“ byudjet hisobi va g’aznachilik” fakulteti “elektron tijorat va raqamli iqtisod” kafedrasi

Elektron tijorat tizimi
 uch sinfga bo’linadi: 

 
Chakana savdoni tashkil qilishbo’yicha (biznes-iste’molchi, B2C); 

 
Biznes hamkor bilan aloqlar o’rnatish (biznes-biznes, B2B); 

 
Iste’molchilar o’rtasidagi savdo (iste’molchi-iste’molchi, C2C); 
Misol sifatida
: – virtual auksion 
www.Ebay.com
 
ni keltirish mumkin 
Elektron tijoratning o’ziga xos qulayliklari va ustunliklari mavjud
:• 
 
Xalqaro operatsiyalarda axborot olish tezligi oshadi; 
 
Ishlab chiqarish va sotish davri qisqaradi;  
Arzon kommunikatsion vositalardan foydalanish evaziga axborot almashish 
xarajatlari kamayadi.  
Kompaniya axborot texnologiyalarini samarali qo’llash 
orqali iste’molchibilan ochiq munosabat o’rnatish, mahsulot va xizmatlar to’g’risida 
hamkor va mijozlarni tezkor axborot bilan ta’minlash, sotuvning alternativ yo’llarini, 
misol uchun tijorat saytlarida elektron do’konlar ochish va yaratish imkoni beradi. 
   
Olib borilgan va bajarilgan ishlar asosida bir qancha ijobiy natijalarga 
erishildi. Masalan, axborot almahinuvi tezligini oshirish va unga sarflanadigan vaqtni 
kamaytirish maqsadida olib borilgan ishlarning natijasi Respublikada xalqaro axborot 
tarmoqlari tezligini oshishida ko’rinadi. 
 
Elektron tijoratning afzalliklari 
Tashkilotlar uchun  
Iste’molchilar 
uchun  
Jamiyat uchun 

---

24 
 
-Global ko‘lam;  
-Xarajatlarni kamaytirish;  
-Ta’minot 
zanjirining 
uzviyligini ta’minlash;  
-Tinimsiz 
ishlash 
(24/7/365);  
- Personallashuv;  
-Bozorga  tovarning  tezda 
chiqishi;  
Elektron 
mahsulotlarni 
tarqatishdagi kamxarjlilik. 
-Har yerda mavjudlilik; - 
 -Maxfiylik;  
-Tovar  va  xizmatlarning 
katta tanlovi;  
- Personallashuv;  
- Nisbatan arzon narxdagi 
mahsulotlar;  
-Yetkazib 
berishdagi 
tezkorlik;  
-Elektron ijtimoiylashuv. 
-Taklif 
qilinayotgan 
xizmatlar 
ko‘lamining 
kengligi  (masalan,  ta’lim, 
sog‘liqni 
saqlash, 
kommunal xizmatlar);  
-Turmush 
darajasining 
yaxshilanishi;  
-Milliy 
xavfsizlikning 
yanada 
yaxshi 
ta’minlanishi;  
-Tovar  va  xizmatlarning 
onlayn 
oldi-sotdisi 
ko‘chalardagi  tirbandlik 
hamda 
atrof-muhitning 
zararlanishidan 
Elektron tijoratning kamchiliklari 
Tashkilotlar uchun  
Iste’molchilar uchun  
Jamiyat uchun 
-Korxonalar 
Internet 
orqali  faoliyat  yuritganda 
uni  qonuniylashtirishdagi 
qiyinchiliklar. 
-Internet 
orqali 
sotilayotgan  mahsulot  va 
xizmatlarga 
bo‘lgan 
ishonchning kamligi;  
-Mahsulotni  “qo‘l  bilan 
ushlab 
ko‘rish” 
imkoniyatining 
mavjud 
emasligi;  
-Sotib  olingan  mahsulotni 
aytilgan  manzilga  yetib 
kelishini kutish; 
Firibgarlikning  kuchayib 
ketishi.