Ҳ. А. АрFинбоев, Ҳ. У. Абдуллаев, А. М



Download 10,78 Mb.
bet10/217
Sana07.07.2022
Hajmi10,78 Mb.
#754934
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   217
Bog'liq
Агрометеорология1

3. Минимумлик қонуни. Бу қонунга мувофиқ экинлардан олинадиган ҳосил миқдори минимумдаги омилга боғлиқ. Масалан, тупроқда озиқ моддалар етарли бўлсада, намлик етишмаса ҳосил намлик миқдори билан чекланади. Бундай шароитда минимумдаги омилнинг зарарли таъсирини камайтириш учун экинни суғориш ёки сув камчил бўлган ерларда олдиндан тупроқда нам тўплаш ёки нам сақлашга қаратилган агротехник тадбирларни қўллаш зарур.
Деҳқончилик билан шуғулланадиган фермерлар экинларнинг вегетация даврида биринчи, иккинчи ёки кейинчалик минимум бўлиб қоладиган омилларни билишлари ва уларнинг чекловчи таъсирини агротехник ҳамда бошқа тадбирлар қўллаб, бартараф қилиб боришлари лозим.
4. Оптимумлик қонуни. Бу қонунга мувофиқ ўсимликлар барча ҳаёт омиллари билан етарли миқдорда таъминланганидагина энг юқори ҳосил беради. Ўсимликлар ҳаёти учун зарур бўлган барча шароитлар бир вақтда оптимал даражада яратилган ва ўсимликнинг барча ривожланиш фазаларида ҳаёт омилларининг ҳаммасига талаби етарли даражада қондирилиб борилганда улардан ҳар доим юқори ҳосил олинади.
5. Максимумлик қонуни. Деҳқончиликда юқорида баён қилинган қонунлардан ташқари максимумлик қонуни ҳам мавжуд.
Асосий ҳаёт омилларидан бирортаси ортиқча максимал бўлиб кетса, у ўсимликнинг ўсиши ва ривожланишига салбий таъсир этиб ҳосилнинг камайишига ва сифатининг пасайишига олиб келади. Масалан, ғўзага ўғитни оптимал миқдордан кўп солинса ғовлаб кетади, кўсаклари кеч очилади, пахта толаси калта ва сифатсиз бўлиб қолади. Ортиқча ўғитлашнинг салбий таъсири ҳосил берадиган бошқа экинларда ҳам рўй беради. Қишда иссиқхоналарда ҳаво ҳароратини сутка давомида ҳар доим 25С дан юқори қилиб сақлаш, у ерда етиштирилаётган помидор ёки бодринг экинлари ҳосилининг камайишига олиб келади. Шунинг учун иссиқхоналарда максимал омил-ҳавонинг ортиқча исишига йўл қўймаслик (кечаси иситишни талаб даражасигача пасайтириш) керак.
6. Ўсимлик ҳаётида критик даврлар қонуни. Бу қонуннинг моҳияти шундаки, ҳар қандай ўсимлик тури ҳаётининг турли даврида у ёки бу асосий ҳаёт омилига ўта талабчан бўлади.
Масалан, кузги буғдой най ўраш давридан бошоқланишгача жадал ўсганлиги учун сувга жуда талабчан бўлади. Гуллаш давридан пишишгача эса иссиқликка талаби кучаяди. Аммо гуллаш давридаги 40С дан ошиқ ҳаво ҳароратлари ҳосилнинг камайишига олиб келади.
Ўсимлик ҳаётидаги критик даврларда ўсимликнинг энг кўп талаб қиладиган у ёки бу асосий ҳаёт омилининг миқдори аниқланиб, экинларни парваришлашда унга риоя қилиш керак.

Download 10,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish