����� ������������ ������������ ��� з�м���в�� ��х������я���

Биогаз қозонлари
Ёғоч ёқилғиси нисбатан камроқ кул чиқариши 
ва таркибида азотнинг камлиги туфайли био
-
массадан тайёрланадиган энг маъқул ёқилғи 
ҳисобланади. Бироқ бу ўринда похол ва пахта 
чиқиндиларидан ҳам фойдаланиш мумкин.
Биогаз қозонларидан фақат иссиқлик ишлаб 
чиқариш учун фойдаланилади (3.9-қўшимча). 
Марказлаштирилган иссиқлик таъминоти учун 
мўлжалланган бундай қозонлар қуввати одатда 
1-50 МВт, тайёрлик коэффиценти 96-98 фоиз, тех
-
ник ишлаш муддати тахминан 20 йилни ташкил 
этади. Бундай қозонларнинг стандарт чиқинди 
чиқариши 3,4 килограмм NОx ва 41,9 килограмм 
қуруқ кул ҳамда ҳар 1 т.н.э. ёқилғига 40 милли
-
грамм заррачани ташкил этади. 
Иссиқлик ишлаб чиқариш учун биогаз қозон 
қурилмасига маблағ сарфлаш 0,3-0,7 АҚШ дол
-
лари/Вт ни ташкил этади. Фойдаланиш сарф-
харажатлари тахминан сарфланган дастлабки 
маблағнинг 3 фоизини ташкил қилади. 
Қозонларда биомассани ёқиш учун турли техно
-
логиялардан, жумладан, панжара устида ёқиш, 
осиб қўйилган ҳолда ва суюлтирилган ҳолда 
ёқишдан фойдаланилади. Турли биомассаларни 
панжара устида ёқиш энг кенг тарқалган техноло
-
гия ҳисобланади. 
Иссиқлик ва электр энергиясини биргаликда иш
-
лаб чиқариш учун фойдаланиладиган қозонлар 
биомассани панжара устида ёқишда 5-15 МВт 
қувватга эга бўлиши мумкин. Ёғоч ёки похол 
чиқиндилари шаклидаги биомасса ушбу тизим
-
лар учун хомашё, буғ ёхуд иссиқ сув шаклида
-
ги электр энергияси ҳамда иссиқлик маҳсулоти 
ҳисобланади. 
Когенерация 
қурилмасининг 
қуввати одатда бевосита ушбу қурилма жойлаш
-
ган ҳудудда иссиқлик энергиясига бўлган талабга 
қараб белгиланади. 
Ёғоч чиқиндиларидан фойдаланадиган буғ тур
-
биналарининг ишлаш муддати тахминан 20 йил
-
ни, уларнинг фойдали иш коэффиценти 90 фо
-
изни ташкил этади. Бундай тизим чиқарадиган 
чиқинди бир т.н.э. ёқилғига 41,9 килограмм кул, 
2,9 килограмм NОx ва 0,8 миллиграмм зарра
-
чаларни ташкил этади. Тараша ёқадиган ўтхона 
панжарали қозон тахминан 3,56 АҚШ доллари/ 
электр Вт туради. Келгуси 15 йилда бу кўрсат
-
кич 3-3,4 АҚШ доллари/электр Вт га пасайиши 
3.9-қўшимча
ЛАТВИЯ