* 1998-yil 11-dekabe UP 21-54 sonli farmoniga muvofiq "Oʻz neft gaz" milliy holdinga aylandi. * Neft va gazni qayta ishlaydigan moslashgan tashkilotlar: " Oʻz Res neft gaz" " Oʻz neftni qayta ishlash" " Oʻz neft gaz taʼminot" . * Azarboyjondagi Bibi- Eybat konida 1847- da quduqni burgʻulashda qoʻlbola aylanma harakatdan foydalanilgan. * 1921- yilga kelib Chimyon konidan 3312 t yaqin neft olingan. * 1930-1940 yillari keng koʻlamda neft konlarini qidiru olib borildi. * 1- davr: 1918 yilgacha boʻlgan davr, chuqurligi 100-150 m diametri 1-1,5 m bʼlgan. * 2-davr: Burgʻulashda qoʻl kuchidan mexanik kuchga oʻtishi. Rus muhandislari Ramanovski va Vailov mexanik kuch asoslari. * Quduqlar chuqurligi 1900 y ha kelib 300 m ga yetdi. * 3- davr: 1848 y Fransuz muhandisi Fovell quduqlarni serkulatsiya yordamida yuvish. * 1901 y birinchi Rotorli usulda quduq qazilgan . * 1906 y Rus muhandisi Boushevski quduq va quvur orasiga cement haydashni taklif qildi. * Quduq ogʻzi : burgʻulash quduqning yer yuzasini kesib oʻtuchi qismi. * Quduq tubi : burgʻulash jarayonida chuqurlanuchi qismi. * Quduq devori: Bu quduqning yon yuzasi. * Quduqlarni toʻliq burgʻulash uchun: parrakli, sharoshkali, olmosli burjlar ishlatiladi. * Maxsus burgʻular: nayzasimon va eksentrik. * ГИВ-6 : ilgakga tushuvchi ogʻirlikni oʻlchovchi asbob. * Vertluk asosan 2 qismidan: qoʻzgʻalmas va aylanuvchi ishchi qismidan tashkil topgan. * Favvoralanishning 3 darajasi bor: - pas favvoralaniah 50 m gacha - oʻrtacha 50-70 m gacha - yuqori 70 m dan yuqori - yuqori favvoralanishning 70 mdan baland. * Kollektorlar - oʻzida neft va gazni saqlaydigan va kerak boʻlsa bera oladigan togʻ jinslari. * Togʻ jinslari- bir xil yoki turli minerallar hamda boshqa jinslarining boʻlaklaridan tashkil topgan yer qobigʻi. * Minerallarning 3000 taga yaqin turi bor, koʻpchiligi qattiq qisman suyuq va gaz holida boʻladi. * Togʻ jinslari asosan 50 ta muhim minerallardan tashkil topgan 9 ta kimyoviy elentlardan tashkil topgan. * Magmatik togʻ jinslari: chuqurlikdagi yer qobigʻi ichida sovip kristallangan yoki yer yuzasiga quyilp qotishi natijasida hosil boʻladi. * Magmatik togʻ jinslari: intruzif, effuzif turlarga boʻlinadi. ** Metamorfik jinslar: jinslarning yuqori harorat va bosim taʼsirida qayta kritallanishi bilan bogʻliq boʻlgan metamorfik jarayonida yuzaga keladi. *Burgʻu: bu ishchi uskuna hisoblanib, parchalash va quduq tubini chuqurlashtirish vazifasini bajaradi. * Parrakli burgʻu kesip boʻlaklovchi burgʻular sinfiga mansub, 2-3 va koʻp parrakli boʻladi. * 2 parrakli diametri 140 mm boʻlgan burgʻu quydagicha belgilanadi 2R-140. * OBQ larning 3 turli mavjud: - issiq oʻramli OBQ: 2000-2500 m chuqurlikdagi giologik sharoiti murakkab boʻlmagan quduqlarda ishlatiladi. - muvozanatli OBQ: bu turdagi quvur Cr, Ni, Mo li poʻlatdan tayyorlanadi. 203, 219, 245 mm diametrda ishlab chiqariladi. * Qulfli OBQ- quduqlarni burgʻulash davrida rezvalarni yedirilmasligi va rezvali birikmalarning mustahkamligini oshirish maqsadida qoʻllaniladi. * Burgʻulash qorishmalarining xossalari yaxshilovchi kimyoviy riagentlarning 2000 dan ortiq turi bor. * СНС-2 asbobi quduqdagi statik kuchlanish siljishni oʻlchashda qoʻllaniladi. * Tall arqonlar eshilmasi 13 dan 36 ta simlardan tashkil topgan boʻladi. *Turbobur bu sovitish moyi toʻltrilgan tub divigateli hisoblanadi. * Sharoshkali burgʻularning ishlatilishiga koʻra 13 ta markasi mavjud. * Halokat sabablari 4 turga boʻlinadi: Giologik, Texnik, Texnologik, Tashkiliy. * Kovenometr- toʻkilmalarni aniqlovchi asbob. * Qovushqoqlikning 2 turi: shartli va plastin turi bor. * Shartli- u yaxshi aralashtirilgan aralashmaning standard dala viskozametridagi 5 g/sm3 ni vaqt birligida oqib tushishi. * Plastik - plastik qovushqoqlik qattiq va suyuq aralashma yuzasida zarrachalar orasidagi ishqalanish kuchiga aytiladi. * Barqarorlik - gilli zarrachalarning muollah holatda ushlab turishi. * Privinterlar - favvoralanishga qarshi qurilmalari hisoblanadi. * 1976- yil qamish boshi qishlogʻidan rus ishbilarmoni D. K. Petrov 19- asirning 80 yillarida 25 m 2 quduqdan 160 kg neft olingan. *
