• Coreldraw • pho to s h o p

23 S.Q.Tursunov va boshqalar. Kompyuter grafikasi va web-dizayn. Pedagogika OTMlari
talabalari uchun darslik. T. Cho‘lpon. 2013 y. 377-bet.
24 S.Q.Tursunov va boshqalar. Kompyuter grafikasi va web-dizayn. Pedagogika OTMlari
talabalari uchuiv darslik. T. Cho‘lpon. 2013 у . 377-bet.
26

---

nosov ham aytgan edi. Bu gipotezani asoslash bilan T.Yungdan boshlab 
ko‘plab olimlar mashg‘ul bo‘ldilar. Shunisi ham borki, uch tashkil 
etuvchili nazariya odamning rangli ko‘rishining yagona nazariyasi emas.
Rangning CMY modeli
Ushbu model ranglaming yutilish (ayirish) prinsipini amalga 
oshiriladigan qurilmalarda tasvir hosil qilishda rangni ifodalash uchun 
qoilaniladi. Bu prinsip eng aw alo qog‘ozga chop qiluvchi qurilmalarda 
qoilaniladi. Ushbu modelning atalishi asosiy subtraktiv ranglar -
xavorang (Cyan) qirmizi (Magenta) va sariq (Yellow) ranglar nomidan 
tuzilgan (1.9-rasm).
Oq qog‘ozga sariq bo‘yoqning surtilishi 
qaytgan ko‘k numing yutilishini bildiradi. 
Havorang bo‘yoq qizil numi, qirmizi bo‘yoq -
yashil rangni yutadi. B o‘yoqlar aralashmasi 
yashil, qizil, k o ‘k va qora ranglaming qopla- 
nishini ta’minlaydi.
Amalda, bo‘yoqlaming ideal emasligi 
bilan b o g iiq holda, qora rangni ranglami 
aralashtirish bilan hosil qilish qiyin. Shuning 
uchun printerlarda yana qora rang (black) ham 
ishlatiladi. Unda model CM Y В deb ataladi.
Shuni ham ta’kidlash lozimki, har qanday bo‘yoq ham yuqorida 
koisatilgan CMY ranglari ayirmasini ta’minlayvermaydi. Bu haqida 
quyida to iaro q keltirilgan25.
Quyidagi jadvalda 
RGB 
va CM Y modellaridagi ba’zi ranglar 
keltirilgan (1.2-jadval).
1.2-jadval. RG B va C M Y modellaridagi ba'zi ranglar
Rang
RGB modeli
CMY modeli
R
G
в
С
M
Y
Qizil
1
0
0
0
1
1
Sariq
1
1
0
0
0
1
To‘q yashil
0
1
0
1
0
1
Havorang
0
1
1
1
0
0
Ko‘k
0
0
1
1
1
0
Qirmizi
1
0
1
0
1
0
Qora
0
0
0
1
1
I
p q .............
1
1
1
0
0
0