“ byudjet hisobi va g’aznachilik” fakulteti “elektron tijorat va raqamli iqtisod” kafedrasi

Elektron  biznes
–faoliyat  samaradorligini  ko’tarish  maqsadida  kompaniya 
asosiy biznes jarayonlarini Internet texnologiyalaridan foydalanib amalga oshirishdir. 
Boshqacha  aytganda  elektron  biznes  –  kompaniyaning  ichki  va  tashqi  aloqalarini 
amalga  oshirish  uchun  global  axborot  tarmoqlaridan  foydalanuvchi  xizmat 
faoliyatidir. 
  2.
Elektron  tijorat  elektron  biznesning  muhim  tarkibiy  qismidir
.  Elektron 
tijorat  biznes-faoliyatining  turli  shakllarni  –  chakana  va  ulgurji  savdo,  marketing, 
korxonalar orasidagi bitim, ilovalarni arendaga berdi, xizmatlarni taqdim etdi shu va 
hokozolar  qamrab  oladi.  Bu  barcha  xizmat  amallari  elektron  shaklda  kompyuter 
tarmoqlari yordamida amalgam oshiriladi. 
  Yangi  bozor  zamonaviy  axborot  texnologiyalarining  qo’llanishiga  asoslangan 
va  istemolchi  bilan  operativ  aloqa  qilinishiga  mo’ljallangan.  Yaqin  orada  elektron 

---

53 
 
savdo  amallari  har  qanday  biznesning  asosiy  qismi  bo’lib,  qoladi.Web-vitrinalar 
amalgam oshirilishida nisbatan arzon va yetarlicha oddiy saytlar hisoblanadi. Texnika 
nuqtai 
nazaridan 
Web-vitrina-katalog, 
navigasiya 
tizimi 
va 
buyurtmani 
rasmiylashtirish majmuidir. Boshqacha aytganda Web-vitrinalar yordamida buyurtma 
savdo tashkil etiladi. Bunday saytlarda ma’lum kompaniyaning Tovar ro’yxati onlayn 
katalog ko’rinishida qo’yiladi. Ta’kidlash lozimki, Web-vitrinaning rentabelligi oddiy 
savdo  yuritish  rentabelligidan  unchalik  farq  qilmaydi.  Elektron  biznesni  ko’pincha 
uchinchi  ming  yilning  texnologiyasi  deb  atashadi.  Internetda  elektron  biznesning 
rivoji  1995  –  yildan,  tarmoqni  xususiy  foydalanuvchilar  tomonidan  o’zlashtira 
boshlashlaridan  boshlangan.  Xuddi  shu  yili  birinchilardan  bo’lgan  Amazon-Internet 
magazini ochilgan.