Termodinamika qonunlariga doir masalalar yechish.
1-masala. Qozondagi 3 m3 suvni isitish uchun 40 kg toshko’mir yoqilgan. Suvning boshlang’ich temperaturasi 100C va yoqilg’ining issiqlik berishi 60 % bo’lsa, qozondagi suv temperaturasi necha gradusga ko’tarilgan?
Berilgan:
________________
Yechish:
-
-
-
-
Hisoblash:
Javob: .
2-masala. Motoroller dvigateli har soatda 2 litr benzin sarf qilib, 5 kvt quvvatga erishsa, uning foydali ish koeffitsentini anioqlang.
Berilgan:
Yechish:
Motorollerning FIK formuladan topiladi. Bunda motorollerning soatda bajargan foydali ishi. shu vaqtda sarflangan yoqilg’ining issiqlik berish qobilyati. Shunday qilib,
Hisoblash:
3-masala. temperaturadagi gaz bosimining hajmiga ko’paytmasining molekulalar soniga nisbati nimaga teng?
Berilgan:
Yechish:
- Bolsmandoimiysi, absolyut temperature bo’lgani uchun
Javob: .
Xulosa
Pedagogik texnalogiya atamasiga har bir didant olim o’z nuqtai nazardan chiqqan holda ta’rif beradi.
Hali bu tushunchaga to’liq va yagona ta’rif qabul qilinmagan. Ushbu ta’riflar ichida eng maqsadga muvofig’I YUNESKO tomonidan berilgan ta’rif sanaladi.
Pedagogik texnalogiya–ta’lim shakllarini optimallashtirish maqsadida o’qitish va bilimlarni o’zlashtirish jarayonining inson saloxiyati va texnik resurslarini qo’llash, ularning o’zaro ta’sirini aniqlashga imkon beradigan tizimli metodlar majmuasidir.
Selevnoning “Zamonaviy ta’lim texnalogiyalar” i o’quv qo’llanmasida ta’lim jarayonida qo’llaniladigan texnalogiyaalr jamlangan bo’lib, ularning ilmiy-nazariy, metadologik asoslari, tasnifi va amaliyotda qo’llash mexanizmi yoritilgan.
Pedagogik texnalogiya ta’lim amaliyotida 3 ta darajada qo’llaniladi:
-
Umumiy pedagogik daraja.
Umumiy pedagogik daraja texnalogiya ta’lim-tarbiya jarayonining yaxlit tizimliligi ma’lum bir region, o’quv yurti tomonidan uzluksiz ta’lim tizimining muayyan bir bosqichidagi texnalogiyaning umumiy qonuniyatlari, ilmiy-nazariy asoslari tamoyillari, amaliyotda qo’llashning umumiy xususiyatlari, shart-sharoitlarini ifodalaydi. Shu o’rinda qayd etish kerakki, uzluksiz ta’lim tizimuning har bir bosqichida ta’lim mazmuni orqali tegishli o’ziga xos maqsad va vazifalarni amalga oshirish ko’zda tutilganligi sababli, pedagogik texnalogiya ham o’ziga xos xususiyatga ega bo’ladi. Bu darajada pedagogik texnalogiya pedagogik tizim tushunchasiga sinonium hisoblanadi. Uning tarkibiga ta’lim-tarbiya jarayonini maqsad va vazifasi mazmuni vosita va metodlari, tarbiya jarayonining obyekti va subyekti faoliyatini algoritmlari kiradi.
-
Xususiy metodik darajada pedagogik texnalogiyaning muayyan bir predmed, kursni o’qitish jarayonining maqsad va vazifalarini amalga oshirish maqsadida foydalaniladigan ta’lim mavzuni o’qitish vositalari, metodlari shakllarining majmuasi tushuniladi.
-
Lokal darjada ta’lim-tarbiya jarayonining ma’lum bir qismining xususiy difantis va tarbiyaviy maqsadini hal etishga qaratilgan texnalogiya tushuniladi. unda o'quvchiula’ning mustaqil ishlarini tashkil etish, o’quvchular bilimini nazorat qilish, shaxsiy fazilatlarni shakllantirishi kabi maslalar ko’zda tutilgan. [4]
Foydalanilgan adabiyotlar.
-
Karimov I.A. “O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida” Toshkent. “O’zbekiston” -2011 y. 439 bet
-
“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” , 1992 y.
-
Сахор А.М. Логическая структура учебного материала. -М, Педагогика,1994. 115-130 б.
-
Дик Ю.И ва бошыалар «Ўрта мактаб физика курсида предметлараро боғланиш»ғМ, Просвешение, 1999. 148-55 б.
-
Спасскый Б.И. Физика в её развити.-М, Просвешение 200140-46 б.
-
Пёришкин А.В Физика курси. 85-93 б II-қисм.-Тошкент, Ўқитувчи. 1997.
-
Разумовский В.С. Сборник задач по общему курсу физики. –М. Наука.1999
-
Разумовский В.С. Соврименный урок физики в средней школе –М, Просвешение 1993 й. 119-126 б.
-
Кабардин О.Ф. Физика. –М Просвешение 1998. 48-58 б.
-
Сахаров Д.И. Физика. –Тошкент, Ўқитувчи. 1996 65-73 б.
-
Разумовский В.Г. Бугаев Л.И ва бош. Ўрта мактабда физика ўқитиш методикаси. –Т, Ўқитувчи.1990
-
Ғаниев А.Г., Авлоқулов А.К., Алимардонова Г.А. Физика (1-қисм) Академик лицей ва касб-ҳунар коллежларида ўтиладиган дарслик. –Т, Ўқитувчи 2006 й.
-
Ғаниев А.Г. Авлоқулов А.Қ. Алимардонова Г.А. Физика (1-қисм) Академик лицей ва касб-ҳунар коллежларида ўтиладиган дарслик. –Т, Ўқитувчи 2006 й. 113-119 б.
-
Ўсаров Ж.Э. Академик лицейларда таэлим самарадорлигини ошириш жиҳатлари. Дис.пед.фанлари номзоди. –Тошкент, 2004. 86-100 б.
-
Худойберганов А.М. Академик лицейларда атом ва ядро физикаси бўлимларини ўқитиш мазмуни ва методикаси. Автореферат. Дис. пед. фанлари номзоди. –Тошкент, 2005. 40-43 б.
-
Физикадан лабаратория ишлари Академик лицей ва касб-ҳунар коллежлари учун. Нурматов Ж., Исроилов Н. Ва бошқ. –Тошкент, 2002 16-29 б.
-
Коментори и вопросы. Infog actronet.ru
-
www.ilm.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |