” fanidan №2 t o p shiriq (amaliyot)

“INFOKOMUNIKATSIYA TIZIMLARINING ELEKTR TA’MINOTI” fanidan

№2 T O P SH I R I Q (AMALIYOT)
Ishdan maqsad: Infokommunikatsiya elektr ta’minoti tizimlarini hisoblash va loyihalash tamoyillari.


TOPSHIRIQ VARIANTLARI

20	Qodiraliyev	Javohir

Variantning birinchi raqami	0	Variantning ikkinchi raqami	5
O‘zgarmas tok qurilmasining kuchlanishi, .	48	Elektr ta’minoti tizimining nurlari soni	2
Avariyaviy yoritish tizimining kuchlanishi, .	220	O‘zgaruvchan tok qurilmalarining maksimal toki, .	16
Akkumulyator batareyalari orqali ishlash muddati (akkumulyatorlarni razryadlanishi), .	3	O‘zgarmas tok qurilmalarining maksimal toki, .	90
Maishiy ehtiyojlarning quvvat koeffitsienti, .	0,97	Avariyaviy yoritishning maksimal toki, .	2,8
Shamollatish va kondensionerlash tizimining quvvat koeffitsienti, .	0,75	Maishiy ehtiyojlar uchun iste’mol qilinadigan to‘liq quvvat,.	3
Erga ulash simining uzunligi, .	4,5	Shamollatish va kondensionerlash tizimi tomonidan iste’mol qilingan to‘liq quvvat, .	5,5
		Atrof muhit harorati, .	+20
		Erga ulash simining diametri, .	50
		Erga ulash simlarining orasidagi masofa, .	5
		Erning solishtirma qarshiligi, .	30

Hisoblash va loyihalashda uzluksiz elektr ta’minot tizimi (UETT) yagona uzluksiz elektr ta’minoti manbai (UETM) bilan markazlashtirilgan tamoyili (2.1-rasm, a) ga qarang) asosida qurilgan deb faraz qilinadi. Loyihalashda siz UETM ni tanlashingiz va tizim tomonidan tarmoqdan iste’mol qilingan maksimal quvvatni hisoblashingiz kerak bo‘ladi. Ushbu usul UETTning xar bir UETMini tanlash uchun taqsimlangan va aralash tizimlar ham o‘rinli hisoblanadi.

a)

b)

v)

2.1-rasm. O‘zgaruvchan tok uzluksiz elektr ta’minoti:
a – markazlashtirilgan (bitta UETM bilan), b – markazlashtirilmagan (bir nechta UETM bilan), v – aralash. BTSh - bosh taqsimlash щiti (from the main switchboard), UTT – uzluksiz ta’minot tizimi, UETM – uzluksiz elektr ta’minoti manbai ().


2.2 O‘zgaruvchan tok uzluksiz elektr ta’minoti tizimini hisoblash va loyihalash tamoyillari
Hisoblash uchun dastlabki ma’lumotlar:
– o‘zgaruvchan tok qurilmasining turi – bir fazali, , ;
– o‘zgaruvchan tok qurilmasining maksimal toki, ;
– avariyaviy yoritish tizimining turi - o‘zgaruvchan tokda;
– avariyaviy yoritish tizimining ta’minot kuchlanishi, ;
– avariyaviy yoritish tizimining maksimal toki, .
O‘zgaruvchan tok qurilmasining to‘liq kuchlanishi, :

Avariyaviy yoritish tizimi o‘zgaruvchan tokda ishlashi uchun UETM yoritish tizimini qo‘shimcha elektr ta’minoti bilan ta’minlashi kerak.

O‘zgaruvchan tokda ishlovchi avariyaviy tizimining quvvati, :

UETMning maksimal yuklanganlik quvvati, :

UETM ning talab qilgan chiqish quvvati :

UETMning kerakli chiqish quvvati asosida

Ishlab chiqaruvchi	Modeli	Qurilma quvvati	Modul quvvati
		4.8	0.4

Jadvaldan uzluksiz elektr ta’minoti manbini tanlaymiz. Bizning misolda bo‘lgani uchun firmasining nomli UETMni tanlaymiz.
Uning paremetrlari:
– qurilmaning maksimal quvvati, ;
– bitta modulning quvvati, .
Zaxirani hisobga olgan holda UETMning modullari soni:

bu erda – parallel ulanishni hisobga olish koeffitsienti.

Qurilmada maksimal modullar soni, :

shartga muvofiq UETMni tanlash xatosiz amalga oshirildi.

UETMning maksimal chiqish quvvati :

Akkumulyator batareyalarini zaryadlash quvvati, :

Uzluksis elektr ta’minoti tizimining to‘liq quvvati, :

Uzluksiz elektr ta’minoti tizimining aktiv quvvati, :

bu erda - foydali ish koeffitsienti, - UETMning quvvat koeffitsienti.

Uzluksis elektr ta’minoti tizimining reaktiv quvvati, :



Bajarilgan ishlar bo‘yicha xulosa chiqarish.
Ma’muriy yechimlar hisobiga elektr qurilmalar va texnologik rezervlarning ish rejimlarini tartiblashtirish mumkin. Buning uchun korxonalarda energiya tizimining aktiv yuklamalar maksimumi soatlarida doimiy amaldagi tartibga solish tadbirlarini o’tkazish reja-grafiklari ishlab chiqiladi. Energiya tizimining aktiv yuklamalar maksimumi soatlarida yuklamalarini keyingi kamaytirishga elektr qurilmalar ish rejimlarini optimallashtirish va mahsulotlar chiqarilishini kamaytirmasdan texnologik jarayonlarni bo’lishi mumkin o’zgartirish hisobiga erishish mumkin.
Elektr iste’moli jarayonini boshqarish uchun, uni optimallashtirish maqsadida uning yordamida rejim o’zgartiriladigan “vosita” zarur. Ishlab chiqarish korxonasida bu “vosita” iste‟molchilar-rostlagichlar – maxsus iste‟molchilar hisoblanadi. Ularning holatini rejimni optimallashtirish maqsadida bila turib boshqarish mumkin.


Foydalanilgan adabiyotlar va internet xavolalari ruyhati

1. 
   _____ Stantsiya va podstantsiyalarning elektr qismi. O’quv qo’llanma. Q.R. Allaev, I.H. Siddikov va boshq. O’z.ROO’MTV – T.: Cho’lpon nomidagi NMIU, 2016. 304b.
   
2. 
   Aloqa qurilmalarining elektr ta’minoti (o’quv qo’llanma). M.S. Sapayev, F.M. Qodirov, U.T. Aliyev. O’z.ROO’MTV, O’rta maxsus kasb-hunar ta’limi markazi. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2012 – 264 b.
   
3. 
   .Yu. Vorobyov Elektrosnabjenie kompyuternыx i telekommunikatsionnыx sistem. – M.: Eko-Trendz, 2002. – 280s.: il.
   
4. 
   Siddikov I.X. Aloqa qurilmalari qayta tiklanuvchi elektr ta’minoti manbalari fanidan uslubiy qo’llanma – Toshkent, TATU, 2016 – 92 b.