“ Favqulotda vaziyatlarda fuqaro



Download 0,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/3
Sana13.12.2019
Hajmi0,84 Mb.
#29942
  1   2   3
Bog'liq
6.7 ва 6.11 ХС ва ЕУТТ учун Практика 2017 методичка


ё 

 

 

Farg’ona - 2017 

Barcha ta’lim yo’nalishlarida ta’lim 

oluvchi talabalar uchun

 

 



“Hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi 



Favqulotda vaziyatlarda fuqaro 

muxofazasi

” fani bo’yicha

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mazkur  uslubiy  ko’rsatma  barcha  ta’lim  yo’nalishi  uchun  “  Hayot 



faoliyati xavfsizligi (Favqulotda vaziyatlarda fuqaro muxofazasi) ” fani bo’yicha 

tuzilgan.  uslubiy  ko’rsatmada  talabalar  ushbu  fan  bo’yicha  oladiga n 

barcha ma’lumotlar keltirilgan. 

Tuzuvchilar:   assistent: 

 

 

 



M.Dadaqo’ziyev 

                           assistent: 

 

 

 



I.Hoshimov 

 

 



Uslubiy  ko’rsatma  “HFX” kafedrasining yig’ilish bayonida ko’rib chiqilgan va 

chop etishga tavsiya etilgan. 

 

Bayon №____ «____»_____ 201__   yil. 



 

«Kimyo-texnologiya» fakulteti komissiyasi tomonidan ko’rib chiqilgan. 

Bayon №___ «___»______201__   yil. 

 

Taqrizchi:      HFX kafedrasi mudiri:   



 

 

H. Polvonov 



 

 

 

1- Mavzu: Favqulotda vaziyatlarning tasnifi, tavsifi va ularning hususiyatlari. 



REJA: 

1. 

Favqulodda  vaziyatlar  tushunchasi  hamda  ularning  o`ziga  hos 

hususiyatlari,  favqulodda vaziyatlarning turlari va ularga qisqacha ta`rif. 

2. 

Fuqaro muhofazasining asosiy vazifalari. 

3. 

Turli vazirlik va idoralarning fuqaro muhofazasi bo’yicha vakolatlari 

Favqulodda vaziyat (FV) — ma`lum hududda yo’z bergan falokat, halokat 

va  boshqa  turdagi  ofatlar  natijasida  kishilarning  o’limiga,  salomatligiga,  tevarak 

atrofdagi tabiiy muhitga sezilarli modtsiy zarar yetkazuvchi, odamlarning turmush 

sharoitini bo’zilishiga olib keladigan holatdir. 

Favqulodda  vaziyatning tavsifi  

Har qanday favqulodda vaziyatlar 8 ta ko`rsatkich bo`yicha aniqlaniladi: 

1. 

Favqulodda vaziyatning nomlanishi (FV ning ta’rifi); 



2. 

FVning mohiyati; 

3. 

FVning sabablari; 



4. 

FVning shikastlovchi omillari; 

5. 

FVning qaltislikni oshiruvchi omillari; 



6. 

FVning  oldindin  bilish  mumkinligi  (monitoring,  bashorat,YU 

ogohlantirish, yumshatish); 

7. 


FVni bartaraf qilish; 

8. 


Moddiy zararni aniqlash; 

FV 


oqibatining 

asosiy 


turlari: 

o`lim, 


odamlarning 

kasallanishi, 

inshoatlarning  bo’zilishi,  radioaktiv  ifloslanishlar,  kimyoviy  va  bakterial 

zaharlanishlar. 

Favqulodda  vaziyatlar  tavsifiga  ko’ra  (sababi  va  kelib  chiqish  manbaiga 

ko’ra): 


1. Tabiiy tusdagi FV; 

2. Texnogen tusdagi FV; 

3. Ekologik tusdagi Fvlar;  

4. Ijtimoiy-siyosiy tavsifdagi FV; 

5. Harbiy tavsifdagi FVlarga bo’linadi. 

Tabiiy  tusdagi  favqulodda  vaziyatlarga  3  hil  turdagi  xavfli  hodisalar 

kiradi: 


1)  geologik  xavfli  hodisalar:  zilzilalar,  ykuchishlari,  tog  upirilishlari  va 

boshqa xavfli geologik hodisalar; 

2) gidrometeorologik xavfli hodisalar: suv toshki nlari, sellar, kor kuchkilari, 

kuchli shamollar (dovullar), jala va boshqa xavfli gidrometerologik hodisalar; 

3)  Favqulodda  epidemiologik,  epizootik  va  epifitotik  vaziyatlar:  alohida 

xavfli  infektsiyalar  (ulat,  vabo,  sargayma,  isitma),  yukumli  kasalliklar, 

rikketsiyalarepidemik  toshmali  terlama,  Bril  kasalligi,  zoonoz  infektsiyalar  — 

Sibir yarasi, kuturish, virusli infektsiyalar — SPID; 

Epidemiya  —  odamlarning  guruh  bo’lib  yukumli  kasallanishi,  ularning 

zaharlanishi  (zaharli  modda  bilan  hamda  oziqovqatdan  ommaviy  zaharlanish); 

epizootiya — hayvonlarning ommaviy kasallanishi yoki nobud bulishi; epifitotiya 

esa usimliklarning ommaviy nobud bulishidir. 



 

Ekologik tusdagi favqulodda  vaziyatlar. ekologik tusdagi FVlar asosan 3 

hil buladi: 

1.  Quruklik  (tuprok,  yosti)ning  holati  o’zgarishi  bilan  boglik  vaziyatlar: 

halokatli kuchkilar — foydali kazilmalarni kazish chogida yostiga ishlov berilishi 

va insonning boshqa faoliyati natijasida yyo’zasining upirilishi, siljishi; 

Tuproq  va  ysanoati  tufayli  kelib  chikadigan  toksikantlar  bilan  ifloslanishi, 

ogir  metallar,  neft  mahsulotlari,  shuningdek,  kishlok  hujaligi  ishlab  chiqarishida 

odamlarning  sogligi  uchun  xavf  soluvchi  kontsentratsiyalarda  qo’llaniladigan 

pestitsidlar va boshqa zaharli himikatlar mavjudligi. 

2.  Atmosfera  (havo  muhiti)  tarkibi  va  hossalari  o’zgarishi  bilan  boglik 

bo’lgan vaziyatlar: 

Havo muhitining quyidagi ingridientlar bilan ekstremal yuqori ifloslanishi: 

—  oltingugurtli oksid,  azotli  oksid,  uglerodli  oksid,  dioksid, kurum,  chang 

va odamlar sogligiga xavf soluvchi kontsentratsiyalarda antropogen tusdagi boshqa 

zararli moddalar; 

—  keng  kulamda  kislotali  hududlar  hosil  bulishi  va  kup  miktsorda  kislota 

chikindilari yogilishi; 

— radiatsiyaning yuqori darajasi. 

3. Gidrosfera holatining o’zgarishi bilan boglik vaziyatlar: 

Yo’zasi  va  osti  suvlarining  sanoat  va  kishlokhujaligi  ishlab  chiqarishi 

okavalari; 

Neft  mahsulotlari, odamlarning  zaharlanishiga olib kelgan  yoki  olib kelishi 

mumkin  bo’lgan,  tarkibida  ogir  metallar,  har  hil  zaharli  himikatlar  mavjud 

chikindilar  va  boshqa  zararli  moddalar  bilan  eksteremal  yuqori  darajada 

ifloslanishi; 

Binolar,  muhandislik  kommunikatsiyalari  va  uyjoylarning  emirilishiga  olib 

kelishi mumkin bo’lgan yoki olib kelgan sizot suvlar miktsorining ortishi; 

Suv  manbalari  va  suv  olish  joylarining  zararli  moddalar  bilan  ifloslanishi 

okibatida ichimlik suvining keskin etishmasligi. 



Texnogen  tusdagi  favqulodda  vaziyatlarga  7  xil  turdagi  vaziyatlar 

kiradi: 

1)  Transportlardagi  avariyalar  va  halokatlar  —  ekipaj  a`zolari  va 

yulovchilarning  o’limiga,  havo  kemalarining  tulik  parchalanishiga  yoki  kattik 

shikastlanishiga  hamda  kidiruv  va  avariyakiliruv  ishlarini  talab  kiladigan  avia 

halokatlar; 

YOnginga,  portlashga,  harakatlanuvchi  tarkibining  bo’zilishiga  sabab 

bo’lgan va temir yul hodimlarining halokat hududidagi temir yul platformalarida, 

vokzal  binolarida  va  shahar  imoratlarila  bo’lgan  odamlar  o’limiga,  shuningdek, 

tashilangan  kuchli  ta`sir  kursatuvchi  zaharli  modtsa  (KTZM)lar  bilan  halokat 

joyiga tutash hududning zaharlanishiga olib kelgan temir yul transportdagi halokat 

va falokatlar; 



2) Kimyoviy xavfli ob`ektlardagi avariyalar: 

Tevarak  atrof  tabiiy  muhitga  ta`sir  kiluvchi  zaharli  moddalarning  (avariya 

holatida) odamlar, hayvonlar va usimliklarning kuplab shikastlanishiga olib kelishi 

mumkin  bo’lgan  yoki  olib  kelgan  taktsirda,  yul  kuyiladigan  chegaraviy 



 

kontsentratsiyalardan ancha ortiq mikdorda sanitariya — himoya hududidan chetga 



chiqishiga  sabab  buladigan  kimyoviy  xavfli  ob`ektlardagi  avariyalar,  yongin  va 

portlashlar. 



3)  Yong’in  portlash  xavfi  mavjud  bo’lgan  ob`ektlardagi  avariyalar: 

Texnologik  jarayonda  portlaydigan,  oson  yonib  ketadigan  hamda  boshqa  yongin 

uchun  xavfli  moddalar  va  materiallar  ishlatiladigan  yoki  saklanadigan 

ob`ektlardagi odamlarning mehaniq va termik shikastlanishlariga, zaharlanishlariga 

va  o’limiga,  asosiy  ishlab  chiqarish  zahiralarining  nobud  bulishiga,  favqulodda 

vaziyatlar hududlarida ishlab chiqarish maromining va odamlar hayot faoliyatining 

bo’zilishiga olib keladigan yonginlar va portlashlar.  

4)  Energetika  va  kommunal  tizimlardagi  avariyalar:  Sanoat  va 

kishlokhujaligi 

mahsulotlari 

iste`molchilarining 

avariya 

tufayli 


energiya 

ta`minotisiz  kolishiga  hamda  aholi  hayot  faoliyatining  bo’zilishiga  olib  keladigan 

GES,  GRES,  IESlardagi,  tuman  issiklik  markazlaridagi  elektr  tarmoqlartsdagi 

bugkozon qurilmalaridagi, kopressor, gaz taksimlash shahobchalaridagi va boshqa 

energiya  ta`minoti  ob`ektlaridagi  avariyalar,  yonginlar,  aholi  hayotfaoliyatining 

bo’zilishiga  va  salomatligiga  xavf  tugilishiga  olib  keladigan  gaz  kuvurlartsdagi, 

suv  chiqarish  inshootlaridagi,  suv  kuvurlaridagi,  kanalizatsiya  va  boshqa 

kommunal ob`ektlardagi avariyalar; 



5) Bino va inshootlarning birdan kulab tushishi bilan boglik avariyalar: 

Odamlar  o’limi  bilan  boglik  bo’lgan  va  zudlik  bilan  avariyaqutqaruv 

o’tkazilishini hamda  zarar kurganlarga  shoshshshnch tibbiy  yordam  kursatilishini 

talab  kiladigan  maktablar,  kasalxonalar,  kinoteatrlar  va  boshqa  ijtimoiy 

yunalishdagi  ob`ektlar,  shuningdek,  uyjoy  sektori  binolari  konstruktsiyalarining 

tusatdan bo’zilishi, yonginlar, gaz portlashi va boshqa hodisalar. 



6)  Radioaktiv  va  boshqa  xavfli  hamda  ekologik  jihatdan  zararli 

moddalardan foydalanshi yoki ularni saklash bilan boglik avariyalar: 

Sanitariya  himoya  hududi  tashkariga  chikarib  tashlanishi  natijasida  paydo 

buladigan  yuqori  darajadagi  radioaktivlik  odamlarning  yul  kuyiladigan  kup 

mikdorda  nurlanishini  keltirib  chikaradigan  Texnologik  jarayonda  radioaktiv 

moddalardan  foydalanadigan  ob`ektlardagi  avariyalar;  radioaktiv  materiallarni 

tashish  vakgidagi  avariyalar;  radioizotop  buyumlarning  yukotilishi;  biologik 

vositalarni  va  ulardan  olinadigan  preparatlarni  tayyorlash,  saklash  va  tashishni 

amalga  oshiruvchi  ilmiytadkikot  va  boshqa  muassasalarda  biologik  vositalarning 

atrof-muhitga chikib ketishi yoki yukotilishi bilan boglik vaziyatlar.  

7)  Gidrotexnik  inshootlardagi  halokatlar  va  avariyalar:  Suv  omborlarida, 

daryo  va  kanallardagi  bo’zilishlar,  baland  toglardagi  yullardan  suv  urib  ketishi 

natijasida  vujudga  keladigan  hamda  suv  bosgan  hududlarda  odamlar  o’limiga, 

sanoat va kishlok hujaligi ob`ektlari ishining, aholi hayot faoliyatining bo’zilishiga 

olib  keladigan  va  shoshilinch  kuchirish  tadbirlarini  talab  kiladigan  halokatli  suv 

bosishlari. 



 

2. Fuqaro muhofazasining asosiy vazifalari, FM tashkilotining tarkibiy 



tuzilishi 

Fuqaro muhofazasining vazifasi quydagilardan iborat:  

1.  Aholi  va  ob’ektlarni  harbiy  harakatlar  olib  borish  paytida  yoki  shu 

harakatlar  oqibatida  yo’zaga  keladigan  xavflardan  himoyalash  harakatlari  va 

usullariga tayorlash. 

2.  Boshqaruv,  xabar  berish  va  aloqa  tizimlarini  tashkil  qilish,  rivojlantirish 

va doimiy  shay holatda saqlab turish. 

3.  Halq  ho`jaligi  ob’ektlarining  barqaror  ishlashini  ta’minlash  yo’zasidan 

tadbirlar kompleksini o`tkazish. 

4.  Aholini,  moddiy  va  madaniy  boyliklarini  xavfsiz  joylarga  evakuatsiya 

qilish. 

5. Fuqoro muhofazasi harbiy tizimlari shayligini ta’minlash. 

6. Aholini umumiy va shaxsiy saqlovchi vositalari bilan ta’minlash tadbirlari 

o`tkazish.  

7. Aholini harbiy davrdagi hayot faoliyatini ta’minlash. 

8.  Radiatsiyaviy,  kimyoviy  biologik  vaziyat  ustidan  ko’zatish  va 

laboratoriya nazorati olib borish. 

9. qutqaruv va boshqa kechiktirib bo`lmaydigan ishlarni o`tkazish. 

10.  harbiy  davrlarda  ham  zarar  ko`rgan  hududlarda  jamoat  tartibini  yo`lga 

qo`yish va saqlab turish. 

11.  Aholini  va  hududlarni  muhofaza  qilish  yo’zasidan  boshqa  tadbirlarni 

amalga oshirish. 



3. Turli vazirlik va idoralarning fuqaro muhofazasi bo’yicha vakolatlari 

O`zbekiston 

Respublikasi 

Vazirlar 

Mahkamasining 

favqulodda 

vaziyatlardan muhofaza qilish sohasidagi vakolatlari 

O`zbekiston   Respublikasi Vazirlar Mahkamasi: 

favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish uchun moliyaviy va moddiy  resurslar 

davlat  rezervlari  yaratilishini  ta`minlaydi  hamda  ulardan  foydalanish  tartibini 

belgilaydi; 

favqulodda vaziyatlarning oldini olish va ularni bartaraf etashga oid kuchlar 

va  vositalarni  moliya  hamda  resurs  jihatidan  ta`minlashni,  ularni  maxsus  texnika 

va boshqa moddiy-texnika vositalari bilan jihozlashni amalga oshiradi

favqulodda vaziyatlar tasnifini tasdiklaydi hamda ularni bartaraf etishda ijro 

hrkimiyati organlari ishtiroki darajasini belgilaydi; 

vazirliklar,  idoralar,  ijro  hokimiyati  mahalliy  organlarining  aholini  va 

hududlarni  favqulodda  vaziyatlardan  muhofaza  qilish  sohasidagi  faoliyati  ustidan 

nazoratni amalga oshiradi; 

qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarini amalga oshiradi. 



Favqulodda  vaziyatlardan  muhofaza  qilish  bo’yicha  maxsus  vakolatli 

davlat boshqaruv organi 

Favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish, bo’yicha maxsus vakolatli davlat 

boshqaruv organi O`zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligidir. 

O`zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi: 



 

favqulodda  vaziyatlarning  oldini  olish, bunday  vaziyatlarda  aholi  hayoti  va 



sogligini,  moddiy  va  madaniy  boyliklarni  muhofaza  qilish,  shuningdek  fav-

kulodda  vaziyatlar  okibatlarini  bartaraf  etish  va  zararni  kamaytirish  yo’zasidan 

choralar ishlab chikadi hamda amalga oshiradi; 

aholini  va  hududlarni  favqulodda  vaziyatlardan  muhofaza  qilish  sohasida 

maxsus dasturlar ishlab  chiqilishi va ilmiy tadkikotlar amalga oshirilishini tashkil 

etadi; 


o’z vakolati doirasida vazirlik va idoralar, korxona, muassasa va tashkilotlar, 

mansabdor shahslar va fuqarolar uchun bajarilishi majburiy bo’lgan karorlar kabul 

kiladi; 

Mahalliy  davlat  hokimiyati  organlarining  favqulodda  vaziyatlardan 

muhofaza qilish sohasidagi vakolatlari 

Mahalliy  davlat  hokimiyati  organlari  favqulodda  vaziyatlardan  muhofaza 

qilish sohasida: 

favqulodda  vaziyatlar  chogida  aholini  va  hududlarni  muhofaza  qilish 

bo’yicha harakatlar rejasini ishlab chikadilar; 

aholining  va  hududlarning  muhofazalanishiga  oid  ahborotlar  belgilangan 

tartibda  tuplanishi  va  almashinilishini,  shuningdek  favqulodda  vaziyatlar  tahdidi 

borligi  yoki  ro’y  berganligi  to’g’risidagi  ahrli  o’z  vaqtida  vokif  va  xabardor 

etilishini amalga oshiradilar; 

moddiy  va  moliyaviy  resurslar  rezervlarini  yaratadilar,  favqulodda 

vaziyatlarning oldini olish va ularni bartaraf etish tadbirlarini, moliyalashni amalga 

oshiradilar; 

idoraviy  mansubligidan  kat’i  nazar,  korxona,  muassasa  va  tashkilotlarning 

favqulodda 

vaziyatlarda 

barqaror 

ishlash 

imkoniyatini 

oshirishga 

yordamlashadilar; 

Qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni amalga oshiradilar. 

Korxonalar,  muassasalar  va  tashkilotlarning  favqulodda  vaziyatlardan 

muhofaza qilish sohasidagi majburiyatlari 

Korxonalar, muassasalar va tashkilotlar favqulodda vaziyatlardan muhofaza 

qilish sohasida: 

hodimlar  hamda  ishlab  chiqarish  va  ijtimoiy  ob`ektlarni  favqulodda 

vaziyatlardan  muhofaza  qilish  bo’yicha  zarur  choralarni  rejalashtirishlari, 

moliyalashlari va amalga oshirishlari

xavf  manbai  yuqori  bo’lgan  ob`ektlar  xavfsizligi  to’g’risida  belgilangan 

tartibda deklaratsiya taqdim etishlari; 

hodimlarni  favqulodda  vaziyatlar sharoitida  harbiylashtirilmagan  tuzilmalar 

tarkibida muhofazalanish usullariga va harakat qilishga urgatishlari; 

xabar  berish  mahalliy  tizimlarini  yaratishlari  va  doimo  shay  holatda  saqlab 

turishlari  hamda  favqulodda  vaziyatlar  tahdidi  borligi  yoki  ro’y  berganligi 

to’g’risida hodimlarni o’z vaqtida xabardor kil ishlari

Fuqarolar 

o’zini 

o’zi 

boshqarish 

organlarining 

favqulodda 

vaziyatlarning oldini olish va ularni bartaraf etishdagi ishtiroki 


 

Fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlari: aholi punktlari, suv ta`minoti 



manbalari, ijtimoiy va madaniy ob’ektlarning sanitariya va ekologik holati ustidan 

nazorat amalga oshirilishiga yordam beradilar; 

fuqarolarni favqulodda  vaziyatlar okibatlarini bartaraf etishga jalb kiladilar

qonun hujjatlariga  muvofiq boshqa choralarni amalga oshiradilar. 



Jamoat  birlashmalarining  favqulodda  vaziyatlarning  oldini  olish  va 

ularni bartaraf etishdagi ishtiroki 

Jamoat  birlashmalari  favqulodda  vaziyatlarning  oldini  olish  va  ularni 

bartaraf etishda qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ishtirok etishlari mumkin. 

Jamoat birlashmalari favqulodda vaziyatlar manbalari va ularni bartaraf etish 

choralari  to’g’risida  davlat  hokimiyat  va  boshqaruv  organlaridan,  korxonalar, 

muassasalar va tashkilotlardan belgilangan tartibda ahborot olish huquqiga ega. 



10 

 

 



2-Mavzu:  FVDTning  vazifalari,  aholini  fuqaro  muxofazasi  sohasidagi 

huquq va majburiyatlari. 

Reja: 

1. O`zbekiston Respublikasi FVV va uning asosiy vazifalari. 

2.  Fuqarolarning  favqulodda  vaziyatlardan  muhofaza  qilish  sohasidagi 

huquqlari. 

3.  Fuqarolarning  favqulodda  vaziyatlardan  muhofaza  qilish  sohasidagi 

majburiyatlari. 

Quyidagilar  O`zbekiston  Respublikasi  FVVning  asosiy  vazifalari 

hisoblanadi: 

-FVlarni  bartaraf  etish,  aholi  hayoti  va  salomatligini,  moddiy  va  ma'naviy 

qadriyatlarni  muxofaza  qilish  shuningdek,  tinchlik  va  urush  vaqtida  FVlar 

vujudga  kelganda  ularning  oqibatlarini  tugatish  hamda  zararlarini  kamaytirish 

soxasida davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish; 

-FVlarning 

oldini 

olish 


va 

bunday 


hollardagi 

hatti-harakatlarni 

boshqarishning davlat tizimi (FVDT)ni tashkil etish va faoliyatini ta'minlash; 

- O`zbekiston Respublikasi FMga rahbarlik qilish

-O`zbekiston 

Respublikasi 

hududida 

aholini, 

tashkilot 

hududini, 

respublikaning  milliy  boyligi  bo`lgan  ob'yektlarni  muxofaza  qilish,  shuningdek, 

FVlarning  oldini  olish  va  ularning  oqibatlarini  bartaraf  etish  sohasidagi  chora-

tadbirlarni ishlab chiqishni tashkil qilish hamda amalga oshirish; 

-yirik FVlarni bartaraf etish ishlariga rahbarlik qilish ushbu maqsad uchun 

zarur  bo`lgan  kuch  va  vositalarni  tashkil  etish  hamda  ularni  tayyorlashni 

ta'minlash; 

-aholini,  FVDT  mansabdor  shaxslarini  va  tuzilmalarini  FVlardagi 

harakatlarga tayyorlashni tashkil etish va h.k. 

«FM to`g`risida»gi qonunda ta'kidlanadiki: 

-O`zbekiston  Respublikasi  FMga  umumiy  rahbarlikni  O`zbekiston 

Respublikasi Vazirlar Mahkamasi amalga oshiradi; 

-O`zbekiston Respublikasi bosh vaziri mamlakat FM boshlig`idir; 

-O`zbekiston  Respublikasida  FMni  boshqarish  O`zbekiston  Respublikasi 

FVV zimmasiga yuklanadi va h.k.  

Fuqarolarning  favqulodda  vaziyatlardan  muhofaza  qilish  sohasidagi 

huquqlari 

Fuqarolar quyidagi huquqlarga ega: 

favqulodda  vaziyat  ro’y  berganda  hayotlari,  sogliklari  va  shaxsiy  mol-

mulklari muhofazalanishi; 

umumiy    va  yakka    muhofazalanish    vositalaridan,  mahalliy  hokimiyat 

organlarining, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning favqulodda vaziyatlarda.   

aholini muhofaza qilish uchun muljallangan boshqa mol-mulkidan foydalanish; 

mamlakat  hududining  muayyan  joylarida  bo’lganda  ular  duch  kelishi 

mumkin  bo’lgan  xavf-hatar  darajasi  to’g’risida  hamda  zarur  xavfsizlik  choralari 

hakida xabardor bulish; 



11 

 

aholini  va  hududlarni  favqulodda  vaziyatlardan  muhofaza  qilish  masalalari 



yo’zasidan davlat hokimiyati va boshqaruv organlariga murojaat etish

favqulodda  vaziyatlar  rui  bergan  zonalarda  ishlaganligi  uchun  bepul  tibbiy 

xizmat, kompensatsiyalar va boshqa imtiyozlar olish; 

favqulodda  vaziyatlarni  bartaraf  etish  mobaynida  majburiyatlarini  bajarish 

chogida  sog’ligiga  yetkazilgan  zarar  uchun  kompensatsiyalar  hamda  imtiyozlar 

olish; 


Davlat ijtimoiy sugurtasi tartibi va shartlari, kompensatsiyalar va imtiyozlar 

turlari va mikdorlari qonun hujjatlari bilan belgilanadi. 



Download 0,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish