonlarga
birlashgan bajaruvchilarni
jamoa bo'lib bajariladigan
mehnatini ta'minlash
uchun xizmat qiladi.
Shaxsiy asbob
–
uskunalar ishlash
jarayonida doimo
bajaruvchiga zarur
bo'ladi; ularni
shaxsiy
mas'ulligida
biriktiriladi.
1
2
3
QURILISH, TA’MIRLASH VA TOZALASH ISHLARINI BAJARISHDA MEHNAT
QUROLLARI.
Mashina
yoki
ularning
avtomatik
boshqarishli majmuasi
– avtomatlar keng
miqyosda
qo'llanilib,
ishlab
chiqarish
jarayonlarini
mustaqil
avtomatik
ravishda
bajaradi, ya'ni dasturlar asosida bevosita inson
ishtirokisiz, faqat uning kuzatish va nazorati
ostida
barcha
ishchi
hamda
texnologik
jarayonning yordamchi operasiyalari bajariladi.
Ta'mirlash,
tozalash
va
qurilish
jarayonlarini
tavsiflari
har
xil
bo'lganligi uchun ularga har xil talablar
qo'yiladi. Shuning uchun qurilishda
keng nomenklaturali har xil mehnat
qurollari ishlatiladi.
Mexanizmning
asosiy
vazifasi
uzatish
va
harakatni
maqsadli
ravishda
boshqasiga
aylantirib
berish
(krivoship
mexanizmi,
reduktor va h.k.). mashinaning
e'tiborli belgilaridan biri u bilan
foydali ishning bajarilishidir.
Mashinalar
(
fransuzcha machine
,
lotinchadan machine
– qismlari bilan
kelishilgan holda ishlaydigan mexanik
qurilma
bo'lib,
energiyani,
materiallarni yoki axborotlarni boshqa
turga aylantirib berish uchun aniq
maqsadli harakatni ro'yobga chiqaradi
va qisman yoki to'liq mehnatni
osonlashtirish
va
uning
ish
unumdorligini
oshirish
maqsadida
insonning ishlab chiqarish funksiyasini
almashtiradi) bitta yoki bir nechta
mexanizmlardan
tashkil
topgan
bo'lishi mumkin. Bundan ko'rinadiki,
ixtiyoriy mashina mexanizm yoki
ularning yig'indisidan iborat, ammo
har qanday mexanizm ham mashina
hisoblanmaydi.
1
2
3
4
SUV
XO’JALIGINI KOMPLEKS MEXANIZATSIYALASHNING MAQSAD VA
VAZIFALARI.
Asosiy mehat qurollari
bino va inshootlarning elementlarini keltirish, taxlash, biriktirish,
mahkamlash va pardozlash uchun, hamda undan tashqari ishni bajarayotganda talab qilingan
holatda ularni ushlab turish uchun, ularni o'rnatish to'g'riligini pardozlash va birikmalar
sifatini nazorat qilish uchun xizmat qiladi. Ularga tashuvchi, ko'taruvchi va taxlovchi,
yotqizuvchi (yig'uvchi) mashinalar, moslamalar, asbob – uskunalar, konstruksiyalarni
yakuniy pardozlash uchun, ishni bajarishni osonlashtiruvchi va ularni sifatini tekshiradigan
qurilma va uchkunalar, hamda mos keladigan inventar tegishli.
Ko'chma ishchi joylarga
qurilish elementlari va materiallari uzatadigan va yotqizish
qobiliyatiga ega o'ziyurar mashina va mashinalar qo'llaniladi. Mehnat vositalarining jadal
rivojlanishiga industrial hamnafas bo'ladi. Shu maqsadda sermehnat tayyorlash jarayonlari
qurilish – montaj maydonlaridan qurilish industriyasi tashkilotlariga ko'chiriladi. Bu yerda
binolar konstruksiyalari va qismlarini tayyorlash uchun texnologik jihozlar samarali
ishlatiladi. Bir vaqtning o'zida moddiy resurs va texnikalarni tashiydigan transport
vositalarining soni va quvvati ortadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |