“ Avtomatlashtirish va Muhandislikda raqamli metodlar “ fanidan

2.4 DONLI MAHSULOTLARNI MAYDALASH TEXNOLOGIK TIZIMI
AVTOMATLASHTIRISH SHITINING ELEKTR TA’MINOTI SXEMASI
YOZUVI.
Zavod podstansiyasigi kirib kelgan 6000 V kuchlanishli tok katta kuchlanishli
transformatorlar yordamida 380 V gacha pasaytirilib, avtomatlashtirish shitiga uzatiladi.
Donli mahsulotlarni maydalash texnologik tizimi avtomatlashtirish shitining
elektr ta’minoti sxemasida quyidagilar ko’rsatilgan:
K – miroprotsessorli mikrikontroller;
AU – avtomatik uzgich, soni 6 ta ;
S – saqlagich, soni 6 ta ;
TR – transformator, soni 1 ta;
HL – shitni yoritish va signalizatsiya uchun lampalar ;
R – Elektroinstrument yoki ko'chma yoritish uchun rezetka.
Operator shitining elektr sxemasini loyihalashda shitda o’rnatilgan har bir
asbob va uskuna va unga qanday qilib iste’mol kuchlanishi berilishi ko’rsatilgan bo’lishi kerak. Donli mahsulotlarni maydalash jarayonining avtomatlashtirilgan tizimidagi operator shitida kontrollerlar, pereklyuchatellar (avtomatik ulab uzgichlar), signallash lampalari va transformatorlar o’rnatilagan bo’lib ularning barchasi 220 V kuchlanish, 50 Hz chastotadagi tok bilan ishlaydi.
Elektr ta’minot sxemasida uchta faza va birta nol ko’rsatilgan. Hamma asbob
uskunalar 220 V o’zgarmas kuchlanishda ishlatilganligi uchun faqat ikkita faza va nol faza ishlatiladi. Har bir uskunaga iste’mol kuchlanishi berilganda uning qisqa tutashuvlardan himoyalanishi ta’minlanishi kerak. Buning uchun ularning har biriga alohida avtomatik uzgich va saqlagichlar o’rnatilgan. Qisqa tutashuv yuz berganda bu himoya vositalari asbobning ishdan chiqishining oldini olishga xizmat qiladi. Shitga kirib kelgan 380 V kuchlanishli tok avtomatik uzgich 1 (AU1) ga kelib ulanadi. Undan uchta faza chiqadi. Nol faza esa shit karkasiga ulab qo’yiladi. Elektr sxemada birinchi bo’lib birta УКТ38-Щ4 tipidagi mikroprotsessorli
mikrokontrollerlarning ulanishi ko’rsatilgan. Har birining ulanish joyida qisqa tutashuvdan himoyalash maqsadida birtadan avtomatik uzgich va saqlagichlar o’rnatilgan. Kontrollerlardan so’ng birta shit ichini yoritish uchun birta va signalizatsiya uchun ikkita signalizatsiya lampalari o’rnatilgan. Elektroinstrument va ko’chma yoritish uchun transformator ham xuddi shu tarzada ulangan.